De vraag is natuurlijk wel of de Neeltje Jans een duurzame oplossing is. De dam laat weliswaar de getijden intact, maar de balans in de Oosterschelde is verstoord. De slikken en zandbanken verdwijnen in de golven als gevolg van de zandhonger. Bij storm kalven grote stukken af en verdwijnen in de geulen. Maar de stroming is te zwak om het slik weer af te zetten op de banken. Caspar Janssen schrijft erover in zijn geweldige boek Caspar loopt:

‘Over de echte oplossing wordt door kenners vooralsnog slechts gefluisterd: het afbreken van een icoon van de Deltawerken, de Oosterscheldedam. In combinatie met het verhogen van de dijken. Voor die oplossing moeten nog wat psychologische barrières worden overwonnen.’

Het hele jaar door vogels op de Neeltje Jans

In het voorjaar bevinden zich in het duingebied grote broedkolonies zilvermeeuwen en grote en kleine mantelmeeuwen. Ook de dwergstern en bontbekplevier broeden regelmatig op de Neeltje Jans. Aan de kant van de Oosterschelde, voor de vogelkijkhut, ligt een vogeleiland. Dit eiland fungeert voor een groot aantal steltlopers als hoogwatervluchtplaats. Je kunt er grote groepen scholeksters, rosse grutto’s, wulpen, regenwulpen, zilverplevieren en bonte strandlopers zien. In de zomer foerageren er lepelaars en rusten ook grote stern, dwergstern en visdiefje op het eiland. Aalscholvers (en soms een kuifaalscholver) drogen er hun vleugels. In de duindoornstruiken die rond de vogelkijkhut woekeren, wemelt het soms van de zangvogels. Kneu, putter en spreeuw zijn vaste gasten. In het najaar zie je op de kale vlakten ook de tapuit. In het najaar ligt de Neeltje Jans precies op de route die veel trekvogels volgen. Je kunt dan onverwachte waarnemingen doen van zangvogels als roodborst, goudhaan, verschillende soorten vinken als keep, vink en sijs. Let in de winter op het talud op sneeuwgors en strandleeuwerik.

Vluchthaven van de Neeltje Jans

Een andere plek die je zeker moet bezoeken op de Neeltje Jans is de vluchthaven. Hier maak je kans op middelste zaagbek, zwarte zeekoet en parelduiker. De laatste heb ik er in november 2017 gefilmd. Een paar vogelaars gaven aan dat hij er de laatste jaren elke winter is gezien. Soms komt hij vlak onder de kade en dat zijn buitenkansjes die je niet mag missen. Vergeet in najaar en winter ook de binnenhavens niet. De Mattenhaven bijvoorbeeld, waar zich een mosselkwekerij bevindt. Hier overwinteren zeevogels als parelduiker, ijsduiker en kleine alk. In de monding kun je bruinvissen zien zwemmen. Leuk om hier rond te wandelen.

Zeevogels

Ja, en dan de zeevogels. Zeker bij een lang aanhoudende westenwind maak je aan de kant van de Noordzee kans op allerlei zeevogels. Jagers, duikers en jan-van-genten worden dan naar de kust gedreven. Mijn ervaring is wel dat deze zich op de nabijgelegen Brouwersdam dichter onder de kust vertonen. De mensen van Deltasafari bieden je trouwens ook een mooi concept: je kunt met een boot de Noordzee op om zeevogels te bekijken. Zelf heb ik dat nog nooit gedaan, maar ik weet zeker dat dit een bijzondere ervaring zal zijn waarbij je ook kans maakt om zeezoogdieren als zeehond, dolfijn en bruinvis te zien.

In de monding van de Oosterschelde en aan de Noordzeekant maak je altijd kans op een ontmoeting met een zeehond. Ik heb er ook meer dan eens bruinvissen zien zwemmen. Tot slot nog een bijzondere locatie: de oksel van de Neeltje Jans op Schouwen-Duiveland. Voor mij een van de mooiste plekjes in Zeeland.

Praktische informatie over vogels kijken op de Neeltje Jans

De vogelkijkhut kun je bereiken via de afslag Deltapark Neeltje Jans. Sla in plaats van linksaf naar het Deltapark op de T-splitsing rechtsaf en rijdt deze doodlopende weg uit. Parkeer bij de slagboom en zet al wandelend koers naar het uiterste puntje van deze ‘pier’. Kijk in de struiken naar zangvogels en op het water naar vogels als visdiefje, dwergstern, oeverloper, steenloper en fuut. Daar waar de weg op het eind naar links gaat, evenwijdig aan aan de Oosterschelde, bevindt zich aan je linkerhand, tussen de duindoornstruiken de vogelkijkhut. Een bordje wijst je de ingang aan. Het schijnt dat je op weg naar de hut een eilandje passeert waarop zich een kolonie lepelaars bevindt. Die heb ik zelf eerlijk gezegd nog nooit gezien, dus ik ga er binnenkort weer maar eens naar toe.

De Neeltje Jans ligt in zee en dat betekent dat het er vrijwel altijd waait. Op zomerse dagen is een verkoelend briesje heerlijk, maar realiseer je dat het er in de winter dus extra koud is. Dat stelt eisen aan je kleding.

Van voorjaar tot herfst is de Neeltje Jans een schitterend gebied om te fietsen en te wandelen. Op de Neeltje Jans zijn door het Zeeuws Landschap twee wandelroutes aangelegd: één van 8 kilometer (in te korten tot 4) en een rolstoelpad (1 kilometer). Lees er hier meer over.

Actief in de Zeeuwse natuur

Wil je tijdens je vakantie eens lekker actief de Zeeuwse natuur in? Bijvoorbeeld eens heerlijk waterskiën of op zeehondensafari? Klik dan hier op het overzicht van de leukste natuurbelevenissen in Zeeland.

Praktische vogelgids en fietskaart voor vogels kijken aan de Zeeuwse kust

Wie op de Neeltje Jans vogels gaat kijken, moet zee- en kustvogels kunnen herkennen. Daar leent de vogelgids Kustvogels van Europa zich prima voor.

Ben je op vakantie en wil je Zeeland op de fiets ontdekken. Dan is De sterkste fietskaart van de regio ontzettend handig. Een onverwoestbare kaart met daarop talloze fietsknooppunten en -routes.