Tips om de bergeend te zien

Bergeend – Common shelduck – Brandgans  – Tadorne de Belon  – Tadorna tadorna

De bergeend (Tadorna tadorna) is werkelijk één van de grootste eenden die ons land kent. Het is een halfeend/half gans. Ik kom bergeenden vooral tegen in slikkige gebieden, zowel langs de kust (zout water) als in het binnenland (zoet water). Op de slikken van de Waddenzee, Oosterschelde en Westerschelde zie je soms enorme groepen bergeenden foerageren. Lekker met hun vuurrode snavels als een shovel door de modder sjouwend. En datzelfde zie ik ze in een gebied als de Biesbosch doen. Bergeenden zijn in de broedperiode zeer agressieve vogels. Zelfs het kleinste vogeltje jagen ze met veel verve op en weg. Ik heb eens een bergeend honderden meters achter een kleine plevier zien aanvliegen. Verder is aardig om te melden dat bergeenden in holten broeden, vooral konijnenholen zijn populair. Helaas gaat het met de konijnen niet goed in ons land, dat is dan ook één van de redenen waarom de bergeend in de duinen (zijn oorspronkelijke broedgebied) achter gaat en waarom hij het binnenland meer en meer opzoekt.

Mijn filmpjes over de bergeend

Herken de bergeend

Uiterlijk

Mannetje en vrouwtje bergeend lijken sterk op elkaar. Beiden zijn groot en wit en hebben een rode snavel en een groene kop. Over de borst loopt een bruin vlak dat bij het mannetje iets groter is. Over het bovenlijf loopt een zwarte streep. Het meest kenmerkende verschil is de vuurrode knobbel op de snavel. Die heeft het mannetje wel, en het vrouwtje niet. Zie je een paartje bergeenden, dan zie je vaak wel wat het mannetje en wat het vrouwtje is.

Leefgebied

De bergeend kun je overal tegenkomen waar modder en water is. In zoute gebieden (de Waddenzee en Delta) en in zoetwatergebieden als bijvoorbeeld de uiterwaarden en de Biesbosch.

Geluid

Het geluid van de bergeend is een opgewonden gegak. Windt het mannetje zich op dan hoor je een opgewonden gefluit:

Roep

Bergeenden (fotograaf: Sjaak Huijer)
Bergeenden (fotograaf: Sjaak Huijer)

Roep van het mannetje

Mijn tips om de bergeend te zien:

Wil je kuifeenden zien, dan zijn dit mijn belangrijkste tips:

  • Kijk op waarneming.nl waar momenteel bergeenden bij jou in de buurt worden gezien.
  • Bezoek een waterrijk en modderig natuurgebied. Bijvoorbeeld de uiterwaarden van een rivier die bij laag water droog vallen, of de slikken in de Waddenzee, Oosterschelde en Westerschelde.
  • Speur in het voorjaar naar jonge bergeenden. Vaak zwemmen die rond in enorme groepen met één of twee volwassen exemplaren in de buurt. Bergeenden vormen namelijk klasjes: een paar nesten voegen zich samen en dan krijg je een grote groep bergeendkuikens bij elkaar.
Goede gebieden:

Vooral:

Deze soort lijkt op:
bergeend sjaak huijer hellegatsplaten
Ruiende bergeend (fotograaf: Sjaak Huijer)

Bescherming van de bergeend

Tijdens de rui verzamelen bergeenden zich in enorme groepen op de Waddenzee. Rust is dan heel belangrijk voor de bergeenden, want ze verliezen tijdens de rui hun vliegvermogen. Om die reden ruien steeds meer bergeenden voor de Friese Waddenkust in plaats van in het Duitse en Deense Waddengebied waar ze worden verstoord door garnalenvissers.

Om de bergeend succesvol te laten broeden hebben ze holen nodig, liefst konijnenholen. Maar met het konijn gaat het beslist niet goed in ons land. Verschillende konijnenziektes hebben de populatie gedecimeerd. Met niet alleen gevolgen voor de bergeenden, maar ook voor de flora in de duinen. Er zijn nu minder tot geen konijnen die opschietende bomen, struiken en grassen wegvreten waardoor de duinen verruigen.

Verwelkom nieuw leven in jouw tuin dit broedseizoen!