Jeroen Voogd is auteur van het prachtige naslagwerk Het nachtvlinderboek dat dit najaar verscheen bij KNNV Uitgeverij. Op de foto hierboven is hij rupsen uit brem aan het kloppen samen met Mark Shaw (een bevriende Schotse sluipwespengoeroe). Ik kwam via de uitgeverij in contact met hem en stelde hem een paar vragen.
Hoe is de fascinatie voor nachtvlinders bij u ontstaan? Waarom nachtvlinders en geen dagvlinders?
Als klein jongentje was ik al erg geïnteresseerd in insecten. Vooral rupsen konden op mijn aandacht rekenen. Omdat er veel meer nachtvlindersoorten dan dagvlindersoorten zijn kom je dan vanzelf in vooral in aanraking met de nachtvlinders. Boeken over rupsen waren er nauwelijks en ook nog geen internet. Ik moest de rupsen dus vaak wel opkweken om te ontdekken welke soort het was. Op die manier is mijn fascinatie voor nachtvlinders én hun biologie begonnen.
Zo’n kloek boek, een heus standaardwerk voor Nederland en België. Dat moet een monsterklus zijn geweest. Kunt u kort aangeven hoe het tot stand is gekomen?
Inmiddels heb ik veertig jaar ervaring met het zoeken en kweken van nachtvlinders en bezit ik een enorme foto-collectie (mijn vlinderdia’s heb ik onlangs weggegooid), maar ik bezit zeker nog zo’n 200.000 digitale vlinderbeelden. Dankzij het internet heb ik veel contact met nachtvlinderaars binnen Europa, die net als ik een fascinatie hebben voor het rupsstadium. Regelmatig worden mijn foto’s in boeken gebruikt. Zo kwam er het verzoek vanuit Bugbookpublishing of ik van hun ‘vlinderboekconcept’ niet een Nederlandse versie wilde maken. Dit project ben ik gestart, na een aantal jaar bleek dat wat ik wilde te groot werd en niet haalbaar was voor Bugbookpublishing. Ik wilde foto’s van levende vlinders, volgroeide rupsen en platen met opgezette vlinders bundelen in één boek. Gelukkig was KNNV Uitgeverij geïnteresseerd en hebben zij samen met mij dit project opgepakt. Uiteindelijk heb ik naast mijn baan en gezin dit boek in 10 tot 12 jaar tijd in mijn vrije tijd gemaakt.
Ik lees veel over de dramatische achteruitgang van insecten in Nederland en België. Hoe staat het er eigenlijk voor met de nachtvlinders?
Ook bij de nachtvlinders is sprake van een dramatische achteruitgang. Ik ben al bijna 20 jaar op dezelfde locatie op de Veluwe actief en zie steeds minder nachtvlinders (zowel soorten als aantallen). Hoewel er natuurlijk altijd ook uitzonderingen zijn.
Stel dat iemand een beginnende belangstelling heeft voor nachtvlinders. Heeft u een paar tips voor hem of haar?
Koop mijn boek en lees vooral de inleidende hoofdstukken ;-).
Wat zijn voor u de meest bijzondere nachtvlinders die u in Nederland (en/of België) hebt ‘gevangen’?
Een heel gewone soort, die mij erg boeit, is de slakrups (Apoda limacodes), dat is een soort met een aantal heel specifieke sluipwespen en een boeiende biologie. Daarnaast is de purperbeer (Rhyparia purpurata), die niet voor niets op de cover prijkt, een van mijn favoriete soorten. Volgens de voorlopige rode lijst macronachtvlinders zou de purperbeer zelfs verdwenen zijn uit Nederland. Dat is gelukkig niet het geval, maar ik vraag mij wel af hoe lang de soort zich nog zal weten te handhaven in Nederland. Het is tegelijkertijd een goed voorbeeld om te illustreren, dat conclusies trekken over zeldzaamheid en voorkomen, puur op basis van geregistreerde puntwaarnemingen soms een hachelijke zaak is.
Met dank aan Jeroen Voogd voor zijn medewerking aan dit interview.
Over Het nachtvlinderboek
Compleet en fraai geïllustreerd naslagwerk over de inheemse macronachtvlinders. Het nachtvlinderboek behandelt alle, ruim 900, inheemse zogeheten macronachtvlinders. De soortbeschrijvingen geven heldere informatie over uiterlijk, ecologie, verspreiding, vliegtijd en onderscheidende kenmerken. Bij de soortbeschrijvingen vindt u schitterende foto’s van levende nachtvlinders en hun volgroeide rupsen. Daarnaast bevat het boek een totaaloverzicht van opgeprikte vlinders op ware grootte afgebeeld.