Kleine zwaan – Bewick’s swan – Zwergschwan – Cygne de Bewick – Cygnus bewickii
De kleine zwaan (Cygnus columbianus) is de kleinste van de Europese zwanen. Deze elegante zwaan broedt in het uiterste noorden op de Russische toendra’s. In de periode oktober tot en met maart overwinteren kleine zwanen in Noordwest-Europa en kun je ze ook in Nederland zien. Nederland is behoort tot de belangrijkste overwinteringsgebieden. Helaas is de totale populatie kleine zwanen niet veel groter dan 20.000 exemplaren. Alle reden dus om zuinig te zijn op deze zwanensoort. Ontdek hier mijn tips om de kleine zwaan te zien.
Mijn filmpjes over de kleine zwaan
Herken de kleine zwaan
Uiterlijk
De kleine zwaan herken de vooral aan zijn grootte: vergeleken met de knobbelzwaan en wilde zwaan is hij een flink kleiner. Zoek je naar kleurverschillen, kijk dan naar de snavel. De snavel van de kleine zwaan is geel-zwart, evenals de snavel van de wilde zwaan. Maar de kleine zwaan heeft veel minder geel op de snavel en dat geel komt bovendien niet voorbij de snavelgaten en bij de wilde zwaan wel (en loopt ook nog uit op een punt).
De kleine zwaan lijkt op de knobbelzwaan en de wilde zwaan.
Leefgebied
In Nederland kun je de kleine zwaan in verschillende biotopen tegenkomen. In akkerbouwgebieden zie je ze op akkers staan waarop nog oogstafval ligt, bietenloof, wortels of aardappelen. In veengebieden foerageren ze in weilanden. En in moerasgebieden dobberen ze op het water. Overnachten doen ze vaak op het water, bijvoorbeeld langs de oevers van rivieren of op een plas.
Geluid
Het geluid van de kleine zwaan omschrijf ik het liefst als: een lieflijk trompetteren. Het is een zacht, melodieus geluid dat op rustige dagen heel ver draagt.
Beluister hier het geluid van de kleine zwaan:
Mijn tips om de kleine zwaan te zien:
Wil je kleine zwanen zien, dan zijn dit mijn belangrijkste tips:
- Kijk op waarneming.nl waar momenteel kleine zwanen worden gezien.
- Leer het verschil tussen kleine zwaan en wilde zwaan.
- Blijf op afstand. Kleine zwanen zijn over het algemeen behoorlijk schuw en gaan snel op de wieken.
- Kijk vanuit de auto en maak je silhouet onzichtbaar.
- Hoe strenger de winter, hoe meer kleine zwanen in ons land.
Goede gebieden:
Denk aan:
- Schouwen-Duiveland (Zonnemaire en Oosterland)
- Alblasserwaard
- Lauwersmeer
- Rond het IJsselmeer
- Biesbosch
Bescherming van de kleine zwaan in Nederland
Nederland is voor de kleine zwaan van eminent belang. Jaarlijks overwintert meer dan driekwart van de wereldpopulatie kleine zwanen in ons land. Dat schept verplichtingen. Belangrijk is dat in de overwinteringsgebieden van de kleine zwanen rust heerst. Er vindt geen jacht plaats en de vogels worden niet verstoord door wandelaars, honden en vogelaars. Bovendien zorgen de boeren voor oogstresten op de akkers. Oftewel: niet alle akkers worden meteen omgeploegd na de oogst. Heel belangrijk met het oog op de toekomst is dat er beheersplannen worden ontwikkeld voor de kleine zwaan. Steeds meer akkers worden namelijk ingezaaid met groenbemesters, maar juist deze akkers worden door de kleine zwanen gemeden.
Mijn tips voor natuurbeleving en vogels kijken
Met deze tips beleef je de natuur nog intenser en komen de vogels letterlijk dichterbij:
 | (voor elk budget de drie beste opties) |
 | (héél véél keuze, en zelfs met geheel contactloos verblijf en dus veilig!) |
 | (voor elk budget een paar opties) |
 | (per provincie gesorteerd) |
 | (aantrekkelijke planten voor vogels, vlinders en andere insecten) |
 | (lees hier mijn tips om spechten, mezen en roofvogels naar je tuin te lokken) |
 | (mijn persoonlijke top tien) |