In september is de najaarstrek al in volle gang. Het is eigenlijk een heel fijne maand om vogels te kijken. Aan het begin van de maand zie je nog niet de grootste aantallen voorbij trekken, maar naarmate de maand vordert nemen ook de aantallen toe, afhankelijk van de weersomstandigheden. In dit artikel laat ik je zien welke vogels je in september kunt zien en in welke gebieden je heel goed kunt vogels kijken in september.
Actuele Top 10 Best Verkochte Verrekijkers Wat is de Top 10 Best Verkochte Verrekijkers van dit moment? En welk merk staat het meest in de Top 10? Wat blijkt? Een goede verrekijker hoeft niet duur te zijn! |  |
Vogels kijken in september: de soorten
Zoals ik hierboven al schreef: september is een heel fijne maand om vogels te kijken. Langs de kust en in slikgebieden in het binnenland zie je weer veel steltlopers. Soorten als bosruiter, groenpootruiter, kanoet, witgatje, oeverloper, bonte strandloper, drieteenstrandloper en soms een bijzondere soort als de blonde ruiter, gestreepte strandloper of breedbekstrandloper. In het begin van de maand trekt ook de krombekstrandloper door. Vooral in en rond de Waddenzee maak je kans op deze prachtige steltloper die soms nog gedeeltelijk in zomerkleed in ons land arriveert. Ook de grauwe franjepoot zie je plots in allerlei streken opduiken. Meestal zijn het juveniele vogels die een tijdje in een gebiedje verblijven om daarna hun trektocht te vervolgen.
Ook zangvogels zijn begonnen aan hun trek naar het zuiden. De aantal zijn nog voorzichtig. Fitis, tuinfluiter, bonte vliegenvanger, grauwe vliegenvanger, paapje, tapuit, boompieper en braamsluiper trekken langs. Een bijzondere soort die elk jaar een aantal keer wordt gezien, maar die ik tot nu toe slechts één keer heb gezien, is de draaihals. Deze spechtensoort is perfect gecamoufleerd. Zit hij in een boom, dan zie je hem nauwelijks. Gelukkig zoekt hij op wandelpaden en grasvelden naar mieren en is hij niet zo heel schuw. Zou je een draaihals tegenkomen, hou dan afstand. Ze mogen dan wel niet zo heel schuw zijn, toch zou het jammer zijn om hem op te jagen.
Tenslotte is het ook ‘een sport’ om in september de slikrandjes rand rietkragen af te speuren op porseleinhoentjes. Het zijn met name juveniele vogels die doortrekken. Deze kleine rallen laten zich maar lastig bekijken, maar vertrouwen ze hun tijdelijke leefgebied dan komen ze uit de rietkraag of ze lopen in de buitenste rand en dan laten ze zich goed zien.
Dat je in september ook heel zeldzame soorten kunt zien, bewijst de kleine klapekster in onderstaande video. Ik zag deze in natuurgebied Huis ter Heide bij Tilburg. Er kwam die ochtend ook een visarend over, ook een roofvogel die in deze maand op trek is. Evenals de ooievaars trouwens, die je in de vennen van dit natuurgebied een tussenstop kunt zien maken.
Uitgelicht gebied: de Crezéepolder bij Ridderkerk
Woon je in de buurt van Ridderkerk, breng dan in de eerste week van september een bezoek aan de Crezéepolder. Hier kun je getuige zijn van een bijzondere trek: die van de purperreiger. Ze stijgen in groepjes op in Kinderdijk, aan de overkant van de rivier de Noord en je ziet ze over het dorp en soms ook over het natuurgebied wegtrekken richting het zuiden. Werkelijk een bijzonder tafereel. Het hoogtepunt van de trek van de purperreiger ligt in de laatste week van augustus en de eerste van september.
Staat de wind uit het oosten, dan maak je in het hele land kans op groepjes overvliegende kraanvogels en zwarte ooievaars. De grootste kans op het zien van kraanvogels heb je in het oosten van het land.
En dan moet ik natuurlijk de roofvogels nog noemen. De wespendieven zijn al vertrokken. De buizerden zoeken op warme dagen naar een thermiek en dan kun je er soms tientallen zien cirkelen. En af en toe meldt zich een bijzondere soort als de grijze wouw of een steppekiekendief. In het oosten van het land is de Eltenberg een prima locatie om de trek van de roofvogels te volgen.
