Wieringen is een voormalig eiland in de kop van Noord-Holland. Vanaf de zeedijk heb je er een weids uitzicht over de Waddenzee, het belangrijkste natuurgebied van Nederland en een van de belangrijkste natuurgebieden in Europa. Niet voor niets dat de Waddenzee inmiddels op de Unesco Werelderfgoedlijst staat. Alle reden om zuinig met dit gebied om te gaan en niet zomaar het wad op te lopen. Waarom de Waddenzee zo belangrijk is? Nou, miljoenen steltlopers strijken er elk najaar en voorjaar neer om bij te tanken op hun reis naar zuid of noord. Ze doen niets anders dan zich volvreten. En dat opvetten is nodig, want ze vliegen daarna non-stop verder. Eten ze te weinig dan halen ze de plaats van bestemming niet. In elk geval niet levend. Wil je hier eens een prachtig boek over lezen, schaf dan Reisvogels van Theunis Piersma eens aan.

Ga je vogels kijken op Wieringen dan staat je dag in het teken van de wadvogels. Op de waddendijken leven trouwens ook dagvlinders waarvan ik distelvlinder, argusvlinder en icarusblauwtje met name wil noemen.

Toen wij in mei op Wieringen waren verbleven wij op een camping bij het dorp Hippolytushoef. Dit centraal gelegen dorp is een prima uitvalsbasis om vogels te kijken op Wieringen. Ik ga een aantal locaties af:

#1. De haven van Den Oever
De haven van Den Oever is met name in najaar en winter interessant. Tijdens strengere winters verblijven duizenden eenden in de haven. Grote zaagbek, middelste zaagbek, nonnetje en soms een ijseend. Als de najaarstrek op zijn hoogtepunt is strijken aan het begin van de Afsluitdijk (bij de kazematten) uitgeputte zangvogels neer die zich dan van dichtbij laten bekijken. Den Oever is dan ook een prima plek om de najaarstrek te volgen. In en om de haven van Den Oever laten zich in de winter ook sneeuwgorzen zien. Op het talud schuimen steenlopers rond.

#2. Vatrop
Een charmant natuurgebied tussen Hippolytushoef en Den Oever is Vatrop. Het is een buitendijks natuurgebied dat door mensenhanden is gecreëerd. Op het eiland in dit voormalige zanddepot broeden in het voorjaar tientallen kluten en visdiefjes. Je kunt hun verrichtingen van heel dichtbij gadeslaan. Lepelaars waden regelmatig door het ondiepe water rond het eiland. Tureluur, scholekster en graspieper zijn ook typische vogels van dit gebied.

Buitendijks, in de richting van Den Oever ligt een groot slikgebied, een van de eerste gebieden die bij eb droogvallen. En dat betekent dat je bij Vatrop dan grote zwermen rosse grutto’s, wulpen, scholeksters, zilverplevieren en bonte strandlopers kunt zien. Vaak vergezeld door lepelaars. Rotgans en bergeend foerageren op het slik. Bij de haven van Den Oever staat iets dat lijkt op een vogelkijkscherm. Langs de dijk bij Den Oever ligt een stukje kwelder met een rietpartij. In het riet broeden kleine karekieten. Op het water jagen visdiefjes en aan het eind van de zomer zwarte sterns. In de winter scharrelen op het slik ook eenden als smient en pijlstaart rond. Bontbekplevier en strandplevier worden er ook regelmatig gezien.

#3. Broekerpolder
Bij het dorp Stroe ligt binnendijks een waddengebied, de Broekerpolder. Het ligt vlak achter de Waddendijk waardoor er een interessante wisselwerking met het Waddengebied is. Grote groepen rotganzen, kolganzen en brandganzen foerageren in de winter in het gebied. Wulpen, goudplevieren en tureluurs vinden er ook een vluchtplaats voor hoog water. De blauwe kiekendief jaagt in de winter in de Broekerpolder en er wordt af en toe een velduil gezien. Andere soorten die je hier kunt zijn de grutto, kemphaan, zwarte ruiter, groenpootruiter, watersnip, kleine zilverreiger en grote zilverreiger. In het voorjaar verzamelen zich er grote groepen ijslandse grutto’s. In het struweel en rietpartijen hoor en zie je zangvogels als de rietgors, spotvogel, heggenmus, kneu en groenling. Tijdens de trekperioden strijkt de tapuit neer. En wat toch ook wel heel erg leuk is: de patrijs broedt in dit charmante natuurgebiedje.

