Veldgids Diersporen, Annemarie van Diepenbeek

Sporen in de natuur maken nieuwsgierig. Welk dier heeft hier gelopen? Een das misschien of een steenmarter? En als je aan het vogels kijken bent en je ziet pootafdrukken in de modder, krakeend of meerkoet? Terecht stelt dr. Sim Broekhuizen in het voorwoord van de Veldgids diersporen dat er wel meer diersporengidsen zijn verschenen, maar geen zo uitgebreid als deze. Wil je zo veel mogelijk diersporen kunnen herkennen, dan is dit dé gids.

Zelf sta ik eerlijk gezegd niet altijd stil bij diersporen. Ongetwijfeld zie ik ze niet eens, al sta ik er met mijn neus bovenop. Dat gevoel bekroop me helemaal na het lezen van de Veldgids diersporen. Wat een sporen laten dieren toch achter. Het is haast nog overweldigender dan de dieren zelf! En al die sporen worden minutieus beschreven én afgebeeld in deze magnifieke veldgids.

veldgids diersporen

Om maar eens wat sporen op te sommen, je hebt: wissels, vraat- en piksporen, prooiresten, wroetplekken, voedselvoorraden, uitwerpselen, braakballen, gelei-achtige hoopjes, huidflarden, opgekrabde hoopjes aarde, nesten, holen en legers, modderbaden en schuur- en veegsporen. Op hoeveel van deze diersporen let jij?

Het intrigerende aan diersporen is dat het vaak de enige signalen zijn waaruit je kunt aflezen dat een bepaald dier aanwezig is. Sommige nachtdieren zie je zelden en alleen bij toeval. De rosse woelmuis bijvoorbeeld. Die eet evenals de bosmuis rozebottels. Bosmuizen knagen de bottel met een klein steeltje schuin af en slepen hem naar het nest om er de zaadkern op te eten. Ze doen dat door een zaadkern te halveren. Het spoor dat overblijft zijn de zaadhelften die je op de grond vindt. De rosse woelmuis daarentegen eet vooral het vruchtvlees en zelfs al eten ze ook de zaden, dan laten rosse woelmuizen een heel ander vraatbeeld achter dan bosmuizen. Zo subtiel kan het zijn!

Soms zijn woelmuizen zelf het spoor. Bijvoorbeeld wanneer een klapekster een woelmuis aan prikkeldraad heeft gespietst. Ook een fraai voorbeeld van een dierspoor zijn oppervlakte gangen. De mol laat oppervlaktegangen (zogenaamde ‘mollenritten’) achter van ongeveer 5 tot 6 centimeter breed. De veenmol laat oppervlaktegangen achter met dezelfde structuur, maar dan van 1 centimeter breed. En een wel heel bijzonder dierspoor: in weidegebieden zijn in het voorjaar soms cirkelvormige plekken te zien waar de vegetatie is geplet of weggesleten. Hier zijn kemphanen of poelsnippen druk geweest met baltsen. Platgetreden uitwerpselen zijn een extra aanwijzing. Door het wit in de uitwerpselen vallen deze plekken extra op.

En zo valt een duizelingwekkende opsomming van diersporen te noemen die deze bespreking even lang maakt als de Veldgids diersporen dik. De veldgids telt maar liefst 404 pagina’s die stuk voor stuk boordevol staan met minutieuze beschrijven en fraaie afbeeldingen van diersporen.

Ik ben toch vaak in de natuur, maar ik heb nooit beseft dat dieren zo veel sporen achterlaten. Na het lezen van de Veldgids diersporen van Annemarie van Diepenbeek ben ik meer dan ooit gespitst op diersporen in de natuur.

Ben je een amateur-spoorzoeker dan kun je niet om de Veldgids diersporen heen. Nog belangrijker zal de Veldgids diersporen zijn voor mensen die hem voor professioneel gebruik nodig hebben. Natuurbeheerders, landbouwers, tuinders en natuurfotografen bijvoorbeeld. Ik kan geen gids opnoemen die zo gedetailleerd zo veel diersporen beschrijft en afbeeldt. In één woord: magnifiek!

Vergelijking met de Diersporengids van Martin Laußer
In 2016 verscheen de gloednieuwe Diersporengids van Martin Laußer. Welke van de twee veldgidsen is voor jou de beste keuze? Dat hangt denk ik af van het type gebruiker dat je bent. De Veldgids Diersporen van Annemarie van Diepenbeek is zo minutieus en zo uitgebreid, dat hij denk ik vooral voor (semi-)professionals interessant is. De Diersporengids van Martin Laußer is veel toegankelijker van opzet en bevat zeer duidelijke kleurenillustraties (waar ik eerlijk gezegd meer van gecharmeerd ben). De Diersporengids is daarmee denk ik meer geschikt voor natuurliefhebbers. Hou verder rekening met het gewicht: de Veldgids diersporen is ruim twee keer zo zwaar dan de Diersporengids. Ook een factor om rekening mee te houden als je de zakgids wilt meenemen in het veld.

Veldgids diersporen / Annemarie van Diepenbeek / KNNV Uitgeverij / Hardcover

De beste verrekijkers van dit moment

De Vortex Diamandback HD 10x42 is vernieuwd. Wat mij bij het testen opviel was het stoere uiterlijk, de heerlijke handligging en het heldere beeld. De vormgeving vind ik uitgekiend. Ik ben heel enthousiast over deze verrekijker en dus is dit voor mij hét instapmodel voor beginnende vogelaars en 'gewone' natuurliefhebbers.

Door Roots Magazine verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse.

Een comfortabel laag gewicht en biedt een haarscherp beeld. Dit is met de Vortex Diamondback  en de Nikon Prostaff P7 dé verrekijker voor beginnende vogelaars en 'gewone' natuurliefhebbers.

Nikon is voor mij een merk waar ik niet direct aan denk als ik aan verrekijkers denk. Maar test ik een Nikon verrekijker dan valt me altijd op hoe contrastrijk en helder de beelden zijn. En dat geldt ook voor het vernieuwde model Nikon Prostaff P7 8x42.

GPO is één van de meest populaire merken van dit moment. De makers hebben hun sporen verdiend in de wereld van de verrekijkers. In het middensegment is dit een heel gunstig geprijsde verrekijker die en rustig en haarscherp beeld levert. 

Nikon is voor mij een merk waar ik niet direct aan denk als ik aan verrekijkers denk. Maar test ik een Nikon verrekijker dan valt me altijd op hoe contrastrijk en helder de beelden zijn. Door het relatief lage gewicht biedt deze verrekijker ook nog eens een hoog gebruikscomfort.

De verrekijkers van Zeiss staan garant voor kwaliteit. In het middensegment tot € 600 is dit één van de topkijkers. Deze verrekijker levert een hoog gebruikscomfort.


GPO is één van de meest populaire merken van dit moment. De makers hebben hun sporen verdiend in de wereld van de verrekijkers. De GPO Passion HD 10x42 is in deze prijsklasse het meest betaalbare model. Het beeld is natuurgetrouw, contrastrijk en superhelder. 


Een aantrekkelijke prijs-kwaliteitverhouding in deze prijsklasse.

De verrekijkers van Leica staan heel hoog aangeschreven onder vogelaars. De modellen zijn robuust en stoer. Deze verrekijker is voorzien van hoogwaardige technologie en biedt een haarscherp beeld.

Scherp en helder beeld van rand tot rand. Dit is een echte topkijker van het gerenommeerde Amerikaanse merk Vortex. Deze kijker heet een extreem breed beeld en ligt heerlijk in de hand.

Dé nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nóg meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 159 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment!

Na de NL Pure hét topmodel van Swarovski. Nog altijd een revolutionair model dat garant staat voor levenslang fabuleuze kijkervaringen. En nu ook nog eens behoorlijk in prijs verlaagd!

Hét topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker!