De Prunjepolder op het Zeeuwse eiland Schouwen-Duiveland is een natuurgebied met internationale allure! Nog niet zo heel lang geleden lagen er langs de zuidkust van Schouwen-Duiveland wat kleine, versnipperde natuurgebieden met een oppervlakte van niet meer dan 130 hectare. Nu ligt er in de Prunjepolder een aaneengesloten natuurgebied van 1.200 hectare! Officieel De Prunje geheten. Door dit gebied lopen kreken, liggen brakke moerassen en zilte graslanden. Volgens een schatting van Natuurmonumenten zoeken er tijdens de voor- en najaarstrek 150.000 vogels naar voedsel!
Het hart van het gebied wordt gevormd door twee inlagen, de Flauwers en de Wevers, die in de 17e zijn aangelegd als extra waterkering. De laatste decennia zijn grote delen van de omliggende polder veranderd van akker in natuurgebied in het kader van Plan Tureluur. Grote delen van het gebied staan onder water. Omdat de Prunjepolder tegen de Oosterschelde aanligt, dringt zout kwelwater het gebied binnen en dat heeft weer een enorme aantrekkingskracht op zoutminnende planten én vogels! Vogels kijken in de Prunje is alle seizoenen een waar feest en al helemaal in het voorjaar wanneer op het grote eiland grote kolonies visdieven en grote sterns broeden. Kluten, tureluurs, grutto’s en andere steltlopers broeden overal. Lepelaars en kleine zilverreigers foerageren er. Rotganzen kun je er vanaf eind september tot mei zien, evenals brandganzen. Vrijwel elke winter wordt er tussen de rotganzen ook wel een roodhalsgans gezien. Vanaf de dijken en het uitkijkpunt laten ze zich gewillig bekijken.
Om je een indruk te geven van het gebied heb ik de camera op een raamstatief geplaatst en ben ik de Inlaagweg van west naar oost afgereden. Het was de tweede helft van de middag, de zon scheen vanuit het zuiden, ik heb de camera vanwege de lichtinval dan ook naar het noorden gericht. De vogels die ik die dag filmde, heb ik in de video gemonteerd wat niet wil zeggen dat ik ze ook precies op die plek zag. Een andere vrijheid die ik me heb gepermitteerd is de montage van het geluid. Tijdens de opnamedag waaide er een stevige Zeeuwse bries die flinke windruis veroorzaakte. Ik heb daarom geluid opgenomen van kokmeeuwen, visdieven en kluten in de karrevelden bij de Oesterdam op Tholen en dit geluid in de video gemonteerd. Deze soorten kom je ook volop tegen in de Prunjepolder.
Caspar Janssen schrijft in zijn geweldige boek Caspar loopt ook over de Prunje, dat ook wel Plan Tureluur wordt genoemd:
‘Boeren konden hun slechte, zilte landbouwgrond hier ruilen voor betere grond elders. Plan Tureluur – zo heette het – verwierf al snel faam. Na het stoppen van de drainage voor de landbouw kwam het zoute kwelwater weer omhoog en kon het land verzilten. Het bijna directe gevolg: geen overmatige begroeiing, maar wel een open, moerassige, voedselrijke plek voor kustvogels en steltlopers.’
Praktische informatie
De Prunje is uitstekend toegankelijk te voet, op de fiets en per auto. Je kunt er kilometers lange wandelingen maken over de dijken en ook langs de Oosterscheldedijk. Het eiland Schouwen-Duiveland is ideaal voor fietsers: begin je tocht in Zierikzee en fiets op het gemak in westelijke richting. Je komt vanzelf door de Prunjepolder. En voor minder validen biedt de Prunjepolder ook alle mogelijkheden: op vrijwel alle wegen is autorijden toegestaan. Vogels kijken kan uit de auto, ideaal, want de vogels reageren minder schuw op auto’s.
