Vogels kijken is genieten. Dat vind ik al bijna mijn hele leven al. Op mijn elfde begon ik met vogels kijken. En ik doe het nog steeds. Of ik een goede vogelaar ben, weet ik niet. De beste vogelaar ben ik zeker niet. Ik heb grote bewondering voor vogelaars die in een oogwenk een vogel kunnen herkennen aan zijn geluid of silhouet. Dat lukt mij vaak niet. Maar ik vind een beetje puzzelen nu juist zo machtig mooi. En als de vogel gevlogen is voordat ik zijn naam weet, wel, dat neem ik op de koop toe. Volgende keer beter. Tegenwoordig film ik en vaak kan ik thuis nog verder puzzelen. Dat is een voordeel van fotograferen of filmen. Hoewel niet de beste, een aardige ben ik wel. Dat durf is van mezelf nog wel te beweren. Maar hoe word je nu een goede vogelaar? Ik geef je zeven tips waarbij ik put uit mijn eigen ervaring.
Zeven tips om een goede vogelaar te worden
#1. Koop een verrekijker
Ogen en vogels, dat is voldoende om vogelaar te worden. Maar een verrekijker is toch wel verrekte handig hoor om vogels echt te kunnen herkennen. Het komt meestal aan op het zien van de details en al heb je een haviksoog, dat gaat je met het blote oog echt niet lukken. Verrekijkers heb je in alle prijscategorieën en goed nieuws: heel duur hoeft een goede verrekijker niet te zijn. Pas wel op voor al te goedkoop, want mijn eigen ervaring is dan: dat is al snel duurkoop.
#2. Koop een vogelgids
Zelfs de beste vogelaar heeft een serie vogelgidsen in zijn boekenkast staan. En er zit er ook altijd een in zijn rugzak. Onder een struik een vogel proberen te herkennen kan toch echt alleen met een vogelgids. Al voor een paar tientjes heb je echt een goede zakgids.
#3. Ga naar buiten
Dat is nou een van de dingen die vogels kijken zo leuk maakt. Je bezoekt nog eens een mooi natuurgebied. Of je zoekt een ongerept natuurgebied op voor je vakantie. Hoor de vogels, ervaar de elementen. Heerlijk! Blijf in geen geval achter internet hangen. Vogels ervaar je niet digitaal. Digitaal is een plat scherm met geluid. Vogels zijn levende wezens die helemaal voor zichzelf leven. De franje in de natuur, hoorde ik een topvogelaar pas zeggen. 100% mee eens.
#4. Wordt lid van een vogelwerkgroep
Op mijn twaalfde meldde mijn vader me aan voor mijn allereerste vogelexcursie. Met vriend Peter naar de Molenplaat bij Bergen op Zoom. Met de vogelwerkgroep Tholen. Daar zag ik mijn allereerste brilduikers en pijlstaarten. Dat zal ik nooit meer vergeten. Daarna ging het snel. Met de telescoop van wijlen mevrouw Helleman door de Rammegors. Elke maand een vogeltelling. Nou ja, wil je echt snel leren, ga dan vogels tellen. Dat dwingt je om naar alle vogels te kijken en te luisteren. En om de namen erbij de zoeken. En vaak ga je samen met anderen tellen. Hoe meer mensen, hoe meer je leert. Ik denk dat dit wel eens een gouden tip kan zijn. Dat was het in elk geval in mijn leven.
#5. Schaam jezelf niet voor een miskleun
Soms zie ik op Facebook behoorlijk negatieve reacties op berichten van mensen die niet eens een Turkse tortel herkennen. Trek je nooit iets aan van zulke negatieve commentaren. Blijf vragen. En maak je foto’s, blijf ze plaatsen op Facebook of ergens anders. Betweters zullen er altijd blijven. Maar gelukkig zijn er ook nog altijd genoeg sympathieke lui die je op weg helpen. Richt je daar maar op. Dat is een stuk positiever.
#6. Begin jong, maar oud beginnen is niet erg
Een dooddoener, want een algemene regel: jong geleerd is oud gedaan. Heb je een kind dat zich interesseert voor vogels? Doe als mijn vader en laat het op vogelexcursie gaan. Dat zal hem of haar zeker stimuleren. Door een verrekijker kijken, of zelfs door een telescoop, de eerste keer is echt een onvergetelijke ervaring. Maar heb je het jong niet geleerd en ben je nu al wat ouder? Ja zeg, toch ook geen probleem? Lekker er op uit en kost het wat meer moeite om al die namen en geluiden te onthouden? Geen probleem, de vogel is er niet minder fraai om hoor. En beschouw het vogelen dan meteen maar als een aangename vorm van geheugengymnastiek.
#7. Ga fotograferen
Misschien ben je al een goede fotograaf en wil je vogelaar worden? Dan ben jij in staat om snel te leren. Gewoon de vogels die je ziet op de foto zetten. En thuis verder puzzelen. Lekker comfortabel op de bank met een vogelgids op schoot. Let op: fotograferen kan verslavend zijn en dan is het financiële hek van de dam. Goed, beter, best wakkert al snel de hebzucht aan. En ik verzeker je: betere apparatuur bestaat altijd en is ook altijd duurder. Nu ik zelf film heb ik wel ontdekt dat fotograferen of filmen een extra dimensie geeft aan vogels kijken. Tijdens het kijken hoop je altijd op iets bijzonders. Dat is bij fotograferen natuurlijk ook, maar bij fotograferen is ook iets anders aan de hand: je wilt een mooie foto maken. En dat kan ook met ‘gewone’ vogels. Zelfs een kokmeeuw kan een kekke foto opleveren.
Zeven is voldoende
In de joodse traditie is zeven het getal van de volheid. Ik laat het dus bij deze zeven tips. Als ik je mag adviseren: de eerste zes zijn de belangrijkste. De zevende, ach, die mag je vergeten en inwisselen voor: test je kennis en speel het vogelspel, of: wordt lid van Vogelbescherming Nederland, dan wel: veel vogelboeken lezen. Bijvoorbeeld het geweldige boek Fluitend in het donker. Ga lekker naar buiten en zoek ze op, die gevederde vrienden. Want echt waar: iedereen kan een goede vogelaar worden.