Hier een compleet uitgewerkte vogeltocht over het eiland Tholen met als startpunt de Oesterdam en als eindpunt de Philipsdam. Op het eiland Tholen is de Oosterschelde nergens ver weg. Je kunt er dus grote groepen watervogels zien. Vogels kijken op het eiland Tholen doe je onder andere in de volgende gebieden:
8.00 uur Oesterdam Tholen (duur 0,5 uur)
Ga je met een groep vogels kijken, dan is de parkeerplaats tegenover de sportvissersboten bij de Bergse Diepsluis een handig punt. Stel je TomTom in op de Gortzakweg, Tholen. Zo veel mogelijk naar achteren rijden, je hebt dan meteen een mooi uitzicht over de Oosterschelde. In en om het haventje maak je kans op watervogels als dodaars, aalscholver, middelste zaagbek, brilduiker, rotgans en fuut. Bij de sluis vliegt vaak een ijsvogel rond. In voorjaar en zomer zie je natuurlijk ook visdieven op de afmeerpalen. Langs het water maak je kans op steltlopers als wulp, scholekster en tureluur. Op het talud van de Oesterdam wordt haast iedere winter de sneeuwgors gezien. Maar pas op: het talud is begroeid met klapperwier, en dus spekglad.
8.30 uur Karrenvelden Schakerloo Polder (duur 1 uur)
Rij de Oesterdam af naar het eiland Tholen. Links van de Gortzakweg liggen de Karrenvelden. Rij links de dijk af naar het parkeerplaatje. Zoals je zult zien kun je de karrenvelden vanuit vrijwel elke hoek overzien. Te voet én vanuit de auto, ideaal dus voor mensen die slecht ter been zijn.
Het hele jaar door kun je heerlijk vogels kijken in de Karrenvelden. Geniet in het voorjaar van de kluten, kokmeeuwen, zwartkopmeeuwen, visdiefjes, tureluurs en scholeksters die in het gebied broeden. Buiten het broedseizoen wemelt het er van de steltlopers. Kemphaan, bonte strandloper, rosse grutto, wulp, goudplevier, watersnip, zwarte ruiter en groenpootruiter om maar eens een paar soorten te noemen. In voorjaar en zomer foerageert de lepelaar in de ondiepe plassen. Vaak vlakbij de weg, schitterend om te zien. Elk jaar overwinteren grote groepen rotganzen en brandganzen in de Karrenvelden. Het spreekt vanzelf dat je er ook verschillende soorten eenden kunt zien. Denk aan wintertaling, pijlstaart en slobeend. Natuurgebied De Karrenvelden is vanwege de ideale ligging een van mijn favoriete vogelgebieden.
10.45 uur Scherpenissepolder (duur 1,5 uur)
De Scherpenissepolder is een vrij nieuw natuurgebied. De voormalige karrenvelden zijn uitgebreid door het afgraven van omliggende percelen. Je ziet in de Scherpenissepolder dezelfde soorten als in de Karrenvelden. Je kunt de Scherpenissepolder overzien vanaf de Schelphoekseweg, Poortvliet, vanuit de vogelkijkhut aan het einde van de Platteweg, Scherpenisse en vanuit het uitkijkpunt aan de Gatweg, Scherpenisse.
Let op de omliggende akkers in de winter op de grote groepen ganzen die er (kunnen) foerageren. Brandgans, grauwe gans, rietgans en kolgans strijken hier in grote aantallen neer.
12.15 uur Gorishoek (duur variabel)
Op Gorishoek moet je geweest zijn als je een vogeltocht maakt over de zuidkust van het eiland Tholen. Je hebt er een spetterend uitzicht over de Oosterschelde, tot aan Yerseke en de Zeelandbrug aan toe. Bij laag water vallen er rond Gorishoek grote stukken slik droog, speur vanaf de dijk naar steltlopers als rosse grutto, zilverplevier, scholekster en bonte strandloper. Voor het werkhaventje bij Gorishoek dobberen in de winter vaak rotganzen op het water. Speur het wateroppervlak voor Brasserie De Zeester af op bruinvissen. In Brasserie De Zeester kun je de inwendige mens versterken. Hoe lang je er verblijft is aan jou.
Wil je een vogeltocht maken van alleen een ochtend (of middag), dan eindigt de vogeltocht hier. Het leuke is dat je de tocht van de Oesterdam naar Gorishoek ook kan fietsen. Er is een fraaie buitendijkse fietsroute aangelegd langs de Oosterscheldedijk. Maar de gebieden die hierna volgen zijn ook beslist de moeite waard!
14.00 uur Het Stinkgat, Oud-Vossemeer (duur variabel, minimaal 0,75 uur)
Stel je TomTom in op Hollaereweg, Oud-Vossemeer. Let erop dat je de parallelweg van de N656 neemt. Goed opletten tijdens het oversteken!
Het Stinkgat in de Van Haaftenpolder is een oude kreek die door drassige weilanden slingert. Een vogelkijkscherm biedt van dichtbij uitzicht over de kreek. De weilanden achter de kreek fungeren als opvanggebied voor ganzen. Grote groepen brandganzen en rotganzen foerageren er. In de kreek zelf kun je tal van watervogels zien. Eenden, steltlopers, reigers en roofvogels als bruine kiekendief, blauwe kiekendief, torenvalk en slechtvalk. Tijdens de najaarstrek worden hier elk jaar leuke waarnemingen gedaan. Zwarte mees, roodborsttapuit, tapuit. In de sloten bij het toegangshek jaagt de ijsvogel, heb je geluk dan vliegt hij voor je neus de weg over.
