Waar moet je op letten bij de aanschaf van een verrekijker?

Een verrekijker moet je een prettige kijkervaring opleveren, zelfs onder wat moeilijker omstandigheden. Tijdens een donkere dag bijvoorbeeld, of juist wanneer de zon volop schijnt. Daarnaast speelt jouw eigen fysiek een rol. Ben je groot en sterk, wandel je graag over lange afstanden of ben je op zoek naar een verrekijker voor een kind? En natuurlijk mag ook de aandacht voor je budget niet ontbreken. Als je een verrekijker gaat kopen, let dan zeker op de volgende aspecten:

• Hoe rustig is het beeld?
• De kwaliteit van het glas
• Helderheid en lichtsterkte
• De prijs

1. Hoe rustig is het beeld?

Een van de belangrijkste aspecten bij de aanschaf van een verrekijker is de vraag of de verrekijker voldoende rust oplevert tijdens het kijken. Dichtbij én veraf. En daarbij spelen een aantal zaken een rol:

• Het gewicht en de balans van de verrekijker
• De vergroting
• Het gezichtsveld
• Het scherpstellen

A. Het gewicht van de balans van de verrekijker

Een verrekijker die te zwaar voor je is, zal een trillend beeld opleveren. Je kunt hem immers niet helemaal stil houden. Vraag jezelf dus af hoe zwaar de verrekijker moet zijn. Het gewicht is overigens niet alleen van belang om een rustig beeld te verkrijgen, het is voor van belang als je lange afstanden wandelt, of fietst. Dan wil je denk ik het liefst een compacte verrekijker die je makkelijk mee kunt nemen in een tas of zelfs een jaszak. Raadpleeg in dit geval mijn overzicht van de beste verrekijkers voor wandelaars en fietsers.

Daarnaast speelt ook de balans van de verrekijker een rol. Kort gezegd: ligt de verrekijker lekker in je hand? Moderne fabrikanten letten daar altijd wel op, maar er is natuurlijk altijd baas boven baas. Zo staan de Swarovski NL Pure en de Zeiss Victory bekend vanwege hun uitgekiende handligging. Dit zijn dan ook verrekijkers in de topklasse. Gelukkig liggen ook goedkopere modellen van goede aanbieders vrijwel altijd goed in de hand.

B. De vergroting

Het sterker de vergroting, hoe sterker ook trillingen worden vergroot. En door die trillingen ontstaat er een onrustig beeld. Bij de meeste mensen levert een vergroting van 8x een héél rustig beeld op. Heb je sterke armen, dan kun je ook met een vergroting van 10x uit de voeten. En ben je héél sterk, dan past wellicht zelfs een vergroting van 12x bij je, maar dat is echt voor héél weinig mensen weggelegd. Het meest gangbaar zijn de vergrotingen van 8 en 10 keer.

C. Het gezichtsveld

Hoe breder het gezichtsveld, hoe rustiger het beeld. Geen wonder dat de Swarovski NL Pure zo’n rustig beeld oplevert. Die heeft namelijk een gezichtsveld van 159 meter op 1.000 meter en dat is werkelijk extreem breed! Niet voor niets dat ik over dit model schreef dat het leek alsof ik niet door een verrekijker keek, maar gewoon door mijn eigen ogen. Verrekijkers met een vergroting van 8x leveren meestal een breder gezichtsveld op dan verrekijkers met een vergroting van 10x. Met een sterkere vergroting zoom je immers in op het beeld.

D. Het scherpstellen

Eén ander aspect speelt ook een rol bij het verkrijgen van een rustig beeld: het scherpstellen. Stelt de verrekijker goed scherp? Voor moderne verrekijkers van goede aanbieders geldt dat dat wel goed zit. Maar draait de scherpstelknop ook soepel genoeg? Hoe soepeler je scherp stelt, hoe minder je de verrekijker beweegt tijdens het kijken.

2. De kwaliteit van het glas

Uiteindelijk bepalen de kwaliteit van de lenzen hoe goed en hoe rustig het beeld is. Moderne verrekijkers gebruiken een goede kwaliteit glas. Staat er ED in omschrijving, dan weet je dat de kwaliteit van het glas hoogstaand is. HD is nóg beter. Maar het grote verschil wordt gemaakt door de coatings die worden toegepast. Met de coatings corrigeren de fabrikanten reflecties in het glas en daarmee kleurafwijkingen. Ga ervan uit dat de lenzen in goedkopere verrekijkers van minder coatings zijn voorzien en dat topmodellen beschikken over zeer geavanceerde coatings.

3. Helderheid en lichtsterkte

Hoe groter de voorste lens, hoe meer licht erin de verrekijker valt. En hoe helderder het beeld is en hoe langer je ook in omstandigheden met minder licht door de verrekijker kunt kijken. Een compacte verrekijker heeft soms een lensdiameter van slechts 25 millimeter. Daar valt minder doorheen dan bij een lensdiameter van 42 millimeter.

Hou je de verrekijker voor je gezicht (en dus niet voor je ogen), dan zie je in de achterste lenzen die je voor je ogen zou zetten, een rond lichtje. Hoe groter dat lichtje, hoe groter de zogenaamde uittredepupil en hoe beter de kwaliteit van de verrekijker is.

En wil je ook in de schemering vogels kijken (of wild), zoek dan ook het zogenaamde schemergetal op. Hoe hoger dit getal is, hoe langer je met de verrekijker in de schemering kunt kijken.

4. De prijs

Alle waar naar zijn geld. Dat geldt zeker ook voor verrekijkers. Gelukkig heb je al goede verrekijkers in de lagere prijsklassen. Zou je deze verrekijkers op een heldere dag vergelijken met een verrekijker uit de hoogste prijsklasse, dan zal je misschien nog niet zo heel veel verschil merken. Maar zodra het donkerder wordt, dan gaan de topmodellen het verschil maken. Daarnaast zijn verrekijkers uit de topklasse opgebouwd uit de meest hoogwaardige materialen en voorzien van de beste coatings. Bepaal dus vooraf wat je budget is en ga daarbinnen op zoek naar de beste verrekijker voor jou. Ga je voor het beste van het beste, dan kies je voor een verrekijker van Swarovski, Zeiss of Leica.

Goed om te weten

Een goedkopere verrekijker van een gerespecteerd merk levert voor beginnende vogelaars maar ook voor veel gevorderde vogelaars jarenlang kijkplezier op. Je hoeft beslist niet de duurste verrekijker aan te schaffen om met succes en plezier vogels te kijken. Helemaal onderaan deze pagina bied ik een overzicht van de beste verrekijkers per prijsklasse. Ook de verrekijkers in de prijsklasse tot € 350,00 zijn prima modellen. Ik kijk zelf ook met een verrekijker in deze prijsklasse en ben er heel tevreden over.

De meest gebruikte verrekijkers

Hoe groot het aanbod ook is, er is een aantal verrekijkers die je regelmatig tegenkomt in natuurgebieden. Dit zijn ze:

1. De Eden Verrekijker XP 10×42. Een uitstekend instapmodel met onvermoede kwaliteiten.
2. De Swarovski NL Pure 10×42 verrekijker. Duur en de absolute top. Gaat zeker twee generaties mee.
3. De Vortex Diamondback HD 8×42 verrekijker. Ook een uitstekend instapmodel dat door zijn vergroting een rustig beeld levert.
4. Vortex Crossfire HD 8×42 verrekijker. Wil je kindlief blij maken met een goede en niet al te dure verrekijker, dan is dit een goede optie.
5. De Bynolyt Stork WPR 8×42 DCF. Ook een prima instapmodel voor beginnende vogelaars.
6. Bushnell Engage EDX 10×42 verrekijker. Ten opzichte van de instapmodellen een klasse hoger. Betere materialen, betere lenzen, net wat betere beeldkwaliteit.
7. De Swarovski NL Pure 10×32 verrekijker. Een ander model uit de topklasse van Swarovski, maar dan compacter en kleiner, speciaal voor wandelaars en fietsers.
8. De Zeiss Victory 8×32 T* SF verrekijker. Een compact model uit de topklasse van Zeiss. Wie de verrekijkers uit deze lijn in handen heeft gehad, weet dat de uitgekiende balans je doet geloven dat je een verrekijker in handen hebt die zo licht is als een veertje.

