In het hart van de Alblasserwaard ligt een stukje authentiek veenlandschap: de Donkse Laagten. De Donk, nog altijd herkenbaar aan de verhoging in het landschap, was één van de vroegst bewoonde stukjes van dit deel van Nederland. Het zand dat zich daar ophoopte tijdens een ijstijd stak boven het water uit, een veilige en droge plek om te wonen. De vogelwandeling Alblasserwaard voert je door en langs dit fraaie natuurgebied. Een artikel in mijn serie Vogelwandelingen.

De Donkse Laagten is een natuurgebied waarin de tijd heeft stilgestaan. De blauwgraslanden worden zo beheerd dat ze rijk zijn aan weidevogels als grutto, kievit, tureluur, scholekster en slobeend. Je vindt er planten die typisch zijn voor laagveengebieden, waaronder bijvoorbeeld veenpluis en verschillende soorten orchideeën. In de eendenkooi, nog zo’n authentiek reliek, wemelt het van de zangvogels als spotvogel, tuinfluiter, zwartkop, winterkoning, fitis en koekoek én van de roofvogels. Sperwer, buizerd en ransuil kun je er zien. En waar riet en struweel elkaar afwisselen broeden rietzanger, blauwborst, sprinkhaanrietzanger en rietgors. In de rietkragen vind je heel veel territoria van de kleine karekiet.

En in de ondiepe slootjes en plasjes zoeken ooievaar, blauwe reiger, purperreiger en lepelaar naar voedsel. In de winter voegt zich daar de grote zilverreiger aan toe. Over de winter gesproken: dan zitten de weilanden tjokvol met ganzen. Brandganzen en kolganzen vooral. En soms een roodhalsgans. In de weilanden kun je tegenwoordig in heel het jaar ook reeën zien. Natuurlijk ook hazen en soms kruist een wezel of hermelijn je pad.

De Donkse Laagten lenen zich uitstekend voor een vogelwandeling. Ik vind het één van de mooiste vogelwandelingen in de Alblasserwaard. Zeker in het voorjaar, wanneer de weilanden, de rietkragen, de eendenkooi én het struweel vol zitten met vogels. Vroeg in de ochtend is het beste tijdstip om er te wandelen. Ook op een rustige avond in het voorjaar kun je er heel veel zien. Hoogtepunten voor mij tijdens een avondwandeling waren de ransuil die boven de weilanden aan het jagen was, en de roerdomp die kwam overvliegen.

Vogelwandeling Alblasserwaard

Algemene informatie
De Vogelwandeling Alblasserwaard start op de parkeerplaats aan de Zijdeweg, Oud-Albas (51°52’45.0″N 4°44’27.2″E). 

Totale lengte ongeveer 6 kilometer. Moeilijkheidsgraad: eenvoudig. Je wandelt over verhard en onverhard pad. Bij nat weer is waterdicht schoeisel handig. Duur zonder vogels kijken en ander halt houden: ca. 1 uur. Duur met vogels kijken en bezoek gasterij: variabel, reken op minimaal 2 uur.

1
Sta op de parkeerplaats al even stil en luister naar het vogelkoor. Spotvogel, zwartkop, tjiftjaf, fitis, groenling, putter en cetti’s zanger zitten in het struweel aan de andere kant van de sloot.

2
Je wandelt naar de brug. Aan je rechterhand zie je de Broekmolen die op zaterdagen vaak in bedrijf is. Wandel over de brug, ga het onverharde pad rechts voorbij en sla het eerste verharde pad richting de molen in. Je loopt nu door twee moerassige gebiedjes waar je in het voorjaar de typische blauwgraslandvegetatie kunt zien. Is het heel rustig én nat, dan kun je er in het voorjaar steltlopers als bosruiter en groenpootruiter zien lopen.

3
In het struweel langs het water broeden rietgors, cetti’s zanger en spotvogel. In de rietkragen de kleine karekiet en rietzanger. Volg het fietspad dat je langs de Donkse Laagten voert.

