In de zuidwesthoek houden een paar bijzondere waarnemingen ons vogelaars al tijdenlang bezig. De witkopgors bij Wilhelminadorp is een van de vaste attracties voor vogelaars die een rondje Zeeland doen. De zwarte zeekoeten op de Neeltje Jans en Brouwersdam hebben mij al een paar keer verleid om af te reizen, tot nu toe zonder resultaat. En dan de nieuwste waarneming die hordes vogelaars in vervoering brengt: een heuse ijsduiker in hartje Den Haag. In het Laakkwartier zwemt hij zijn rondjes, al dan niet met een zoetwaterkreeft in zijn snavel. Ik besluit deze alinea met de grote burgemeester in de binnenhavens van Scheveningen. Koop een bakje kibbeling en ga meeuwen voeren. Grote kans dat onze reus zijn gewicht in de strijd gooit.
Dit weekend deden mijn vriend Sjaak en ik een rondje over de koppen van de Zeeuwse eilanden. De Brouwersdam was onze eerste locatie waar de allereerste vogel de zo vurig gewenste witbuikrotgans bleek te zijn. Zilverplevier, eidereend, paarse strandloper, veel middelste zaagbekken, een zwarte zee-eend, zeekoet en een roodkeelduiker vielen ons ten deel. In en rond de Koudekerkse Inlaag vooral veel smienten en wintertalingen. En ja, ook een groep schitterende patrijzen. Waar zie je die nu nog meer? Ik las vandaag in dagblad Trouw een artikel over het effect van bestrijdingsmiddelen op weidevogels. Wie meent dat we het DDT drama van de jaren zestig achter ons hebben gelaten, die heeft het mis. Complete polders zijn leeg gespoten! Geen weidevogel die er nog broedt. Vind je het dan gek dat ook de patrijs haast uitgestorven is? Het mooie is trouwens dat op akkers en weiden van biologische landbouwers plots wel weidevogels blijken te broeden en vaak niet weinige ook! Kom op gij vogelaars en al die je lief zijn, koopt bij de biologische boer bij jouw in de buurt! Op de Neeltje Jans filmde ik nog een fraaie buizerd, maar de zwarte zeekoet bleek even onvindbaar als altijd. Terug via de Brouwersdam waar bij de blokkendam een ijsduiker zich meldde. De laatste waarneming van de ochtend die dus even fraai eindigde als dat die begon.
Vogels kijken is voor mij ontspanning. Een beetje rondscharrelen in de natuur en hopen dat je iets tegenkomt. Ben je echter een beetje competitief ingesteld, dan kun je er ook voor kiezen om er een soort van wedstrijdje van te maken. Lees het leuke verslag op de vogelblog van Cornelis Fokker maar eens. Samen met een stel vrienden ging hij de eerste zaterdag van 2016 er op uit om zoveel mogelijk soorten te zien. Het liefst 120, want anderen hadden er 118 bij elkaar weten te sprokkelen. Om zo veel soorten te scoren, moet je goed plannen. Je moet het liefst zo veel mogelijk biotopen aandoen, want bezoek je achter elkaar tien gelijksoortige gebieden, dan blijft het aantal weldra steken. Komt bij dat je je goed moet voorbereiden. Weet waar je welke vogels kunt zien en er doelgericht op af! Neem een verrekijker mee en een telescoop voor het echte verre werk. Een waarneming, hoe ver en hoe vaag ook, is een waarneming, nietwaar? De vogeltocht van Cornelis en kornuiten begon trouwens in de bossen bij Woensdrecht en eindigde voor de spuikom bij Oude-Tonge. Een mooie tochtje waarvan ik een paar locaties binnenkort ook eens ga beproeven. Of ze hun streefaantal hebben gerealiseerd moet je zelf maar leven.
Je kunt er ook een sport van maken om vogels van zo dichtbij mogelijk te zien of te fotograferen. Dat vergt juist veel geduld en tactisch vernuft. Een beetje handigheid en inzicht zijn ook wel gewenst, want in dit geval creëer je voor jezelf een privé-locatie. René Smits beschrijft op zijn weblog De wereld door mijn lenzen hoe hij een stekje voor zichzelf maakte, dichtbij het water, en hoe hij de watervogels vrijwel gelijk met de waterlijn weet te fotograferen. Dat levert fraaie perspectieven op. In welk deel van het land ‘zijn’ vogelplas ligt, weet ik niet. Het geheim houden van je locatie is soms ook een sport. Begrijpelijk trouwens.
Ik keer weer even terug naar de Zeeuwse delta. Luuk Punt maakte onlangs een rondje over het eiland Sint-Philipsland. Daar trekt al een tijdje een roodhalsgans met de rotganzen samen op. Sint-Philipsland is eigenlijk een beetje een vergeten vogeleiland, en laten we dat ook maar een beetje zo houden. De inwoners van dit Oud-Gereformeerde eiland zijn gesteld op hun rust, Luuk. En daarom zag je er fraters, smelleken, honderd rotganzen en de roodhalsgans. Als je in de brakke slootjes had gekeken, had je er ook vast een stel overwinterende dodaarzen gezien.
Ook in het midden van het land valt hier en daar een leuke soort te zien. Op de Reeuwijkse Plassen maak je kans op watervogels als nonnetje en brilduiker. En in Oudewater fotografeerde dezelfde blogger een roestplaats van ransuilen. Prachtig! Ook fotografeerde hij in zijn omgeving een stel zwarte ibissen. Ik vermoed dat het in Nieuwkoop en omgeving is, maar ik kan het natuurlijk mis hebben. Dat je ook in de omgeving van de Vinkeveense Plassen verrassende waarnemingen kunt doen, bewijst hij in een derde blog: roodhalsgans en rotgans zijn in die regio bepaald geen alledaagse soorten. Even verderop werd hij verwend met baardmannetjes, een pijlstaart, waterpieper en een roodborsttapuit. ‘Het’ gebeurt dus gelukkig niet alleen aan de kust!
Ik moet nog even terugkomen op de ijsduiker daar in het Laakkwartier in Den Haag. Natuurfotograaf Ben van den Broek beschrijft zijn vogeltocht naar de hofstad en geeft en passant ook een leuke beschrijving van de ijsduiker. In de Randstad wonen ontzettend veel mensen, er zullen vast ook veel vogelaars wonen. Mis dit buitenkansje bij u om de hoek niet!
Ik blijf terugkomen. Ook in deze alinea weer. Ik had het hierboven al over sporten. De een wil zoveel mogelijk soorten scoren. De ander bouwt een privé-domein. En weer een ander huurt een complete vogelkijkhut om een dagje foto’s te schieten. Je krijgt dan weliswaar plaatjes die je wel vaker voorbij ziet komen, maar wat geeft dat eigenlijk? Je maakt ondertussen wel kans op vogels die je anders niet of zelden ziet, en al helemaal niet van zo dichtbij. Eén nadeel: het kost wat. Zo huurde Helma onlangs een van de hutten van de befaamde natuurfotograaf Han Bouwmeester. Veel vogels kwamen er helaas voor haar niet voorbij, maar wel een schitterende eekhoorn. Die zie ik nou nooit in Alblasserdam!
Zo zijn in dit weekbericht de Zeeuwse delta, een puntje Brabantse bossen, Noordzee, de stad, veengebieden en bossen in het binnenland voorbij gekomen. Zo veel verschillende landschappen en overal vogels! Hopelijk valt het weer de komende dagen een beetje mee en kunnen we er weer op uit, gewapend met verrekijker, telescoop, fototoestel of videocamera. Veel vogelplezier toegewenst!
Groeten,
Jako