Geavanceerde verrekijkers

In mijn overzichten van de beste verrekijkers beschrijf ik de meest gebruikte modellen. Technische ontwikkelingen gaan echter door en dus zijn er nu ook verrekijkers op de markt waarin de nodige elektronica is verwerkt. Ik wijs je op twee modellen die wellicht ook interessant voor je zijn:

De Canon IS-lijn

Hierboven gaf ik het al aan: hoe sterker de vergroting, hoe groter de kans dat het beeld gaat trillen. Ben je op zoek naar een verrekijker die meer dan 10x vergroot, dan kom je al snel uit bij een telescoop. Het nadeel van een telescoop is echter dat hij vaak erg zwaar is en dat je er ook een statief bij moet kopen. Canon, bekend van de camera’s, heeft daar iets op gevonden: Image Stabilization. Door het toevoegen van geavanceerde elektronica blijft het beeld heel stabiel, zelfs bij vergrotingen tot 18 keer! Ik heb zelf door zo’n verrekijker gekeken, het is echt een genot hoor. Nadeel is wel dat de verrekijker werkt op batterijen en die kunnen op raken. Een ander nadeel is dat het gezichtsveld op 1.000 meter vaak wat smaller is dan bij een ‘gewone’ verrekijker. Maar dat technologie zelfs aan een verrekijker nog beter kan maken, is wel duidelijk! Bekijk hier de Canon verrekijkers met beeldstabilisatie.

Swarovski Digital Guide 8×25 verrekijker

Ooit testte ik het prototype van een wonderlijke verrekijker van Swarovski: de Swarovski Digital Guide 8×25 verrekijker. Met deze verrekijker kun je foto’s maken terwijl je kijkt. Om vervolgens via een app de vogel of zoogdier te determineren. Ik vond het vooral een leuk hebbedingetje. Ik vermoed dat de meeste vogelaars dit gadget niet nodig hebben. Nadelen van deze verrekijker is ook weer dat hij op batterijen loopt en die kunnen opraken. Daarnaast moet je jezelf afvragen hoe vaak je deze manier van determineren zult gebruiken. Zelfs beginnende vogelaars zullen al snel de meest voorkomende vogels herkennen en dan is de herkenningsapp een beetje overbodig. Als je het budget hebt voor zo’n dure verrekijker, dan zou ik een gewone verrekijker aanschaffen.

Vogels kijken met je nieuwe verrekijker

Het echte werk begint. Je bent in de natuur en je zoekt naar vogels (of naar andere dieren of planten). Je verrekijker is je trouwe maatje, maar hoe hanteer je dat trouwe maatje nu? In de regel is het zo dat je het prettigst door je verrekijker kijkt met de zon in je rug. De kleuren zijn nu op hun mooist. Als je tegen de zon in kijkt (nooit naar de zon kijken), dan zal je zien dat het beeld veel minder kleurrijk is. Dat betekent dus dat je tijdens het vogels kijken rekening houdt met de stand van de zon. De beste positie de hele dag door is om vanuit het zuiden naar het noorden te kijken. Natuurlijk, in de vroege ochtend kijk je vanuit het oost naar west en zo tegen zonondergang kijk je van west naar oost.

Wat je nooit moet doen met je verrekijker!

Natuurlijk weet je ook wel dat je je verrekijker nooit moet laten vallen! Dat is een open deur. Leg hem ook nooit op het dak van je auto, want er komt geheid een keer een moment dat je bij het wegrijden vergeet dat er nog iets op de auto lag. Laat je verrekijker ook nooit zichtbaar achter in je geparkeerde auto. Maar weet je wat je ook nooit moet doen met je verrekijker? Hem in de felle zon laten liggen. Niet buiten, niet binnen en ook niet in de auto. Het felle zonlicht zal het kunststof aan de buitenkant op den duur beschadigen. Hitte doet je verrekijker uitzetten en dat kan leiden tot allerlei vervormingen die de beeldkwaliteit aantasten.

Over de auto gesproken. Eens een vogelaar, altijd een vogelaar en dan wil je altijd en overal een verrekijker voor het grijpen hebben. Maar je laat je dure verrekijker niet onbeheerd achter in de auto. Je kunt altijd overwegen om een goedkopere verrekijker onder je autostoel te leggen. Wel in een hoes om hem schoon te houden. Sta je een keer na je werk op de snelweg in de file en zie je een vogel in de wei, dan kun je hem toch bekijken.