De stand van de zon is altijd een factor van belang bij vogels kijken. In geval van de Prunjepolder echter minder. Midden in het gebied heb je de zon altijd wel ergens in je rug en dus licht mee.
Een goed startpunt vind ik altijd het haventje bij Restaurant De Heerenkeet (Boogerdweg). Je kunt hier je auto parkeren. De tocht voorbereiden op het zonnige terras met uitzicht over Nationaal Park Oosterschelde is bepaald geen straf. Of een visje eten in de viswinkel onder aan de dijk. Aan het haventje is een klein informatiepunt over de Prunjepolder. Rechts van de Boogersweg liggen twee omdijkte plasjes. Sta hier zeker even stil om steltvogels en eenden te bekijken. De plas tegen de Flauwers Inlaag bevat een rietpartij. Rietgors en rietzanger lagen zich hier in het voorjaar zien en horen. Speur tijdens hoog water ook de strekdammen in de haven af. Ik filmde er een regenwulp, zie een van de video’s hieronder.
Voor kinderen zijn de afstanden wellicht wat groot, tenzij het wandel- of fietsfanaten zijn. Maar misschien kun je ze ‘meelokken’ met de belofte van een bezoek aan de strand van Westenschouwen of Haamstede? Leuk is trouwens voor kinderen ook een bezoek aan de karrevelden van Koudekerke. Dat is een omdijkt natuurgebied even verderop. De kerktoren herinnert nog aan het dorpje dat in de 17e eeuw door de Oosterschelde werd verzwolgen. De toren kun je beklimmen. Een fantastisch uitzicht over uitzicht, karrevelden en de rest van het eiland.
Voor de kust van de Prunjepolder ligt in de Oosterschelde de Roggenplaat. Je ziet de plaat bij laag water liggen. Dan zoeken er duizenden steltlopers naar voedsel. Zodra het hoog water wordt, vluchten diezelfde steltlopers naar de Prunjepolder. Dat levert spectaculaire beelden op van zwermen rosse grutto’s, scholeksters, bonte strandlopers, tureluurs en wulpen.
Een vogelreis boeken naar Schouwen-Duiveland is zo lastig niet. Gewoon één van de vele natuurhuisjes op het eiland boeken. Lees meer over een vogelreis naar Schouwen-Duiveland.
Waarnemingen
Wil je weten welke vogels er recent zijn gezien in de Prunjepolder (en de rest van Schouwen-Duiveland) klik dan hier.
Eten & drinken
Vogels kijken doe je met een volle maag, zeker wanneer je behoorlijke afstanden moet afleggen. Schouwen-Duiveland is een toeristisch eiland van de eerste orde, dus horeca is zelden ver weg. Ook niet in de Prunjepolder:
Restaurant De Heerenkeet bevindt zich aan de entree van de Prunjepolder. Vanaf het terras op de dijk heb je een weids uitzicht over Nationaal Park Oosterschelde. Eerlijk gezegd ben ik niet erg onder de indruk van de keuken en ik heb al heel wat mensen gesproken die dit beamen. Maar ja, dat uitzicht…
Viswinkel De Heerenkeet ligt onder aan de dijk. Je kunt hier dagelijks verse vis kopen of een haring happen.
Helemaal aan de andere kant van het gebied, langs de doorgaande weg N59 bevindt zich restaurant De Schelphoek.
Aan de Schelphoek vind je ook een patatkraam. Zorg voor contant geld, ik weet niet zeker of je er kunt pinnen.
Fietsers en autorijders opgelet: culinair Schouwen-Duiveland heeft nog een verrassing voor u in petto: Restaurant Oliegeultje. Een petit restaurant aan het haventje van Burghsluis. Ligt niet in de Prunjepolder, maar wanneer je naar het westen langs de Oosterscheldedijk fietst of per auto rijdt, kom je er vanzelf langs.
Tja, en bieden deze suggesties niet wat je zoekt, reserveer dan een tafeltje in een van de vele restaurants in het gezellige Zierikzee, Burgh-Haamstede of Renesse.