#4. Normerven
Ten noorden van Hippolytushoef ligt een heel interessant vogelgebied: het Normerven. Dit buitendijkse kweldergebied ligt natuurlijk in de Waddenzee. Spectaculaire aantallen wadvogels verzamelen zich hier zodra het hoog water wordt. Het gebied is (gelukkig) niet toegankelijk, maar een vogelkijkscherm biedt uitzicht over het gebied. Een telescoop is aan te bevelen, omdat de vogels op een aardige afstand staan. Je kunt hier grote aantallen scholeksters, kluten, zilverplevieren, drieteenstrandlopers, rosse grutto’s, wulpen, kanoeten, bontbekplevieren en bonte strandlopers zien. De aantallen vogels die je hier ziet kunnen werkelijk fabuleus zijn. Duizenden en duizenden drieteenstrandlopers en scholeksters zijn hier niet vreemd. De krombekstrandloper trekt hier jaarlijks door. In de nazomer ruien hier duizenden bergeenden. In de winter kun je er ook eidereenden en aalscholvers zien. Natuurlijk ontbreken ook hier de lepelaars niet. In het Normerven broeden jaarlijks visdiefjes, kluten en bontbekplevieren. Op de hoofdplaat bevindt zich een kolonie van enkele duizenden kokmeeuwen. Andere soorten die hier gemeld worden zijn zwarte ruiter, bokje, watersnip, roodborsttapuit, wintertaling, rotgans, regenwulp, kneu, beflijster, oeverpieper, graspieper en pijlstaart.

Gedeelten van het Normerven zijn aardig verland. In het riet tref je zangvogels als rietzanger, kleine karekiet, blauwborst en bosrietzanger. Boven het Normerven jaagt in het voorjaar de bruine kiekendief. Ook de slechtvalk raast in de winter regelmatig over het Normerven.

Hoewel de weidegebieden aan de binnenzijde van de dijk niet spectaculair zijn, kun je er in het winterseizoen aantallen rotganzen zien. Wieringen staat vanouds bekend om de overwinterende rotganzen, zo las ik in het bijzondere boek van Barwolt Ebbinge. Zo veel rotganzen overwinterden in het begin van de vorige eeuw op Wieringen, dat ze intensief werden bejaagd. Gelukkig zijn die praktijken verleden tijd.

#5. Marskepoeltjes
Wat je in Zeeland karrenvelden noemt, noemen ze op Wieringen marske. Moerassige gebiedjes waar zout kwelwater omhoog komt. Er groeien dus zoutminnende planten. Dit soort gebiedjes zijn geliefd onder steltlopers als scholekster, tureluur, grutto en kievit. In het riet broedt de rietgors. In de winter kun je er van alles treffen, van geelgors tot waterpieper en zelf het baardmannetje.

Praktische informatie

Alle bovengenoemde natuurgebieden liggen aan de noordkant van Wieringen. Komende vanaf het Amstelmeer in het westen rij je via de N99 Wieringen op. Je kunt vrijwel meteen te voet op op de fiets buitendijks gaan. Kies je de fiets dan rij je zo naar Den Oever en passeer je alle hierboven genoemde vogelgebieden. Met recht kun je de noordkust van het eiland Wieringen een vogelboulevard van de hoogste orde noemen.

Je kunt natuurlijk ook proberen met de auto zo dicht mogelijk bij de vogelgebieden te komen. Ik geef hier de straatnamen die je in je TomTom kunt invoeren.

#1. Haven Den Oever: Havenkade, Den Oever
#2. Vatrop: Vatropperweg, Den Oever. Ga de dijk over naar het vogelgebied.
#3. Broekerpolder: Broekerlaan, Hippolytushoef.
#4. Normerven: Normerweg, Hippolytushoef. Aan het eind de dijk over.
#5. Marskepoeltjes: Marskeweg, Hippolytushoef

Wij verbleven een weekend op de rustieke en nette Recreatiepark Wiringherlant. Je kunt hier een tentplek huren, overnachten in een trekkershut of een huisje huren. Het bijbehorende restaurant Bij Ons Thuys serveert streekproducten. Ik kocht hier voor een paar euro het boekje Wieringen. Het geheime eiland inclusief fiets- en wandelkaartje. De hierboven genoemde gebieden staan daar natuurlijk ook in. Bijzonder handig (en goedkoop) voor als je Wieringen per fiets of te voet wil verkennen. Heel veel natuurhuisjes vind je niet op Wieringen. Bekijk op Natuurhuisje.nl het aanbod.

Vogels kijken op Wieringen vond ik een verrassende ervaring. Wij bezochten Wieringen in mei en de zwermen steltlopers imponeerden enorm. Een aanrader dus.

Actief in de natuur van Noord-Holland
Wil je tijdens je vakantie of een dagje weg eens lekker actief de natuur van Noord-Holland in. Bijvoorbeeld powerkiten of sterren kijken? Bekijk dan dit overzicht van belevenissen in de Noord-Hollandse natuur.