IJsvogel – Kingfisher – Eisvogel – Martin-pêcheur – Alcedo atthis
De ijsvogel (Alcedo atthis) is voor veel mensen een droomvogel. Zeg nu zelf: wie ziet nu niet graag een ijsvogel? Zelfs mensen die zichzelf niet bestempelen als vogelaar kijken verrast op als een blauwe streep laag over het water langs komt vliegen. Of als de ijsvogel als een smaragd op een tak of rietstengel zit te jagen. Gelukkig gaat het de laatste jaren goed met de ijsvogel. Dat komt omdat de waterkwaliteit op veel plaatsen verbetert. Maar de belangrijkste oorzaak zijn natuurlijk onze zachte winters. Als het water niet bevriest, kan de ijsvogel de hele winter door zijn prooien vangen: visjes en waterinsecten die hij alleen met een plonsduik vangen kan. Ligt er langdurig ijs, dan verhongeren veel ijsvogels en sterft een groot deel van de populatie. Daar is nu dus geen sprake van. Weet je een moerasgebied, een park met veel water en rietpartijen, dan is de kans groot dat de ijsvogel daar rond vliegt. Zelfs in de stad.
Mijn filmpjes over de ijsvogel
Herken de ijsvogel
Uiterlijk
Het uiterlijk van de ijsvogel is onmiskenbaar: blauw van boven en oranje van onderen. In de nek wat wit. Maar het blauw op de rug schitterend als een felle smaragd. En het oranje op de buik glinstert ook in het zonlicht. Hij is niet zo heel groot, ongeveer zo groot als een spreeuw. Zijn dolksnavel is ideaal voor het vangen van visjes, garnaaltjes en waterinsecten.
Zie je een ijsvogel met een ondersnavel die zwart is, dan zie je een mannetje. De vrouwtjes hebben een ondersnavel die voor een groot deel oranje is.
Leefgebied
De ijsvogel eet visjes, garnaaltjes en waterinsecten. Dan begrijp je wel waar je hem zoeken moet: langs slootjes, grachten, kreken en plassen waarvan de oever begroeid zijn met rietkragen, struiken en bomen waarvan de takken over het water hangen. De ijsvogel zit muisstil te jagen vanaf een rietstengel of een tak.
Aan de kust kun je de ijsvogel ook op het zoute water zien jagen. Voordeel van zout water is dat het niet snel bevriest. Hier kan de ijsvogel ook bij vorst dus blijven jagen.
Geluid
Het geluid van de ijsvogel is onmiskenbaar: een hoge piep, meestal tweetonig. Soms een enkele piep, maar soms ook heel snel herhaald. Beluister hier het geluid van de ijsvogel:
Mijn tips om de ijsvogel te zien:
Wil je de ijsvogel zien, dan zijn dit mijn belangrijkste tips:
- Speur de oevers van kreken, sloten en plassen af. De ijsvogel is verrassend klein, je kijkt hem snel over het hoofd.
- Sta even stil op een bruggetje of uitkijkpunt. De ijsvogel bezoekt vaak een aantal vaste plekken. Hij vliegt dus rondjes rond het gebied.
- Plaats een stok in het water en de kans is behoorlijk groot dat vroeg of laat een ijsvogel op de stok komt zitten.
- Liefst ga je onder een camouflagenet zitten. Ziet de ijsvogel je silhouet niet, dan blijft hij gewoon voor je zitten.
- Zoek een vogelkijkhut die in het riet of langs een begroeide oever staat.
- Ga in een auto langs een kreek of sloot staan en wacht tot een ijsvogel komt aanvliegen. Liefst hang je een camouflagedoek in het autoraam.
Goede gebieden:
Denk aan:
- De Biesbosch. Eén van de beste natuurgebieden om de ijsvogel te zien. Zeker wanneer je een kanotocht of vaartocht door de Biesbosch zou maken.
- De brakke slootjes op Schouwen-Duiveland.
- Landgoed Mildenburg bij Oostvoorne.
- De Gorzen bij Ridderkerk.
- De gluurmuur bij Schiedam die pal voor een nestwand voor ijsvogels is geplaatst.
En al die andere gebieden waar je water vindt in combinatie met begroeide oevers.
Deze soort lijkt op:
- De scharrelaar
- De bijeneter
Bescherming van de ijsvogel
De ijsvogel is inmiddels een vrij algemene vogel in ons land. Alleen als het een keer dagenlang zou gaan vriezen, wordt de populatie bedreigd. De meeste ijsvogels verhongeren en sterven. De paar ijsvogels die het overleven, zullen zich in het voorjaar erna bijzonder snel vermenigvuldigen waarna de populatie zich vrij snel kan herstellen. De ijsvogel is gebaat bij helder water dat rijk is aan visjes, garnalen en waterinsecten. De beste manier om de ijsvogel te beschermen is dan ook door te zorgen voor een goede waterkwaliteit. Rust is natuurlijk ook voor de ijsvogel een noodzakelijke voorwaarde. Veel verstoring leidt tot verjaging. En tot slot heeft de ijsvogel geschikte nestgelegenheden nodig. Een steile wand bijvoorbeeld waarin hij zijn nestpijp en holte in uitgraaft. Of het wortelgestel van een grote boom waarin hij ook een hol kan uitgraven.
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42 ![]() | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 10x42 DCF | Een slank en elegant instapmodel. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 8x42. | |
3. Kowa SVII 10x42 ![]() | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42 ![]() | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42 ![]() | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42 | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42 ![]() | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42 ![]() | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30 | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42 ![]() | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42 ![]() | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42 ![]() | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |