Wandeling door de Pannekoek in de Biesbosch

Op het met grind verharde parkeerterrein voor het Biesbosch Museum stap ik uit de auto. Het waait vandaag verschrikkelijk hard en een wandeling door een griendbos is het beste dat ik kan doen. Ondanks de storm is het in het bos tussen de bomen haast windstil, ideaal om vogels te kijken en te filmen. Verwachtingsvol stap ik het wandelpad op. Hoewel het eerst even parallel langs de weg ligt, waan ik me al meteen in een moerasbos. Ik ga de hoek om en loop plots langs een kreek waar ik mijn eerste waarneming doe: een grote zilverreiger die je overal tegenkomt in de Biesbosch, zeker in de winter.

Het heeft geregend en het pad is modderig geworden. Ik moet zelfs een beetje moeite doen om niet uit te glijden! Dit is ware natuurbeleving! Ik speur de dode bomen aan de andere kant van het wandelpad af op spechten. Gisteren is hier een kleine bonte specht gezien en die zou ik ook graag willen zien. Helaas, ik zal deze kleinste der spechten vandaag niet te zien krijgen. Wel begrijp ik nu beter waarom ik vanaf de andere kant van Polder Hardenhoek hier soms wandelaars zie. Je kunt namelijk helemaal naar het water lopen waar ik de rij dode bomen zie waar de zeearenden zo vaak op uitrusten. Vandaag niet, maar terwijl ik daar sta, komt er plots wel eentje aanvliegen. Hij verdwijnt na een paar maal wieken achter de bomen.

Ik wandel een stukje terug en sla rechtsaf. Links van strekt zich een plas uit omringd door een brede rietkraag met lisdodden. Ik speur naar een mogelijke roerdomp, maar helaas, die zit er niet of laat zich niet zien. Plots hoor ik ze! Een zwermpje mezen. Wat goudhaantjes, een vuurgoudhaan, een tiental staartmezen, wat pimpelmezen en koolmezen. Een cetti’s zanger laat zich horen. En eenmaal naar links afgeslagen, voegt zich een boomkruiper bij de zwerm met zangvogels. Nu loop ik over een dijkje. Uit de rietkraag rechts van me vliegen tientallen pimpelmezen op. In de winter veranderen deze bosvogels in heuse rietvogels. Ze hangen onderste boven aan een rietstengel en peuteren de stengel open op zoek naar insecten.

Eenmaal bij de weg, steek ik over. Het is februari en de blauwe reigers zoeken de kolonies alweer op. Sterker nog, ze staan al op de nesten en eentje ligt er al het nest! Blauwe reigers beginnen vroeg met broeden, zo blijkt. Ik wandel naar rechts over de dijk en hoor een matkop roepen vanuit een vlier. Eventjes laat hij zich zien, maar dan verdwijnt hij in de ongeordende wildernis.

Draai ik me om, dan heb ik uitzicht over Polder Hardenhoek, één van de hotspots voor vogelaars in de Biesbosch. Enorme aantallen eenden, ganzen en steltlopers kun je hier zien. En deze week zijn de kluten en grutto’s weer gearriveerd. Nog niet de honderden die ik hier meestal zie eind februari en begin maart, maar de kieviten compenseren het aantal. Er zitten ongeveer 1.400 kieviten en dat is een imposante groep. Komt er een roofvogel aanvliegen, dan ontploft de lucht en vliegt alles wat vleugels heeft verschrikt op. Dat gebeurt regelmatig en ook nu weer. Ik ben inmiddels de weg overgestoken, het weiland ingelopen en langs het water terug aan het wandelen naar het moerasbos waar ik eerst wandelde. De wind teistert mijn hoofd, mijn hoed dreigt af te waaien, ik moet hem stevig vasthouden. Na enig slingeren ben ik weer waar ik begonnen was. Zou het niet waaien, dan zou ik ook het griendbos naast het Biesbosch Museum hebben verkend. Maar het waait en in het open griend heb ik vandaag niets te zoeken. Ik vervolg mijn tocht in de auto, op weg naar Polder De Zalm. Hopelijk ga ik daar de veldleeuwerik zien, een zangvogel die zijn opgewekte lied al vroeg in het voorjaar laat horen.

Praktische gegevens over de wandeling door de Pannekoek

Je bereikt de Pannekoek door te navigeren naar De Hilweg, Werkendam (coördinaten 51°46’01.4″N 4°46’15.0″E).

De wandeling door de Pannekoek is ongeveer twee kilometer lang. De wandelpaden zijn onverhard. Heeft het geregend, dan kunnen sommige stukken spekglad zijn vanwege de modder. Wandelschoenen volstaan meestal.

Zoals hierboven aangegeven kun je ook een griend verkennen. Hier kun je ook de onderkomens van griendwerkers bezichtigen.

Komend vanaf de parkeerplaats kom je al snel een metalen stellage tegen dat iets weg heeft van een fuik. Wandel door de fuik rechtdoor naar het water. Dit is het punt waar je fraai uitzicht hebt op de dode bomen. Vaak zitten hier zeearenden. En als je goed kijkt, kun je het nest van de visarend door de bomen zien schemeren, ver aan de overkant.

Je kunt hier het hele jaar door wandelen. Voor vogels is de periode half februari tot en met oktober de beste periode. Dan kun je hier enorme aantallen watervogels zien. In hartje winter is de kans op grote groepen steltlopers iets kleiner. Het hele jaar door maak je hier een goede kans om de zeearend te zien. En vanaf april tot en met september vliegt de visarend regelmatig langs.