Weekendje weg op Schouwen-Duiveland
Maak een fietstocht langs de Oosterschelde en geniet van de wadvogels die samen drommen in de hoogwatervluchtplaatsen tussen Zierikzee en Burgh-Haamstede. En verken de natuur rond het indrukwekkende Watersnoodmuseum. Ontdek de mogelijkheden van een weekendje weg op Schouwen-Duiveland, compleet met praktische tips.
Route & Parkeren
Natuurgebied de Prunjepolder wordt doorkruist door Provincialeweg N59. Sla bij de afslag Boogerdweg naar links (komende vanuit Zierikzee) of naar rechts (komende vanuit Burgh-Haamstede). Je komt nu uit bij de oudste delen van het natuurgebied. Via de Inlaagweg kom je bij de uitkijktoren.
Wil je juist kennis maken met de nieuwste delen van het Prunjepolder, sla dan bij de molen van het gehucht Moriaanshoofd (let op de molen) de Slikweg in. Aan je linkerkant zie je pas aangelegd natuurgebied. Ook hier wemelt het van de vogels!
Natuurgebieden in de buurt
Natuurlijk Nationaal Park Oosterschelde. Speur bij eb de droogvallende slikken af en wacht bij hoogwater de voor vloed vluchtende steltlopers op die vaak met wolken tegelijk hun toevlucht zoeken in de Prunjepolder: bonte strandlopers, zilverplevieren, rosse grutto’s, scholeksters en veel meer. Wil je de Oosterschelde vanaf het water meemaken, boek dan een vaartocht met de MS Onrust.
De Schelphoek bij Serooskerke. Een uitgebreid krekengebied dat is ontstaan tijdens de watersnoodramp 1953. Er broeden hier maar liefst 60 vogelsoorten.
De Koudekerkse Inlaag. Karrenvelden bij het verloren gegane dorpje Koudekerke. Beklim de Plompe Toren en kijk uit over het gebied.
De Neeltje Jans. Overal vogels van de zee hier! In het voorjaar broeden er zilver- en mantelmeeuwen. Dwergstern en bontbekplevier zijn er ook regelmatige broedvogels. In de zomer is het vooral het domein van badgasten. Vogels kijken doe ik er in voorjaar, najaar en winter. Aan de Oosterscheldekant van de Delta Expohaven bevindt zich een vogelhut die uitzicht biedt over een hoogwatervluchtplaats in de Oosterschelde. Het landschap is er robuust. Je kunt er onverwachte (zang)vogels tegenkomen, zeker in de trekperiode!
Het duin van Westenschouwen. Vogelliefhebbers mijden dit punt in de zomer, tenzij je van het strand wil genieten. Maar tijdens de najaarstrek gaat het hier echt los! Boven aan de ‘Trap der duizend zuchten’ kunnen hier dagelijks duizenden zo niet tienduizenden zangvogels passeren. Zorg er wel voor dat je ‘s ochtends vroeg paraat bent. Oostenwind is het best. Trouwens, het duingebied van Westenschouwen tot Renesse is natuurlijk één geweldig gebied om duinvogels te bekijken.
De Brouwersdam. Een toplocatie om in de winter zeevogels te bekijken.
Toeristische trekpleisters
In Zeeland ontmoeten geschiedenis, cultuur en natuur elkaar. Tussen het vogels kijken kun je de vele bezienswaardigheden in Zeeland bezoeken.
Natuurhuisjes in Zeeland
De provincie Zeeland leent zich natuurlijk uitstekend voor een vakantie in de natuur. Zon, zee en strand vind je hierin elk jaargetij. En in de buurt vind je tal van interessante vogelgebieden. Overweeg je een vakantie in Zeeland, bekijk dan eens het aanbod van vakantiehuisjes op natuurhuisje.nl. Deze huisjes staan meestal op een rustige locatie en vaak in of vlakbij de natuur.