Nationaal Park de Hoge Veluwe is een gebied dat je echt een keer bezocht moet hebben. Dit afgesloten gebied kent een ontzettend rijke biodiversiteit. Vogels, dagvlinders, libellen, amfibieën, reptielen en zoogdieren, je maakt kans op van alles en nog wat. Bovendien is het ook gewoon ontzettend leuk om te voet of op de fiets de Hoge Veluwe de verkennen. Kun je je eigen fiets niet meenemen, geen nood. De witte fietsen die bij de drie ingangen op je wachten, zijn iconisch voor de Hoge Veluwe. Ondanks het gebrek aan versnellingen, rijden de witte fietsen verrassend licht.

De Hoge Veluwe ligt in de driehoek Otterlo, Hoenderloo en Schaarsbergen. Bos, heide, zandverstuivingen, vennen en natte heide wisselen elkaar af. Ooit was de Hoge Veluwe het jachtveld van een of andere adellijke elite, las ik in het boek Heer- en broodjagers van Siebren Siebenga. In dit gevarieerde landschap voelen veel vogels en andere dieren zich thuis. Ik vind zelf dat het voorjaar en de zomer de beste perioden zijn om de Hoge Veluwe te bezoeken. Het voorjaar voor de vogels en de zomer voor de dagvlinders. En natuurlijk de grootste kans op mooi weer. Daarmee wil ik najaar en winter niet te kort doen. De Hoge Veluwe is in elk jaargetij een prachtig gebied. Welke soorten mag je verwachten?

In het voorjaar, in de periode april tot en met juni, hoor en zie je overal vogels. Op de heide is de vogeldichtheid misschien wat minder hoog dan in de beboste delen, maar je kunt er bijzondere soorten zien. Denk aan geelgors, boompieper, boomleeuwerik, gekraagde roodstaart, roodborsttapuit, fluiter, grauwe vliegenvanger, bonte vliegenvanger, koekoek, kleine bonte specht en middelste bonte specht. Raaf, nachtzwaluw, zwarte specht, kruisbek en barmsijs zijn soorten die je bepaald niet overal ziet, maar op de Hoge Veluwe wel. Het spreekt vanzelf dat je naast deze soorten in het voorjaar ook vogels hoort en ziet als fitis, tjiftjaf, vink, putter, boomkruiper, boomklever, kuifmees, zwarte mees, goudhaan, vuurgoudhaantje, glanskop, grote bonte specht, veldleeuwerik en roodborst. In de vennen broedt de dodaars. Omdat de vennen enorm rijk aan libellen zijn, jaagt de boomvalk hier vrijwel elke dag (in het zomerseizoen). Het is elke keer weer een spectaculair gezicht, zo’n boomvalk op jacht.

De Hoge Veluwe staat ook bekend om de bijzondere soorten dagvlinders die er leven. De periode juni tot en met augustus is ongetwijfeld de beste periode om dagvlinders te bekijken. Bezoek je de Hoge Veluwe vooral voor de dagvlinders, kies dan voor een zonnige dag. Op de droge delen maak je kans op bruine vuurvlinder, groentje, icarusblauwtje, een enkele koninginnenpage, hooibeestje, bosparelmoervlinder, grote parelmoervlinder, kommavlinder, heivlinder en eikenpage. Er wordt soms ook een geelsprietdikkopje gemeld, maar dat zouden ook zwartsprietdikkopjes kunnen zijn. Het onderscheid tussen deze twee soorten is wel heel miniem en uit eigen ervaring weet ik dat de gedroomde geelspriet toch vaak bij nader inzien een zwartspriet is. Zoek de dagvlinders aan de zonzijde van struiken en bomen en vrijwel altijd: uit de wind.

Voor andere diersoorten moet je iets meer je best doen. Of heel vroeg uit de veren. Ree, vos, wild zwijn, levendbarende hagedis. Die zie je niet als het heel druk is. Vroeg het park in, en liefst buiten de vakanties op een doordeweekse dag. Dan is het nog rustig en maak je de grootste kans op het grote wild.

Bezoek je de Hoge Veluwe in de zomer tijdens een langdurige droogte, strijk dan eens neer bij een natte plek in het bos of bij het bos. Geheid dat je er een groot aantal vogels zult zien die er komen badderen of drinken.

Een bijzonder deel van Nationaal Park de Hoge Veluwe is het Deelense Veld. Dit is de grootste natte heide van Nederland. Er is in dit deel een wandelroute uitgezet die wel enige wandelervaring en doorzettingsvermogen vereist. En in natte perioden waterdicht schoeisel. Het Deelense Veld is een bijzonder kwetsbaar gebied. Houdt je aan de spelregels! Daar staat tegenover dat kwetsbare natuur vaak bijzondere soorten te bieden heeft. Denk op deze locatie aan adder, gladde slang, hazelworm en hét icoon van dit gebied: het gentiaanblauwtje. Een dagvlinder die ik zelf nog nooit heb gezien trouwens en die ook bijzonder weinig wordt gemeld. Overigens schampt de fietsroute het Deelense Veld. Wandel bij het vlonderpad naar het Deelense Veld. Op zonnige dagen vliegen hier duizenden libellen waar de boomvalk op jaagt. Ik heb hier ook een mannetje bruine vuurvlinder gefilmd die je hieronder ziet.

Vogels en vlinders kijken op de Hoge Veluwe: meer dan de moeite waard.

Praktische informatie over vogels kijken in Nationaal park de Hoge Veluwe

Nationaal Park de Hoge Veluwe is toegankelijk via Otterlo, Hoenderloo en Schaarsbergen. Voor de adressen bezoek je de website van de Hoge Veluwe.

Toegang tot het park is niet gratis. Dat is voor sommigen toch wel een drempel. Je kunt bij een van de drie ingangen een ticket kopen. Je kunt het ook vooraf online doen via deze pagina. Bij elke ingang staan de ‘gratis’ witte fietsen op je te wachten. Je kunt uiteraard ook met je eigen fiets het park in. Ook met de auto overigens, maar dat raad ik alleen aan wanneer je slecht ter been bent. Met de auto kom je op lang niet zo veel plekken als te voet of per fiets. Er worden overigens tal van excursies en vroege tochten georganiseerd. Die vindt je ook op de website van de Hoge Veluwe.

Een tip van @visdief: klik hier voor de leukste activiteiten in de natuur op de Veluwe. Bijvoorbeeld mountainbiken of een e-bike tourtocht.

Op zoek naar een vakantieadres in de buurt van Nationaal Park de Hoge Veluwe? Bekijk dan eens het aanbod van Booking.com.

Ben je naast natuurliefhebber ook liefhebber van cultuur, dan is een bezoek aan het Kröller-Müller Museum een aanrader. Dit museum heeft zijn faam te danken aan de meesterwerken van Vincent van Gogh. Maar je kunt er ook talloze werken van andere kunstenaars bewonderen.