De Biesbosch is het hele jaar door een vogelparadijs, en dat geldt in overtreffende trap voor het voorjaar. Wat mij betreft laten we het voorjaar in februari beginnen en loopt het door tot juni. De aanleiding om dit artikel te schrijven is een vraag die mij werd gesteld via Youtube. Het antwoord is te uitgebreid om daar te beantwoorden, dus er maar een artikeltje over geschreven: Welke vogels kun je in het voorjaar zien in de Biesbosch?

Welke vogels kun je in het voorjaar zien in de Biesbosch?

Eind februari, mits de winter niet al te streng is, kun je de eerste voorjaarsvogels al zien in de Biesbosch. Ik doel dan vooral op de grutto’s die dan in grote groepen in de Noordwaard kunnen foerageren. Vorig jaar filmde ik eind februari honderden exemplaren die samen met kieviten en bonte strandlopers door de slikgebieden in de Noordwaard scharrelden. Daar sterken ze aan om de broedperiode in te kunnen gaan. Ze blijven tot medio maart in de Biesbosch. Daarna zoeken ze hun broedgebieden op. Helaas kun je vanaf eind mei ook alweer grote groepen grutto’s in de Biesbosch zien. Dat zijn grutto’s die zich niet hebben kunnen voortplanten. Geen partner gevonden of, erger, het nest is verwoest doordat het is kapot gemaaid bijvoorbeeld.

Iets soortgelijks geldt voor de veldleeuwerik. Die arriveert ook al vroeg in het seizoen in Nederland. Rond het Gat van Lijnoorden vind je in de graslanden veel territoria. Eind februari kunnen de veldleeuweriken al lekker actief zijn. Ze zingen op de grond, of laag erboven. Een geweldig gezicht om te zien en een feest om te horen.

Eind februari zie je natuurlijk ook nog wintergasten. Nonnetje, dodaars, grote zaagbek, brilduiker, blauwe kiekendief, goudplevier, wulp en waterpieper zijn hier voorbeelden van. Ondertussen maak je er ook kans op tal van eenden- en ganzensoorten waarvan ik wintertaling en pijlstaart wil noemen.

In maart kun je bovengenoemde soorten ook allemaal zien. Maar dan zie je ook de eerste zomergasten al binnen vallen. Je kunt in de rietvelden de roerdomp horen roepen. En er zijn doortrekkers te zien, op weg naar hun broedgebieden in het noorden. Voorbeelden zijn de zomertaling, kluut, kleine plevier, kemphaan, zwartkopmeeuw, lepelaar, visarend en bruine kiekendief. Eén voor één vallen ook de zangvogels vanaf maart binnen. De tjiftjaf vaak het eerst, gevolgd door de fitis, blauwborst en gele kwikstaart. Het vogelfeest met al die baltsende zangvogels barst eind maart werkelijk los. Rietgors en winterkoning voegen zich natuurlijk ook in het koor.

In april en mei volgen dan nog een paar andere zangvogels. De koekoek, tuinfluiter en zwartkop wil ik noemen. Ik noem van de doortrekkers ook de bosruiter, een mooie soort om te zien, vind ik. Wat mij betreft zijn april en mei de beste maanden om de zangvogels te observeren in de Biesbosch.

Naast al deze soorten heb je natuurlijk ook een aantal vaste soorten die het aanzien meer dan waard zijn. De zeearend spreekt denk ik veel mensen tot de verbeelding, evenals toch nog altijd de ijsvogel. De kleine bonte specht vergt wat geluk, maar die broedt ook in de Biesbosch. De visdief arriveert ook in de loop van maart. En misschien heb je het geluk dat je een roerdomp of waterral ziet.

Beste plekken om vogels te kijken in de Biesbosch

Als ik ga vogels kijken in de Biesbosch dan bezoek ik vooral de volgende delen: de Brabantse Biesbosch achter Werkendam. Dit is een heel uitgestrekt gebied waar ik dan weer vooral de Noordwaard, Deeneplaat en de gebieden rond het Gat van Lijnoorden bezoek. Alle gebieden lenen zich uitstekend voor een fraaie fietstocht en voor even fraaie vogelwandelingen. Zelf heb ik nogal eens de nare neiging om de Biesbosch vanuit de auto te verkennen, maar daar heb ik achteraf eigenlijk altijd spijt van. Ga naar buiten, bewandel of befiets de paden die daarvoor zijn aangelegd en je hebt in het voorjaar echt een geweldige ervaring.

De Tongplaat ligt aan de Dordtse kant. Slechts een klein deel is toegankelijk. Het aantal soorten dat ik er zie varieert per jaar. Ik heb de indruk dat het aantal territoria blauwborsten een dalende tendens vertoont doordat de wilgen flink aan het opschieten zijn. Maar ik verricht er geen vogeltellingen, dus zeker weten doe ik dat niet. Je kunt hier ook een mooie wandeling maken.

Een gloednieuw gebied dat ik dit voorjaar ook vaak zal bezoeken is de Hania’s Polder onder de rook van Dordrecht. Hier broedde in 2020 de geoorde fuut en de dodaars. Je kunt ze er heel goed observeren vanaf de vlonderpaden.

Lees meer over deze gebieden in mijn artikel over de mooiste vogelgebieden in de Biesbosch.