Toch meteen over onverhard pad?
Je kunt natuurlijk er ook voor kiezen om na de brug wel meteen het onverharde pad rechtsaf in te slaan. Dan loop je tussen het struweel en de rietkraag door. Vervolg je pad over de kade. De Broekmolen ligt aan je linkerhand, voor je liggen de uitgestrekte blauwgraslanden en in de verte de eendenkooi. Ook een prachtige wandeling. Bij de brug rechtsaf en dan weer rechtsaf over de kade. Dit is de allerkortste route die je kunt kiezen. Ik kies er echter voor om over het fietspad te wandelen (de Broekmolen dus aan je rechterhand), omdat ik de weidevogels liefst van achter de knotwilgen en elzen bekijk. Dan val ik niet zo op.

4
We vervolgen de wandelroute over het fietspad. Dit is de Broekwetering. Rechts liggen de blauwgraslanden. In het voorjaar staan de grutto’s op de paaltjes en hekken. Tureluur, slobeend en andere weidevogels kun je er zien. Komt een buizerd of bruine kiekendief overvliegen, dan zullen de grutto’s het luchtruim kiezen om de roofvogel te verjagen. Een spectaculair gezicht. Speur ondertussen ook de weilanden aan je linkerhand af naar weidevogels én naar de purperreiger.

5
Bij de eendenkooi hou je halt om te luisteren naar de spotvogel (vanaf half mei) en naar andere zangvogels.

Verkorte route
Na de eendenkooi kun je kiezen voor een verkorte route. Sla het eerste weggetje rechtsaf in. Aan het eind van het weggetje kun er ervoor kiezen om de brug over te gaan, en daar rechtsaf over de kade te wandelen. Je kunt ook voor de brug al rechtsaf. Dan wandel je over onverhard pad richting de eendenkooi en Broekmolen. Kies je voor zangvogels van het bos, ga dan voor het water rechtsaf. Geef je voorkeur aan weidevogels en zangvogels van het moeras (blauwborst en rietgors) ga dan de brug over. Ik sla de brug over (ga door naar 6)

6
Ik raad je aan om de tweede afslag rechtsaf te kiezen. Je wandelt nu naar de tweede brug. Schuin links zie je de Donk liggen. Hier bevindt zich Gasterij De Donk, vrijdag en zaterdag geopend van 10.00 uur tot 17.00 uur. Gesloten in januari en februari. Bezoek vooraf even de website voor de laatste informatie. De vogelwandeling Alblasserwaard gaat ervan uit dat je ook na een bezoek aan de gasterij weer terug wandelt naar de brug. Ga je niet naar de gasterij, dan onder aan de brug rechtsaf.

7
Luister bij het bosje en het huisje van Staatsbosbeheer naar de zangvogels. Bekijk in najaar en winter de grote groepen ganzen in de weilanden. Als een roofvogel overvliegt, gaat het hele spul omhoog en dat levert spectaculaire beelden op. Luister in het voorjaar bij de bruggen of je de sprinkhaanrietzanger hoort zingen.

8
Wandel langs de rietkragen richting de Broekmolen. Aan je linkerhand ligt een smalle natuurstrook waar allerlei soorten weidevogels leven. Op de kale oevers kun je ook de kluut en kleine plevier zien.

9
Daar waar je riet en struiken tegenkomt, even opletten of de blauwborst zit te zingen. De beste tijd om de blauwborst te zien is van eind maart tot half mei. Hebben de blauwborsten eenmaal eieren gelegd, dan verandert het o zo onvermoeibaar zingende mannetje in een onopvallende zorgzame huisman.

10
Volg het pad en je komt uit waar je begonnen bent: de de Zijdeweg, Oud-Alblas.

Toegift
Heb je nog puf en zin, dan raad ik je aan om de brug weer over te steken (naar de kant van de Broekmolen). Sla onder aan de brug meteen linksaf. Je loopt nu over een verhard grindpad tussen struweel en rietkraag. Hier kun je in het voorjaar veel zangvogels zien. Kun je niet genoeg krijgen van de weidevogels, wandel dan onder het viaduct door. Na ongeveer honderd meter ligt weer een aantal percelen die door Staatsbosbeheer worden beheerd. Hier broeden grutto, tureluur en kievit.

Impressie van de vogelwandeling Alblasserwaard

Ben je op zoek naar een vakantiehuisje in Zuid-Holland? Gelegen op een unieke locatie, midden in de natuur?
Bekijk dan het aanbod op Natuurhuisje.nl.