Vogels kijken in september: de gebieden
Het leuke van september is dat je in vrijwel elk gebied goed kunt vogels kijken. Overal duiken vogels op. Waarbij gezegd moet worden dat de zangvogels niet heel veel geluid maken en zich een beetje onzichtbaar maken. Maar wie goed kijkt en luistert, zal veel zien.
In september breng ik mijn eerste bezoek aan de Zuidpier van IJmuiden. Na een lange reis langs de kust of over het water strijken de zangvogels doodvermoeid neer op de pier. Het zijn meestal geen heel zeldzame soorten, maar het is wel fascinerend om te zien hoe soorten als tapuit, goudhaantje, fitis en roodborst tussen de rotsblokken naar voedsel zoeken.
Op de pier en het strand ervoor zie je soorten als bonte strandloper, drieteenstrandloper, krombekstrandloper, kanoet en rosse grutto. Het aardige is dat ze in het begin van de maand nog deels in zomerkleed zijn. Aan het eind van de maand zijn de restanten van het zomerkleed echter vrijwel verdwenen. Op het strand verzamelen zich de grote sterns in groepjes om zich op te maken voor hun reis naar het zuiden.
De Maasvlakte is in september een supermaand om zangvogels te kijken. In het struweel in de duinen strijken ze neer en zoeken ze naar voedsel. Soms zit er een bijzondere soort tussen, de sperwergrasmus bijvoorbeeld, of een kleine vliegenvanger.
Ben je in de gelegenheid om Texel of een van de andere waddeneilanden te bezoeken in september, dan is dat een regelrechte aanrader. Hier komen zangvogels en wadvogels samen. Elk jaar worden op de waddeneilanden en in het bijzonder op Texel veel verrassende waarnemingen gedaan. Maar natuurlijk zijn ook het Lauwersmeer, de Biesbosch en de Prunje uitstekende locaties om in september vogels te gaan kijken.
Ik vind ook de vogelgebieden op de koppen van de Zeeuwse eilanden altijd heel goed. Vanaf de zeedijk van Westkapelle zie je in deze maand allerlei soorten jagers voorbij trekken evenals jan-van-genten, allerlei meeuwensoorten en zee-eenden. Ben je er dan toch, sla dan ook een blik over het Noordervroon of zoek in het dorp naar doortrekkers als grauwe vliegenvanger, bonte vliegenvanger en andere zangvogels. Voor de Brouwersdam is het nog te vroeg. Bij fraai nazomerweer staat deze dam bovendien tjokvol met campers. Geen fijne plaats om vogels te kijken dan.
In Zeeuws-Vlaanderen bezoek ik De Blikken met zijn twee excellente vogelkijkhutten. Ook het Zwin is een gebied waar je in september uitstekend vogels kunt kijken. Je kunt vanaf Cadzand om het Zwin heen fietsen en wandelen. Aan de Vlaamse kant kun je via het bezoekerscentrum (betaald) het gebied in. Beslist ook een aanrader.
Een beetje onzichtbare trek
Denk ik aan najaarstrek, dan denk ik aan de enorme aantallen zangvogels die vroeg in de ochtend langs de kust vliegen. In september is het zo spectaculair nog niet. Ik typeer de najaarstrek in september als ‘een beetje onzichtbaar’. De trek glijdt enigszins geleidelijk aan je voorbij. Zelfs op een hotspot als de Maasvlakte zijn de aantallen bonte vliegenvangers niet groot. Zie je er drie of vier jagen vanaf een hek, dan is het veel. Soms is het dus een kwestie van goed zoeken en veel meters maken.
Hoe kun je het beste de najaarstrek volgen?
In de meeste gebieden kun je het beste een beetje rondwandelen, op zoek naar de vogels. Wil je de vogels ook fotograferen, schrijd dan voorzichtig door het landschap.
Een andere tactiek, en soms veel effectiever, is om op een uitkijkpunt te gaan zitten met verrekijker en telescoop in de aanslag. Zit je een paar uur, dan zie je alles wat voorbij komt. Dit is vooral handig wanneer je de vogels wilt zien of tellen.
Ik hoop je met deze tips te hebben geïnspireerd om in september naar buiten te gaan. Gelukkig komt de zon al behoorlijk later op. Je hoeft dus niet extreem vroeg je bed uit om vogels te gaan kijken.
Duurzame producten voor de vogels in je tuin Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |  |