Nationaal Park is het grootste zoetwatergetijdengebied van Europa. Twee maal per dag stuwt de vloedstroom het water ongeveer 80 centimeter op. En staat er een stevige noordwester, dan komt het water nóg hoger! Geen wonder dat je overal kreken, vloedbossen en waterplassen aantreft. De Biesbosch is een enorm uitgestrekt gebied waar je heerlijk kunt wandelen, fietsen en varen. En ondertussen ook vogels kijken! Het grootste deel van de Biesbosch ligt in Brabant (de Brabantse Biesbosch). Twee andere grote delen liggen ten noorden van de rivier de Nieuwe Merwede (de Sliedrechtse Biesbosch en een deel grenzend aan het Hollands Diep. Ik beperk me hier tot de Brabantse Biesbosch en de Tongplaats, een deel van de Biesbosch dat grenst aan het Hollands Diep en behorend tot de Dordtse Biesbosch. In dit artikel leg ik je uit welke vogels je in elk jaargetijde zoal kunt zien.

Vogels kijken in de Biesbosch #winter

In de winter is het als vogelaar goed toeven in de Brabantse Biesbosch. In de omgeving van het Biesbosch Museum kun je heerlijk wandelen. In het struweel en de bossen zie je vinken en mezen, zoals sijs, appelvink, putter, matkop en goudhaantje. Op en langs het water zie je soorten als nonnetje, grote zaagbek, dodaars, aalscholver, fuut, ijsvogel, Canadese gans, baardmannetje, watersnip, witgatje, grote zilverreiger. Heb je geluk dan valt je oog in een rietkraag op de roerdomp of waterral. Op de slikranden foerageren waterpiepers en witte kwikstaarten. Tijdens je wandeling rent regelmatig een ree voor je uit. Vraatsporen van bevers verraden de aanwezigheid van dit fascinerende zoogdier. Een locatie die ik in de winter altijd aandoe ik de omgeving van het Gat van Lijnoorden, voor of achter het Biesbosch Museum (hangt van de aanrijroute af). Hier bevindt zich ook een fraai geplaatste vogelkijkhut die je vanaf de weg al ziet.

Helemaal aan de andere kant, in de omgeving van de Spieringsluis is het ook interessant. De geasfalteerde weg is uitsluitend toegankelijk voor bestemmingsverkeer, ik raad je aan om je fiets mee te nemen. Dit weggetje is namelijk razend interessant! Aan de zijde van de rivier bevinden zich uitgestrekte rietvelden, het leefgebied van baardmannetjes. Er bevindt zich zelfs een soort van jachthutje in het rietveld. Ik heb er zelf nog niet in gezeten, maar dat gaat binnenkort zeker een keer gebeuren. In de winter verblijft in de struiken de klapekster. In de weilanden grazen grote groepen ganzen. Je ziet er de grote zilverreiger. Groepjes reeën leven er. Heb je geluk, dan zie je ook hier de zeearend. Aan de oevers maak je natuurlijk kans op de ijsvogel, maar dat geldt voor de hele Biesbosch. Buizerd, havik en sperwer maken de bossen onveilig. Voor mensen die minder goed ter been zijn is achter de Spieringsluis een goed begaanbaar wandelpad uitgezet.

Vogels kijken in de Biesbosch #voorjaar

Het voorjaar vind ik zelf de beste periode om vogels te kijken in de Biesbosch. Het voorjaar begint eigenlijk al in februari. Dan ‘vallen’ grote groepen grutto’s het land binnen. In de Biesbosch tanken ze na de lange reis uit het zuiden weer energie bij. In de slikpolders is eten genoeg te vinden. Je kunt dan groepen zien van honderden exemplaren, vaak in de Noordwaard. Een spectaculair gezicht. Vanaf maart zoeken de grutto’s de broedgebieden elders in het land op. Maar dan trekken er natuurlijk nog allerlei andere vogels door richting het noorden. Denk aan de bonte strandloper, krombekstrandloper, regenwulp en zomertaling.

Vanaf maart zangvogels als rietzanger, snor, kleine karekiet, blauwborst, sprinkhaanrietzanger, fitis, tjiftjaf, zwartkop, grasmus, gekraagde roodstaart, gele kwikstaart, veldleeuwerik, koekoek en nachtegaal weer terug naar hun broedgebieden. Andere zangvogels verblijven er het hele jaar. Maar omdat de balts is begonnen, zie en hoor je ze beter dan in andere seizoenen. Denk bijvoorbeeld aan de rietgors, cetti’s zanger, groenling en putter. Een opsomming te geven van alle zangvogels die je in de Biesbosch kunt zien, gaat te ver. Reken maar dat als je in april of mei door de Biesbosch wandelt of fietst, je ontzettend veel soorten zult zien.

Spectaculair zijn natuurlijk de vele roofvogels die je in de Biesbosch kunt zien. In de eerste plaats natuurlijk de zeearend die hier de laatste jaren broedt. Ook visarend, havik, sperwer, bruine kiekendief, slechtvalk, boomvalk, buizerd en wespendief kun je er zien jagen. En de visarend broedt sinds een aantal jaar weer in de Biesbosch. Hieronder leg ik je uit waar je het nest kunt vinden.

Vergeet ondertussen ook al die watervogels niet! Ik kan ze moeilijk allemaal opsommen, maar ik heb er bijzondere vogels gezien als lepelaars, grote zilverreiger, kleine zilverreiger, dodaars, zomertaling, witgatje en ijsvogel. 

Vogels kijken in de Biesbosch #zomer

Al vroeg in de zomer begint de najaarstrek al. Klinkt een beetje vreemd misschien, maar let maar eens op de kemphanen die je al vanaf eind juni kunt zien foerageren op de slikranden. Dat zijn mannetjes die de broedgebieden in het Hoge Noorden al hebben verlaten. De zomer leent zich uitstekend voor een wandel- of fietstocht door de Biesbosch. Vanaf eind juni houden veel zangvogels zich weliswaar stil, maar wie goed kijkt en luistert zal nog veel ontdekken.

Vogels kijken in de Biesbosch #najaar

In het najaar is de tijd van de vogeltrek die zich ook in de Biesbosch laat merken. De waterpieper meldt zich weer, evenals watersnip, goudplevier, kanoet, zwarte ruiter, wulp, nonnetje, grote zaagbek, pijlstaart, wintertaling, smient en vele, vele andere vogels. 

Waar kun je de nestelende visarenden zien?

Vind je de genoemde soorten nog niet spectaculair genoeg dan is de visarend dat misschien. Deze schitterende roofvogel broedt zelfs in de Biesbosch! Nestelende visarenden in Nederland, dat mag je gerust spectaculair noemen. De visarenden arriveren zo ongeveer in april. Vanaf de Boomgatweg kun je een nest zien op de hoogspanningsmasten in de richting van de energiecentrale. Je hebt wel een telescoop nodig, want het is echt ver weg! De nestboom pal voor de Boomgatweg is helaas omgewaaid tijdens een storm. Of en waar het tweede paar visarenden nu broedt, dat weet ik niet.

Waar kun je de zeearenden het beste zien?

De zeearend is één van de meest spectaculaire vogels die je in de Biesbosch kunt zien. Door zijn grootte valt hij natuurlijk meteen op. En het goede nieuws is dat je de zeearend gelukkig in alle delen van de Biesbosch kunt tegenkomen. Maar er zijn een paar plekken waar je een iets grotere kans hebt om de zeearend te zien:

De Noordwaard. Kom je vanuit Werkendam, dan rij je vanzelf langs de Noordwaard Polder. Al meteen ten zuiden van de Bandijk kun je jagende zeearenden zien.

Aan eind van de Witboomkilweg, bij de boerenschuur naast het Boomgat, heb je uitzicht over een plas water. Hier jaagt de zeearend regelmatig. Of hij rust uit in de bomen achter het water.

De Tongplaat, deel van de Dordtse Biesbosch, is ook een gebied waar je de zeearend kunt zien jagen of zien uitrusten in de bomen. Speur vanuit de betonnen vogelkijkhut de bomen aan de overkant af op rustende zeearenden.

Praktische informatie over vogels kijken in de Biesbosch

De Brabantse Biesbosch kun je bereiken via de A27, afslag Werkendam (dit is de Dijkgraaf Den Dekkerweg). Deze weg vervolgen en aan het einde linksaf de Bandijk op. De Bandijk volgen tot je in de Biesbosch bent.

Kom je vanuit de richting Dordrecht, dan kun je de Brabantse Biesbosch ook via een veerpont bij de Kop van het Land bereiken. Elk kwartier vaart de pont over. Hou er rekening mee dat op zaterdag en zondag de pont pas in de loop van de ochtend begint te varen. Even de vaartijden checken!

De Tongplaat is een van de stukken land die recent zijn ontpolderd. Ook hier bevindt zich een vogelkijkhut. Uitgebreide informatie over de Tongplaat lees je hier.

Ik wijs je ook graag op de Hania’s Polder bij Dordrecht. Een bezoek aan de Tongplaat kun je prima combineren met een bezoek aan de nieuwe moerasnatuur die in deze polder is aangelegd. Dit nieuwste deel van de Biesbosch ontwikkelt zich spectaculair.

Bekijk ook mijn overzicht van de mooiste plekken in de Biesbosch.

Hoewel ik zelf de Brabantse Biesbosch met de auto doorkruis, verdient het aanbeveling om het gebied op de fiets te verkennen. Je maakt dan veel intenser kennis met de natuur. En het is natuurlijk veel duurzamer. Bovendien kom je op plekken waar je met de auto niet kunt komen.

Download hier de overzichtskaart van de Biesbosch.

Natuuractiviteiten in de Biesbosch

Klik hier voor een vaar- en wandeltocht door de Biesbosch 

Klik hier voor een speurtocht naar bevers onder leiding van een deskundige gids.door het verleden van de Biesbosch?

Klik hier voor meer informatie over een workshop natuurfotografie in de Biesbosch. 

Klik hier voor een rondvaart door de Biesbosch. Voor jong en oud nog altijd een leuk dagtochtje.

Klik hier voor een high tea + rondvaart door de Biesbosch.

Weekendje weg naar de Biesbosch

Klik hier voor een geheel verzorgd Biesbosch-arrangement inclusief rondvaart.

Klik hier voor een overzicht van natuurhuisjes in de Biesbosch.

Actief in de Brabantse natuur

Wil je tijdens je vakantie of een dagje weg eens lekker actief de Brabantse natuur in? Bijvoorbeeld paintballen of paragliden? Klik dan hier op de leukste belevenissen in de Brabantse natuur. En ben je op zoek naar nóg meer belevenissen in de Biesbosch, klik dan hier.

Alles voor een diervriendelijke tuin Het hele jaar rond de dieren in je tuin welkom heten. Met de juiste nestkast, een voederplank, waterschaal of schuilmogelijkheden. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. Bekijk het aanbod >> label