Tips om de grote zaagbek te zien

Grote zaagbek – Common Merganser – Gänsesäger  – Harle bièvre – Mergus merganser

De grote zaagbek (Mergus merganser) is een imposant familielid van de zaagbekken. Hij is natuurlijk familie van de middelste zaagbek, maar is echt een flink stuk groter. Verrassend genoeg is het nonnetje géén familie van de grote zaagbek, hoewel velen dat wel denken. Grote zaagbekken broeden in Engeland, Scandinavië en Rusland, maar ik heb ze in de zomer ook op grote meren in Centraal-Europa gezien. Op het Meer van Genève bijvoorbeeld, en op het Comomeer. In Nederland zie je grote zaagbekken alleen in de winter en dan in behoorlijke aantallen zo lees ik in het boek Vogelfamilies van Nederland. Er verblijven in de winter 7.000 tot 14.000 exemplaren, meest op zoet water. Het IJsselmeer is favoriet, maar verder kun je ze overal tegenkomen waar visrijk zoet water stroomt. Bijvoorbeeld in havens in de Zeeuwse en Zuid-Hollandse Delta die door de aanleg van de dammen nu in zoetwatergebieden liggen. Het verdient aanbeveling om in die havens te speuren naar grote zaagbekken. Ga op de kade liggen, hou je rustig en laat de grote zaagbekken dichtbij komen.

Mijn filmpjes over de grote zaagbek

Herken de grote zaagbek

Uiterlijk

Mannetje en vrouwtje grote zaagbek lijken qua silhouet sterk op elkaar. Ze hebben géén verwarde kuif zoals hun neef de middelste zaagbek. Ze hebben wel een smalle rode snavel die bezet is met karteltjes om prooidieren als visjes goed beet te houden.

Het mannetje heeft een voornaam uiterlijk. Spierwit zijn de flinken, diep groen de kop en rood de snavel en poten. De vrouwtjes hebben een bruine kop en een grijs bovenlijf met een vuilwitte keel.

Leefgebied

Grote zaagbekken hebben een voorkeur voor zoet water. Op het IJsselmeer kun je ze in grote aantallen zien in de wintermaanden. Ook op de wateren rond en in het Krammer-Volkerak, het Haringvliet en de Biesbosch kom je ze dan tegen.

Ga je bijvoorbeeld op Goeree-Overflakkee vogels kijken, speur dan ook de havens en de brede watergangen langs het Krammer af. Geheid dat je daar groepen grote zaagbekken ziet in de winter.

Geluid

Het geluid van de grote zaagbek is één van de meest merkwaardige geluiden die ik ooit heb gehoord. Het leek wel of ik iemand een computerspelletje hoorde spelen.

Roep:

grote zaagbek sjaak huijer flakkee
Fotograaf: Sjaak Huijer
Mijn tips om de grote zaagbek te zien:

Wil je grote zaagbekken zien, dan zijn dit mijn belangrijkste tips:

  • Kijk op waarneming.nl waar momenteel grote zaagbekken worden gezien.
  • Ga in de winter een keer vogels kijken langs het IJsselmeer, het Markermeer, langs het Krammer op Goeree-Overflakkee of in de Brabantse Biesbosch.
  • Grote zaagbekken zijn behoorlijk schuw. Laat je niet zien, ze gaan geheid om de vleugels en weg zijn ze dan. Jammer voor jou, en zeker ook slecht voor de vogels die gebaat zijn bij rust.
Goede gebieden:

Vooral:

  • IJsselmeer
  • Markermeer
  • Brabantse Biesbosch
  • Zuidkust Goeree-Overflakkee
Deze soort lijkt op:
Grote zaagbek (Fotograaf Jona Huijer)
Fotograaf: Sjaak Huijer

Bescherming van de grote zaagbek

Voor grote zaagbekken in Nederland is rust van het grootste belang. Omdat ze zo schuw zijn, raken ze al snel verstoord. Dat is zeker in de winter, wanneer de temperaturen al zo laag zijn, niet best. Beter steken ze hun energie in het zoeken naar voedsel, in plaats van het vluchten voor mensen en honden. Het is dus belangrijk dat er stiltegebieden overblijven waar grote zaagbekken ongestoord kunnen overwinteren. Toch kun je grote zaagbekken soms tot in de bebouwde kom zien. In het Spui van Ooltgensplaat en Oude-Tonge bijvoorbeeld. Of in het haventje van het dorp Goudswaard in de Hoeksche Waard. De vogels bekijken kan dan best, maar hou altijd afstand en zie je de vogels onrustig worden, loop dan even een stukje door. Geef de vogels altijd gelegenheid om rustig weg te zwemmen.

De beste verrekijkers voor vogelaars

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00

Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn.

1. Vortex Diamondback HD 10x42

Ligt heerlijk in de hand.

Helder beeld, ook bij weinig licht.

Volledig multi-coated lenzen

2. Bynolyt Stork WPR 8x42

Door Roots verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse.

Laag gewicht.

Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 10x42.

3. Kowa SVII 10x42

Lichtgewicht allround verrekijker.

Volledig multi-coated lenzen.

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00

Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. 

1. GPO Passion ED 10x42

Hoogwaardig ED glas.

Ligt zeer prettig in de hand.

Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is.

De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss.

2. Bynolyt Yellowbird 8x42

Zeer scherp en lichtsterk beeld.

Zeer prettig gebruikscomfort.

Relatief lichte verrekijker.

3. Hawke Frontier EDX 10x42 

Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber.

Hoogwaardige coatings en prisma's.

Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort.

Ook verkrijgbaar als 8x42.

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00

Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen.

1. GPO Passion HD 10x42

Scherp van rand tot rand.

HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld.

Zeer natuurgetrouwe kleuren.

2. Leica Trinovid HD 10x42

Robuust en lichtvan gewicht.

Haarscherp beeld en briljant beeld.

Zeer nauwkeurig scherpstellen.

3. Swarovski CL Companion 8x30

Een van de beste verrekijkers van dit moment.

Hoogwaardige materialen en coatings.

Heerlijk lichtgewicht.

De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00

Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers!

1. Swarovski NL Pure 10x42

De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment!

2. Leica Noctivid 10x42

Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. 

3. Zeiss Victory T*SF 8x42

Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! 

Duurzame producten voor de vogels in je tuin

Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin.