Tips om de ijseend te zien

IJseend- Long-tailed Duck- Eisente  – Harelde boréale – Clangula hyemalis

De ijseend (Clangula hyemalis) is een regelrechte beauty, zeker het mannetje. Zelfs in winterkleed raak je onder de indruk van deze prachtige verschijning die je vooral langs de kust kunt zien. Overigens in kleine aantallen, want de ijseend is een zeldzame gast in ons land. De beste plek om in de winter ijseenden te zien is ongetwijfeld de Brouwersdam. Vreemd genoeg zie ik voor de Brouwersdam vooral vrouwtjes foerageren. De enkele mannetjes die worden gemeld, zwemmen vaak meer voor het strand van Ouddorp. Het mannetje van de ijseend heeft evenals de pijlstaart staartveren die ver uitsteken. Het is een duikeend die onder water op zoek gaat naar schelp- en schaaldieren. De laatste jaren heeft op de Marker Wadden een paartje ijseenden gebroed, een primeur voor Nederland.

Mijn filmpjes over de ijseend

Herken de ijseend

Uiterlijk

De ijseend is een kleine eend die niet veel groter dan de wintertaling is. Het mannetje is licht gekleurd met lange uitstekende staartveren. De snavel van het mannetje is is oranjeroze en zwart gekleurd. Die kleuren vallen meteen op.

Het vrouwtje oogt wat kleiner dan het mannetje. Ze is donkerder van kleur en ontbeert de uitstekende staartveren. Ze is veel bruiner dan het mannetje, althans in de winter.

In de zomer lijken vrouwtjes en mannetjes zowaar sterk op elkaar. Ook het vrouwtje heeft dan staartveren die iets uitsteken. Het mannetje is dan ook veel donkerder dan in de winter. De snavel is echter een opvallend verschil. De snavel van het vrouwtje is namelijk egaler van kleur. Groengrijs.

Leefgebied

In Nederland valt het niet mee om ijseenden te zien te krijgen. In de winter zijn ze alleen langs de Brouwersdam vaste gast. In de rest van Nederland zijn het dwaalgasten. Maar let op: ze kunnen tot diep landinwaarts opduiken!

Of het broedpaartje op de Marker Wadden zich ook laat zien aan bezoekers, weet ik niet. Ga er maar niet naar op zoek, de verstoring zou te groot kunnen zijn.

Geluid

Het geluid van de ijseend heb ik nog nooit gehoord. Maar zou ik het horen en de ijseenden niet zien, dan zou ik denken dat ik meeuwen hoorde. Beluister het geluid maar eens:

Roep:

IJseend (Fotograaf Sjaak Huijer)
Fotograaf: Sjaak Huijer
Mijn tips om de ijseend te zien:

Wil je de ijseend zien, dan zijn dit mijn belangrijkste tips:

  • Kijk op waarneming.nl waar momenteel ijseenden worden gezien.
  • Ga in de winter een keer vogels kijken op de Brouwersdam. Tijdens een strandwandeling van de Brouwersdam richting de vuurtoren van Ouddorp kun je ze in de winter ook zien.
  • IJseenden zijn over het algemeen niet heel schuw. Ga je rustig op het talud zitten, dan naderen ze je en blijven ze vlak voor je foerageren. Bij alles geldt: je eigen gedrag bepaalt of de vogels zich veilig voelen!
  • Slecht weer of mooi weer, het deert de ijseenden niet. Zelfs in het woeligste water zijn ze in hun element. Het aardige is dat ijseenden op de Brouwersdam tot vlak onder de kant komen jagen.
Goede gebieden:

Vooral:

Deze soort lijkt op:
  • Geen andere eend
IJseend (Fotograaf Sjaak Huijer)
IJseend op de Brouwersdam (fotograaf: Sjaak Huijer)

Bescherming van de ijseend

Voor ijseenden is het belangrijk dat er rustige kustgebieden zijn waar ze kunnen overwinteren. Rust langs de kust, dat strijdt op veel plaatsen met het toerisme. Het is daarom in mijn ogen belangrijk dat er kuststroken beschermd worden. Niet toegankelijk voor mensen en al helemaal niet voor honden. Het is natuurlijk ook van belang dat de bodem in die gebieden met rust wordt gelaten, dus niet omgewoeld wordt voor de schelpvisserij. Maar ach, echt een beleid ontwikkelen voor bescherming van de ijseend gaat wat te ver. Daarvoor is hij te zeldzaam…

De beste verrekijkers voor vogelaars

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00

Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn.

1. Vortex Diamondback HD 10x42

Ligt heerlijk in de hand.

Helder beeld, ook bij weinig licht.

Volledig multi-coated lenzen

2. Bynolyt Stork WPR 8x42

Door Roots verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse.

Laag gewicht.

Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 10x42.

3. Kowa SVII 10x42

Lichtgewicht allround verrekijker.

Volledig multi-coated lenzen.

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00

Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. 

1. GPO Passion ED 10x42

Hoogwaardig ED glas.

Ligt zeer prettig in de hand.

Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is.

De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss.

2. Bynolyt Yellowbird 8x42

Zeer scherp en lichtsterk beeld.

Zeer prettig gebruikscomfort.

Relatief lichte verrekijker.

3. Hawke Frontier EDX 10x42 

Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber.

Hoogwaardige coatings en prisma's.

Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort.

Ook verkrijgbaar als 8x42.

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00

Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen.

1. GPO Passion HD 10x42

Scherp van rand tot rand.

HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld.

Zeer natuurgetrouwe kleuren.

2. Leica Trinovid HD 10x42

Robuust en lichtvan gewicht.

Haarscherp beeld en briljant beeld.

Zeer nauwkeurig scherpstellen.

3. Swarovski CL Companion 8x30

Een van de beste verrekijkers van dit moment.

Hoogwaardige materialen en coatings.

Heerlijk lichtgewicht.

De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00

Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers!

1. Swarovski NL Pure 10x42

De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment!

2. Leica Noctivid 10x42

Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. 

3. Zeiss Victory T*SF 8x42

Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! 

Duurzame producten voor de vogels in je tuin

Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin.