De maand oktober behoort voor veel vogelliefhebbers tot de meest spannende maanden in het jaar. De vogeltrek is in volle gang en elke dag kun je verrassende waarnemingen doen. Oktober is eigenlijk één groot vogelfeest. Zeker wanneer je een plek bezoek waar je de vogeltrek van heel dichtbij kunt volgen zoals bijvoorbeeld de Zuidpier in IJmuiden waarover deze maand zelfs een heus boek verscheen: Vogels van de Pier. In dit artikel lees je welke vogels je in oktober kunt zien en wat de beste plekken zijn om vogels te gaan kijken in oktober.
Actuele Top 10 Best Verkochte Verrekijkers Wat is de Top 10 Best Verkochte Verrekijkers van dit moment? En welk merk staat het meest in de Top 10? |  |
Vogels kijken in oktober: de soorten
Oktober is de maand waarin tal van vogels uit het hoge noorden arriveren om bij ons de winter door te brengen. De aantallen rotganzen in Waddenzee en rond de Oosterschelde nemen snel toe. Middelste zaagbek, brilduiker en koperwieken arriveren. Sijsjes vliegen door de lucht en zoeken naar voedsel in de elzen. Is er in het hoge noorden weinig voedsel beschikbaar, dan maak je zelfs kans op enorme groepen met sijzen. Speur tussen de vinken naar kepen. En geniet van de zwermpjes putters die van distelpluk naar distelpluk fladderen. Op steeds meer plekken worden akkerranden ingezaaid met bloemmengsels. Speur deze randen af op vinkachtigen. In de weidegebieden lopen de aantallen smienten, kolganzen, brandganzen en grote zilverreigers op. En aan de kust geniet je nog even van de visdiefjes en grote sterns die hun soortgenoten nu toch echt achterna gaan op hun reis naar Afrika.
Echt spannend is het aan de kust en in de slikgebieden in het binnenland met de steltlopers. Die trekken massaal door op weg naar het zuiden. Tureluur, bosruiter, witgatje, oeverloper, zwarte ruiter, groenpootruiter, bonte strandloper, kleine strandloper, bontbekplevier, kleine plevier, kemphaan, rosse grutto, zilverplevier, goudplevier en zo nog een aantal soorten kun je op de modderbanken in de Zeeuwe delta en in het Waddengebied tegenkomen, vaak in grote aantallen. Ben je er in september nog niet op uit geweest om de zeetrek te volgen, doe dat dan in oktober, nu het nog kan. En al helemaal wanneer er een stevige westen of noordwestenwind heeft gestaan. Je maakt kans op verrassingen als kleinste, kleine, middelste en grote jager, Noordse stormvogel, rosse en grauwe franjepoot, zeekoet, roodkeelduiker, roodhalsfuut en veel meer. Op de waterplassen vormen eenden grote groepen. Ze zijn nog duidelijk in de rui. Wintertaling, zomertaling, krakeend, slobeend, de eerste pijlstaarten, wilde eend, kuifeend, tafeleend, ze vormen soms enorme groepen.
Op de dijken en in de duinen let je natuurlijk ook zangvogels. De tapuit is een veel geziene doortrekker, evenals de roodborsttapuit. Het paapje in mindere mate helaas, maar wel een heel mooie soort om te zien vind ik. Op een enkele plaats duikt een dwerggors op. Voor wie een geoefend oor heeft is het een sport om in de ochtendschemering de ortolaan te horen overvliegen in de duinen. Ik moet hier maar toegeven dat dat geoefende oor helaas ontbreekt aan mijn hoofd, evenals de wil om extreem vroeg uit mijn bed te stappen. Op locaties aan de kust maak je ook kans op de familie der vliegenvangers: de grauwe, bonte en af en toe zelfs een kleine vliegenvanger. Het kan zomaar weer wemelen van de tjiftjaffen en zwartkoppen. En wie ook de tuinvogels waardeert: groepjes mezen schuimen tuin en park af. Vaak vliegen pimpelmees, koolmees, staartmees en zelfs goudhaantjes met elkaar mee op. Fascinerend om te volgen. En niet alleen vogelaars volgen deze zangvogels. Ook roofvogels volgen in de eindeloze stroom en soorten als boomvalk en steppekiekendief volgen de zangvogels helemaal tot in Afrika.
Welke vogelsoort kun je nu eigenlijk niet zien in oktober? Ik geef je weinig kans op de wielewaal en koekoek. Maar echt waar, het aantal soorten dat je kunt zien is haast eindeloos. De maand oktober is niet voor niets één van de beste maanden om vogels te kijken.
Vogels kijken in oktober: de gebieden
In oktober is een bezoek aan één van de zeetrektelposten eigenlijk een verplicht nummer. En helemaal wanneer de wind uit west of noordwest heeft geblazen, en liefst hard ook. Op locaties als de Waddeneilanden, de haven van Lauwersoog, de Noordpier en Zuidpier in IJmuiden, het Zuiderhavenhoofd in Scheveningen, de Maasvlakte, Westenschouwen en Westkapelle maak je de vogeltrek van héél dichtbij mee. Hoewel, veel vogels vliegen over het water en dus een eindje uit de kust. Neem een goede verrekijker en liefst ook een telescoop mee. Ben je nog niet zo gewend aan het kijken door een telescoop, oefen dan alvast even, want zeevogels die laag over het water vliegen zijn niet altijd even makkelijk te volgen.
Ben je in het noorden van het land, bezoek dan zeker de vogelgebieden langs de Waddenzee. In Groningen is een bezoek aan Polder Breebaart een must. Ik zag er in oktober eens een zwerm van duizenden kluten. Hoe indrukwekkend! De ietwat gammele hut in het midden van het gebied biedt een fantastisch uitzicht over het gebied. Wandel ook naar de Punt van Reide een eindje verderop. Langs de Friese kust kun je de Peazemerlannen bezoeken, een buitendijks kweldergebied waar je kans maakt op sneeuwgors, frater en strandleeuwerik. Ook de Holwerterwestpolder een eindje verderop is een bezoek waard. En ben je er toch, dan beveel ik je de overtocht naar het knusse Schiermonnikoog zeer aan. Huur een fiets of tandem en fiets alle vogelplekjes af.
Tja, de wind. Dat is een belangrijke factor. Over de westen- en noordwestenwind heb ik het al gehad. Ook de oostenwind biedt kansen. Want vogels als de kraanvogel en vele zangvogels vliegen juist langs de oostgrens. Overweeg bijvoorbeeld eens een bezoek aan de Eltenberg op de grens met Duitsland eens. Trouwens, ook in het binnenland van Nederland en België vind je telposten. Bij mij in de buurt bevindt zich er één in Kinderdijk. Daar worden elk jaar ook bijzondere waarnemingen gedaan, waaronder bijvoorbeeld ortolaan en roodpootvalk. Kijk hier voor mijn overzicht van de beste gebieden om de vogeltrek te volgen.
Ben je specifiek op zoek naar zeldzame soorten, kijk dan regelmatig op waarneming.nl. Je zult zien dat het rijtje met zeldzame waarnemingen op de homepage aanmerkelijk langer is dan in andere maanden.
De beste tijd om vogels te kijken
Gelukkig komt de zon in oktober al wat later op. Extreem vroeg uit je bed stappen hoeft niet, tenzij je al in de vroegste uurtjes wilt genieten van de zwermen zangvogels die overtrekken. Op een telpost als Westenschouwen is het dan echt genieten geblazen. De uren vlak na zonsopgang zijn het beste om vogels te kijken. De nachten zijn immers al behoorlijk koud. Zangvogels gaan direct op zoek naar voedsel en zijn dan extra actief. Eigenlijk is er maar één nadeel aan de maand oktober: het herfstweer. Vogels kijken in regen en wind is niet altijd een pretje.
Ik hoop je met deze tips geïnspireerd te hebben om erop uit te gaan in oktober. Lekker uitblazen op een duin of dijk is een prettige bijkomstigheid als je nu gaat vogels kijken!
Alles voor een diervriendelijke tuin Het hele jaar rond de dieren in je tuin welom heten. Met de juiste nestkast, een voederplank, waterschaal of schuilmogelijkheden. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |  |