Heb je tijd over voor een wandeling, loop dan naar de dijk en geniet van het uitzicht over de Krabbenkreek. Hier ligt een uitgestrekt kweldergebied. Bij eb valt het slik droog en kun je er grote aantallen steltlopers en eenden zien. Fervente wandelaars keren niet rechtstreeks terug naar de auto, maar vervolgen de dijk rechtsaf. Na een kilometer de weg oversteken en een blik op De Rammegors slaan. In dit gebied wordt sinds kort zout water ingelaten. Het ontwikkelt zich tot een uitgestrekt kweldergebied. Soms verzamelen zich enorme groepen kieviten, goudplevieren en bonte strandlopers in De Rammegors. Vervolg de N656 in de richting van Het Stinkgat en auto. Hou er rekening mee dat deze wandeling een paar uur beslaat.
14.45 uur De Rammegors, N656 (0,5 uur)
In natuurgebied De Rammegors wordt sinds kort zout water ingelaten. Het ontwikkelt zich tot een uitgestrekt kweldergebied. Soms verzamelen zich enorme groepen kieviten, goudplevieren en bonte strandlopers in dit fascinerende natuurgebied. In het najaar zie je groepen lepelaars in de ondiepe plassen jagen en uitrusten. Grote zilverreiger, kleine zilverreiger en zelfs de visarend zijn in De Rammegors waargenomen. Sla vanuit de berm ook een blik op de Krabbenkreek aan de andere kant van de N656. Wil je oversteken, let dan goed op het voorbij razende autoverkeer! Mijn ervaring is trouwens dat je het beste in de berm langs de parallelweg kunt blijven staan. Zodra je aan de andere kant gaat staan, vliegen schuwe vogels als pijlstaart, wintertaling, kleine zilverreiger, zilverplevier en wulp al snel op.
15.30 uur Philipsdam (duur variabel)
Het eindpunt van deze vogeltocht. De Philipsdam is op zichzelf een natuurgebied waar je uren kunt doorbrengen. Wandel eens door de Slikken van de Heen. Je bent hier al snel een paar uur kwijt. Voor een excursie misschien iets te veel gevraagd. Je maakt in de Slikken van de Heen wel kans op de zeearend!
De volgende punten op de Philipsdam zou ik zeker ‘even’ aandoen:
1. De Slaak
De uitloper van de Oosterschelde heet het Slaak. Bij eb vallen grote stukken slik droog. Vanaf de dijk bij het recreatieterrein en spaarbekken heb je een mooi uitzicht over de slikken. In najaar en winter grazen op de recreatieweide groepjes rotganzen. Op het spaarbekken jagen watervogels als aalscholver, kuifduiker, fuut en middelste zaagbek. Rij ook even de dijk op. Aan de overkant zie je de Slikken van Rumoirt liggen. Hier liggen uitgestrekte kwelders. Elk jaar overwintert hier een stel kuifduikers. Speur met je telescoop de Slikken van Rumoirt af. Ik heb er tot diep in de winter zelfs eens lepelaars gezien. Een bijzondere gast die je vanaf de oesterbanken kunt zien vissen, is de ijsvogel. Bij laag water maak je de beste kans om hem te zien.
2. Krammer-Volkerak
Ter hoogte van het recreatieterrein begint de parallelweg. Deze weg is niet toegankelijk voor auto’s. Parkeer je auto in de berm en wandel in de richting van het water. Op de slikranden en waterpartijen kun je van alles verwachten. Tot aan de zeearend aan toe!
3. Vogelkijkhut
Onder de uitkijktoren bij het sluizencomplex bevindt zich een fraaie vogelkijkhut. Deze hut biedt op twee niveaus uitzicht over het Krammer-Volkerak. Helaas is het eilandje pal voor de hut begroeid met onkruid. Er broeden niet veel visdiefjes meer. Maar stil wachten levert meestal een bijzondere waarneming op. Een grote zilverreiger die pal voor de hut jaagt. De ijsvogel die op een rietstengel of uitgedroogde berenklauw neerstrijkt. Een havik die grote groepen ruiende eenden opjaagt. Een buizerd die boven de eilanden staat te bidden. Of groepjes staartmezen die door de struiken scharrelen. In het voorjaar hoor en zie je er de blauwborst en broedt er een kolonie oeverzwaluwen bij de vogelkijkhut.
4. Plasjes Philipsdam / Grevelingendam
Aan het einde van de Philipsdam ligt een aantal plassen. Op deze plassen overwinteren grote groepen kuifeenden, tafeleenden, slobeenden en krakeenden. In hartje winter kun je er nonnetjes zien. Op de oevers grazen brandganzen en rotganzen.
Tijdschema:
8.00 uur Start Oesterdam
9.00 uur Karrenvelden, Schakerloo Polder
10.45 uur Scherpenissepolder
12.15 uur Gorishoek
14.00 uur Het Stinkgat, Oud-Vossemeer
14.45 uur De Rammegors, Sint-Philipsland
15.30 uur Philipsdam
In dit tijdschema heb ik geen rekening gehouden met waarnemingen die je onderweg in de Thoolse polders doet. Ik raad je aan om ‘binnendoor’ te rijden. Op de akkers maak je kans op grote groepen ganzen. Let in de slootjes ook op steltlopers als witgatje en watersnip en in de diepere sloten op overwinterende dodaars. Klik op de gebieden om de actuele waarnemingen te bekijken.
Ben je in de buurt, ga dan zeker een keer vogels kijken op Tholen. Veel vogelplezier toewenst!
Hartelijke groet,
Jako