Op advies van de uitgever van Berne Media (waar onlangs de reisgids Franciscus, Sacro Monte en het Ortameer verscheen), gingen we op zomervakantie naar het middeleeuwse stadje Orta San Giulio, gelegen aan het Ortameer in Noord-Italië. De kinderen konden heerlijk zwemmen in het meer en voor mij lagen er voldoende heuvels en bergen rondom het meer om vlinders en vogels te kijken. In dit artikel laat ik je zien welke vogels en vlinders ik heb gezien rond het Ortameer. Je moet je wel realiseren: het was juli en de zomerperiode vind ik de minst aantrekkelijke periode om vogels te kijken. Zangvogels houden zich dan namelijk al heel erg stil. Voor dagvlinders echter is het juist een heel goede periode.
Het Ortameer
Het Ortameer ligt in Noord-Italië en is het kleine zusje van het veel bekendere Lago Maggiore dat aan de andere kant van de berg ligt. Het Ortameer wordt aan alle kanten ingesloten door heuvels en bergen. Naar het zuiden toe liggen heuvels. Aan de oostkant torent de berg de Mottarone hoog boven alles uit. Je hebt vanaf deze berg een fenomenaal uitzicht over alle meren in de regio, inclusief het Lago Maggiore. Je ziet hier heel goed hoe de heuvels steeds lager worden en er uiteindelijk vlak land ontstaan op de Po-vlakte. Naar het noorden en westen toe worden de bergen steeds hoger. De Monte Rosa is met zijn 4.634 meter zelfs de hoogste berg van Italië. Ook een fenomenaal gebied is Nationaal Park Val Grande in het noordoosten. Dit park is met de auto nauwelijks toegankelijk. Alle ruimte dus voor wandelaars. De bergen hier zijn spits en grillig. Het Ortameer is genoemd naar het plaatsje Orta San Giulio. Dit middeleeuwse stadje is een van de mooiste stadjes die ik ken. Autoluw met pittoreske straatjes. En wat voor vogelaars heel mooi is: wat mij betreft de beste plek om de alpengierzwaluw van dichtbij te bewonderen.
Vogels en vlinders kijken in Orta San Giulio
Hoewel voor mij de verwachtingen voor de vogels laag gespannen waren vanwege de zomerperiode, heb ik toch een aantal mooie waarnemingen kunnen doen. De eerste zelfs in Orta San Giulio. Ik noemde hierboven de alpengierzwaluw al. Die broedt in de hoogste gebouwen in het dorp. Werkelijk een spectaculaire vogel die in zwermen boven het stadje vliegt. In Orta San Giulio wemelt het sowieso van de zwaluwen: gierzwaluw, boerenzwaluw en huiszwaluw. Verder kun je van heel dichtbij genieten van de bonte kraai die je ‘s avonds in zwermen langs het meer ziet vliegen. In de struiken hoor en zie je de europese kanarie. Op de daken en hekken zie je jonge zwarte roodstaarten bedelen om voedsel. En op het centrale plein, de Piazza Mario Motta, wemelt het van de Italiaanse mussen. Zwarte roodstaart, groenling, putter, merel en groene specht hoor en zie je in de tuinen. De zwarte wouw vliegt regelmatig over en langs het meer. En omdat het Ortameer rijk is aan vis, zie je regelmatig een aalscholver vliegen. In het dorp zelf zag ik warempel ook nog een aantal nieuwe vlindersoorten. Het geraniumblauwtje bijvoorbeeld en het vetkruidblauwtje. De eerste is een klein blauwtje met twee fraaie staartjes aan de ondervleugel. De tweede is een grotere soort blauwtje met een herkenbaar patroon op de onderkant van de vleugels. Ook het icarusblauwtje vond ik op een klaverveldje. Het wemelt in Orta San Giulio uiteraard ook van de muurhagedissen.
Vogels en vlinders kijken op de Mottarone
De Mottarone ligt ten oosten van het Ortameer. Deze berg bereikt een hoogte van 1.491 meter. Wat vogels betreft heb ik op deze berg niet veel gezien. Een aantal keer de raaf, de geelgors helemaal op de top, de zwarte roodstaart, zwarte wouw, alpengierzwaluw, gierzwaluw, groene specht en zwartkop. Boven de boomgrens bestaat de vegetatie voor een groot deel uit gras en varens. Op zich heel interessant voor dagvlinders, maar daar staat tegenover dat op de bloemen die er groeien, heel veel vlinders te zien zijn! Want vlinders waren er volop te zien! Ik begin op de top. Daar zag ik de volgende vlinders, van de meeste zag ik meerdere exemplaren: kleine parelmoervlinder, tweekleurig hooibeestje, koningspage, koninginnenpage, kleine vos, dambordje, spiegeldikkopje en groot dikkopje. De rouwmantel scheerde laag over de grasmat maar ging helaas niet zitten. Iets lager op de berg groeien meer bloemen. Daar zagen we vlinders als de grote beer, kleine parelmoervlinder, dambordje, koningspage, koninginnenpage, morgenrood, tweekleurig hooibeestje, koevinkje, phegeavlinder en sint-jansvlinder. De grote satervlinder zagen we over de varens scheren, en op de weg zagen we tijdens het autorijden een witbandzandoog. Ook hadden we een fraaie waarneming van de smaragdhagedis. Liefhebbers van vlinders beveel ik een bezoek aan de Mottarone zeer aan.
Hierboven noem ik de soorten die ik in 2017 zag. In 2023 bezocht ging ik opnieuw vlinders kijken op de Mottarone. Welke soorten ik toen zag, lees je in mijn artikel vlinders kijken bij het Lago Maggiore.
Vogels en vlinders kijken bij de Monte Rosa
De hoogste berg van Italië, de Monte Rosa mocht niet ontbreken op onze lijst. We maakten een wandeling vanuit Staffa, in de gemeente Macugnaga. Wij kozen ervoor om met de kabelbaan naar het eerste station te gaan om door het naaldbos te voet af te dalen. Ben je een geoefende bergwandelaar, dan kun je een station verder dat op bijna 2.700 meter hoogte ligt. De terugwandeling neemt ongeveer 3,5 uur in beslag. Je hebt hier een prachtig uitzicht op de majesteitelijke Monte Rosa en zijn gletsjers. Vlinders kijken op de bergflanken vond ik hier ook een feest hoor. Overal wemelt het van de erebia’s, maar die heb ik deze zomer laten schieten. De rouwmantel kwam prachtig overvliegen, maar verdween achter ons in het bos. Soorten die we hier zagen: kleine parelmoervlinder, bosparelmoervlinder, iepenpage, dambordje, groot geaderd witje, een stel parende geelsprietdikkopjes, geraniumblauwtje, groot geaderd witje, morgenrood en koningspage. Het kan niet anders of ver boven de boomgrens kom je hier nog heel andere vlindersoorten tegen.
Vlinders kijken bij Campello Monti
Campello Monti is een dorpje aan het eind van een ontzettend smal dal. Hier begint een aantal fraaie bergwandelingen. Op weg naar Campello Monti zagen we naast de weg een pluk leverkruid (koninginnenkruid?) groeien. Die bloemen oefenden een grote aantrekkingskracht uit op tal van dagvlinders waaronder: grote satervlinder, dambordje, groot dikkopje, keizersmantel, violette vuurvlinder en tweekleurig hooibeestje. Op vetplantjes naast het leverkruid zagen we verschillende exemplaren morgenrood en opnieuw die violette vuurvlinder. Rond Campollo Monti zagen we kleine parelmoervlinder, zilveren maan, bergresedawitje, morgenrood, rotsvlinder, grote beer, sint-jansvlinder en als klap op de vuurpijl de grote weerschijnvlinder. En overal wemelt het van de erebia’s, maar die lijken zo erg op elkaar dat ik me daar eerlijk gezegd bewust niet op heb gericht. Ben je een liefhebber van wandelen, aarzel dan niet om Campello Monti te bezoeken. Hier begint een groot aantal wandeltochten, kort en lang.
Vlinders kijken in Nationaal Park Val Grande
Ten noordoosten van het Ortomeer torenen de grillige bergen van Nationaal Park Val Grande hoog boven alles uit. Dit park is met de auto nauwelijks toegankelijk. Ik heb het gebied twee keer bezocht. De eerste keer reden we tot Cicogna. Dit gehucht ligt op ongeveer 700 meter hoogte. Verder kun je niet met de auto. Ook hier een grote weelde aan dagvlinders! De spaanse vlag zag ik er. Het wemelde er van de phegeavlinders en de spiegeldikkopjes. Keizersmantel, koningspage, koninginnenpage, dambordje, bont zandoogje, tweekleurig hooibeestje, grote satervlinder, groot dikkopje en de spireazwever zag ik hier. Op de terugreis zat een witbandzandoog op de weg. Omdat Nationaal Park Val Grande autoluw is, is het ideaal voor bergwandelaars. Er zijn diverse hutten in het gebied. Mijn eerste kennismaking smaakte naar veel meer, maar omdat ik geen geoefende bergwandelaar ben, vrees ik dat ik het gebied nooit zal doorkruisen.
Praktische informatie over vogels en vlinders kijken rond het Ortameer
Afhankelijk van waar je interesses liggen, vind ik Orta San Giulio een ideale uitvalsbasis om vogels en vlinders te kijken in dit deel van Noord-Italië. Alle locaties liggen op maximaal een uur rijden (de Monte Rosa misschien iets langer). ‘s Avonds geniet je van de unieke sfeer in Orta San Giulio. Een heerlijk diner op het centrale plein bijvoorbeeld, aan de oever van het meer.
Wandelaars komen aan hun trekken in de omgeving van het Ortameer. Wielrenners die niet tegen een steile klim opzien, eveneens.
Voor dagelijkse boodschappen moet je niet zijn in het centrum van Orta San Giulio. Net buiten Orta San Giulio, in de richting van Omegna, bevindt zich een supermarkt, de Connad. Bij de bakker op de rotonde tegenover Villa Crespi koop je heerlijke croissants, heel goed ijs en het gangbare brood. In het centrum van Orta San Giulio zit een kleine bakker die ook wat ander brood in de aanbieding heeft (met rozijnen, vijgen en noten bijvoorbeeld).
Snel en eenvoudig een appartement of huisje boeken in Orta San Giulio? Klik hier.
Open mijn artikel over bezienswaardigheden rond het Ortameer om meer te ontdekken.
Orta San Giulio bezoek je voor de cultuur en voor een vleugje spiritualiteit. Een handige reisgids voor het Ortameer is de gids Franciscus, Sacro Monte en het Ortameer van Felicia Dekkers.
Let op dat het grootste deel van Orta San Giulio niet toegankelijk is voor auto’s. Heb je permissie om bagage in- en uit te laden bij je appartement of hotel, hou er dan rekening mee dat je navigatiesysteem niet helemaal correct werkt. Ga in geen geval op eigen houtje het centrum in, want het kan je op een flinke bekeuring komen te staan. Leer in dit geval van onze fout.
Vogels en vlinders kijken rond het Ortameer is echt een aanrader!
Natuurhuisjes in Italië
Italië is op het gebied van cultuur één van de mooiste landen in Europa, maar ik hoop dat je na het lezen van dit artikel ook hebt ontdekt dat je in Italië ook spectaculaire natuurgebieden vindt en in die natuurgebieden spectaculaire flora en fauna. In Italië combineer je cultuur met natuur en gastronomie! Ben je op zoek naar een rustig gelegen vakantiehuisje, midden in de natuur, bekijk dan het uitgebreide aanbod van vakantiehuisjes op natuurhuisje.nl. Je kunt natuurlijk ook het aanbod van accommodaties in Orta San Giulio op Booking.com bekijken.
De beste verrekijker van dit moment
De Vortex Diamandback HD 10x42 is vernieuwd. Wat mij bij het testen opviel was het stoere uiterlijk, de heerlijke handligging en het heldere beeld. De vormgeving vind ik uitgekiend. Ik ben heel enthousiast over deze verrekijker en dus is dit voor mij hét instapmodel voor beginnende vogelaars en 'gewone' natuurliefhebbers. | |
Door Roots Magazine verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse. | |
Nikon is voor mij een merk waar ik niet direct aan denk als ik aan verrekijkers denk. Maar test ik een Nikon verrekijker dan valt me altijd op hoe contrastrijk en helder de beelden zijn. En dat geldt ook voor het vernieuwde model Nikon Prostaff P7 8x42. | |
GPO is één van de meest populaire merken van dit moment. De makers hebben hun sporen verdiend in de wereld van de verrekijkers. In het middensegment is dit een heel gunstig geprijsde verrekijker die en rustig en haarscherp beeld levert. | |
Nikon is voor mij een merk waar ik niet direct aan denk als ik aan verrekijkers denk. Maar test ik een Nikon verrekijker dan valt me altijd op hoe contrastrijk en helder de beelden zijn. Door het relatief lage gewicht biedt deze verrekijker ook nog eens een hoog gebruikscomfort. | |
De verrekijkers van Zeiss staan garant voor kwaliteit. In het middensegment tot € 600 is dit één van de topkijkers. Deze verrekijker levert een hoog gebruikscomfort. | |
GPO is één van de meest populaire merken van dit moment. De makers hebben hun sporen verdiend in de wereld van de verrekijkers. De GPO Passion HD 10x42 is in deze prijsklasse het meest betaalbare model. Het beeld is natuurgetrouw, contrastrijk en superhelder. Een aantrekkelijke prijs-kwaliteitverhouding in deze prijsklasse. | |
De verrekijkers van Leica staan heel hoog aangeschreven onder vogelaars. De modellen zijn robuust en stoer. Deze verrekijker is voorzien van hoogwaardige technologie en biedt een haarscherp beeld. | |
Scherp en helder beeld van rand tot rand. Dit is een echte topkijker van het gerenommeerde Amerikaanse merk Vortex. Deze kijker heet een extreem breed beeld en ligt heerlijk in de hand. | |
Dé nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nóg meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 159 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
Na de NL Pure hét topmodel van Swarovski. Nog altijd een revolutionair model dat garant staat voor levenslang fabuleuze kijkervaringen. En nu ook nog eens behoorlijk in prijs verlaagd! | |
Hét topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |