Wandel op het wad en je komt allerlei soorten steltlopers tegen. En al die soorten zijn geschapen met hun eigen unieke kenmerken. Neem nu de zilverplevier. Een steltloper die in najaar en winter in de Waddenzee, Oosterschelde en Westerschelde kunt zien. Anders dan de wulp heeft de zilverplevier een heel korte snavel. En dat maakt dat deze plevieren zichtjagers zijn. Hoe dat precies zit?
Lees verder
Het is de week van de steltlopers en vandaag is de zilverplevier aan de beurt. Ook deze vogel filmde ik languit liggend in het nog kletsnatte zand op het strand van IJmuiden. De horde vogelaars die mij was voorgegaan zat allang en breed aan de koffie en warm appelgebak en ik strompelde hen achterna. Snel wandelen lukt zelden op de Zuidpier van IJmuiden. Zit er links niets, dan even rechts kijken. Om zo al zigzaggend de pier te verkennen. En zo arriveerde ik op mijn terugtocht als laatste bij het strand en had ik groot geluk: een goudplevier en zilverplevier stonden in de branding me op te wachten.
Ik dacht: ik blijf netjes op een steen van de pier zitten. Blijven mijn kleren schoon en zien de vogels mijn silhouet niet zo goed. Maar na een poosje dacht ik: waarom moeten mijn kleren perse schoon blijven? Ik kan beter maar eens lekker languit gaan. Het water was net aan het ebben, dus het zand was nog kletsnat. Niet best voor de camera, maar die stond toch op het tussenstukje van mijn statief. Zo gezegd zo gedaan en ik lag nog geen seconde op de natte bodem of een wonderschoon beeld openbaarde zich. Wat een verschil of je nu zit en filmt vanaf een kniehoog statief of dat je met je snufferd in het zand ligt! Opeens zie je de zilverplevier zoals een andere zilverplevier hem ook zou zien. Met op de achtergrond de golven en de lucht en zijn tenen in het uitvloeiende water. Lees verder
Goudplevieren heb ik nog nooit gezien op het strand. Vandaag bezocht ik de Zuidpier van IJmuiden om er de eerste wintervogels te filmen en zo waar, ik kwam een paar keer een goudplevier tegen. Eerst op het strand, maar er liep een peloton vogelaars voor me uit en dat maakte de steltloper een beetje schuw. Hij had overigens gezelschap van zijn achterneef, de zilverplevier. Toen een vogelaar met golden retriever aan kwam lopen, was het pas echt gedaan met de steltlopers. Viervoeters en vogels, dat gaat vaak niet samen, en ook nu niet.
Gelukkig kwam ik de goudplevier even later op het talud van de Zuidpier tegen. Hij poseerde rustig voor hetzelfde peloton vogelaars. De fraaiste telescopen en telelenzen werden op de vogel gericht. En zelf deed ik verwoede pogingen hem te filmen. En dat viel niet meer. Er stond immers een aardig briesje en wind is tijdens het filmen niet welkom. Ik moest me flink inhouden om af te dalen van het talud om wat uit de wind te staan met mijn camera. Stel dat hij opvliegt, dat is een domper voor al die andere enthousiaste vogelaars. En op woedende blikken zat ik op deze mooie dag niet te wachten. Gelukkig kon een andere fotograaf die neiging niet onderdrukken en daalden we samen af. Dat filmpje deel ik later nog. Nu eerst een andere opname. Lees verder
Het stukje kwelder bij Hotel Oosterschelde op Sint-Philipsland is een van de beste plekken om wadvogels van dichtbij te bekijken. Een uur na hoog water valt het eerste slik droog en daar komen de eerste steltlopers direct op af. Je ziet daar zomaar de rosse grutto, zilverplevier, tureluur, bonte strandloper, wulp en scholekster door elkaar lopen. Heb je geluk dan vliegt de ijsvogel voorbij. En in de winter altijd weer die mooie rotganzen. Toen ik er voor het laatst was, sloop deze zilverplevier voorbij. Door de blubber en over de vloedlijn die zich steeds verder terugtrok.
Na Sint-Philipsland is Noord-Beveland het kleinste eiland in de Zeeuwse Delta. Het grootste deel van het eiland bestaat uit de akkers waar Zeeland bekend om is: donkerbruine, volvette klei waar aardappelen en suikerbieten prima in wortelen. Dat dit funest voor de biodiversiteit is, daar halen de meeste Zeeuwen de schouders bij op. Geen mooiere akker dan een pas geploegde. Vanuit esthetisch oogpunt valt daar wel iets voor te zeggen, maar er is meer wat een mens belieft. Een vogelminnend mens althans. Welnu, die vogelminnende types vinden ook op Noord-Beveland veel naar hun gading. Het hele eiland wordt omringd door zilt water en dat staat garant voor veel vogels.
Aan de zuidkant van Noord-Beveland strekt het Veerse Meer zich uit. Dit meer is een befaamde hotspot voor vogelaars. De slikranden en platen in het Veerse Meer trekken grote aantallen vogels aan. In de winter zie je er grote aantallen rotganzen, goudplevieren, wulpen en vele andere wintergasten. Over vogels kijken rond het Veerse Meer (ook aan de zuidkant op Zuid-Beveland) schreef ik eerder al een uitgebreid artikel. En dat betekent dat ik in dit artikel mij richt op de noordkant van Noord-Beveland.
De noordkant van Noord-Beveland is door een hoge zeedijk afgescheiden van de Oosterschelde. Aan de buitenkant van de zeedijk, in de Oosterschelde dus, vallen hier en daar grotere of kleinere stukken slik droog zodra het water gaat ebben. En je weet: waar slik droog valt, daar zoeken kustvogels en met name steltlopers, naar voedsel. Diezelfde vogels vluchten van hun slikgebiedjes zodra het water opkomt. Waar ze heen vliegen is voorspelbaar: naar gekende hoogwatervluchtplaatsen. Een bekende hoogwatervluchtplaats is het vogeleiland op de Neeltje Jans. Of dit nu Walchers, Schouwens of Noord-Bevelands grondgebied is, weet ik niet. Maar meer over deze hotspot lees je hier. Vanuit de vogelkijkhut heb je een schitterend uitzicht over de Oosterschelde en de hoogwatervluchtplaats vlak voor de hut.
Rij je van de Neeltje Jans zo het eiland Noord-Beveland op, zorg er dan voor dat je zoveel mogelijk de noordelijke zeedijk gaat volgen. Kijk in de Jacobahaven in de oksel van de Neeltje Jans en Oosterschelde (de binnenzijde) in de zomer naar de grote sterns en visdiefjes die er in de stroming jagen op visjes. Ook de dwergstern laat er zich zien. Een eindje verder naar het westen ligt de Sophiahaven, een jachthaven die stampvol ligt met luxe jachten. Naast deze haven vallen stukken slik vrij. Een aangename locatie om met verrekijker of telescoop naar steltlopers als rosse grutto, zilverplevier, bontbekplevier, bonte strandloper, tureluur, zwarte ruiter, wulp en scholekster te kijken.
Inlaag Keihoogte
Weer een eindje verder naar het westen ligt het dorpje Wissenkerke. Rij het dorpje door en sla af naar de Inlaag Keihoogte. Hier staat een van de beste vogelkijkhutten die ik ken. Je zit op gelijke hoogte als de vogels die een paar meter voor je voorbij scharrelen (mits je je rustig houdt). De terreinbeheerder heeft er zelfs een stok in het water gezet voor de ijsvogel. Kijk, die heeft er tenminste verstand van! In deze inlaag worden regelmatig leuke waarnemingen gedaan. Het is in elk geval een befaamde hoogwatervluchtplaats. En in de struiken voor de hut kun je zangvogels zien en af en toe een sperwer of havik die achter een prooi aanzit. Ook over de Inlaag Keihoogte schreef ik eerder een uitgebreid artikel. De omgeving van de Inlaag Keihoogte kun je het beste te voet of per fiets verkennen. Links en rechts van de inlaag bevinden zich nog een andere inlaag. Klim de dijk op en plat in het gras met je verrekijker. Zorg ervoor dat je silhouet niet te zien is. En trek het liefst groene kleding aan. Steltlopers zijn schuw hoor. Bij het minste of geringste gaan ze op de wieken en zoeken ze een andere inlaag op. Neem in geen geval zo’n afstammeling van de wolf mee, want dat zijn in de ogen van alle vogels regelrechte monsters.
Landbouwhaventje
We blijven de Oosterscheldedijk vervolgen. Te voet gaat dat het best, maar de afstanden zijn behoorlijk. Dan maar op de fiets. Ben je met de auto, dan is het soms improviseren. Mijn valkuil is om te veel in de auto te blijven. Ik verzeker je: dan mis je heel veel. Als je uit de auto bent, dan uit de auto en een ommetje doen rond de inlagen. Goed, we zijn dus weer onderweg en al snel passeer je weer een inlaag. Bij de Emmelissedijk rij je naar de dijk en dender je een voormalig landbouwhaventje op. Dit is bij eb echt een aangename plek. Op de dijk staat in de beschutting van wat planken een bankje. Geniet er van de grote sterns, visdiefjes en andere kustvogels die voorbij komen. Het haventje zelf is volkomen dichtgeslibd. Wat een heerlijkheid! Snuif de zilte lucht op. Ruik die heerlijke geur van de blubber. Dit is nou echt authentiek Zeeland.
Bij eb blijft er een ondiep stroompje over. Juist in dit stroompje strijken steltlopers neer. Rosse grutto, zwarte ruiter, groenpootruiter, wulp, bontbekplevier, bonte strandloper, zilverplevier, scholekster en zelfs ‘gewone’ grutto’s kun je hier zien. Zomaar vanaf de kade! Klap een stoeltje uit, of kijk vanuit de auto. De steltlopers laten zich hier van dichtbij bekijken. Aan de binnenkant van de zeedijk bevinden zich hier links en rechts twee inlagen. Boven het riet jaagt de bruine kiekendief. In het voorjaar hoor en zie je hier rietvogels als kleine karekiet en rietzanger. Kijk bij hoogwater, zeker in najaar en winter, ook altijd naar de akkers. Goudplevieren zie je haast niet staan op die bruine akkers. Soms staan er grote groepen. De omgeving van Wissenkerk en Kamperland staat ook bekend om de kleine rietganzen die er in najaar en winter op de akkers foerageren.
Schorren bij Kats
Tja, uiteindelijk passeer je de Zeelandbrug, of beter: je gaat er onderdoor en komt in de omgeving van het dorpje Kats. Ten zuiden van dit dorpje bevindt zich een uitloper van de Oosterschelde. Dit is de verbinding met het Veerse Meer. Er is hier nog sprake van eb en vloed en ik verzeker je: bij eb vallen hier enorme stukken slik door. Allerlei steltlopers laten zich zien, evenals de kleine zilverreiger en rotgans. Dit deel van Zeeland is een hotspot voor liefhebbers van de rotgans. Zowel binnen- als buitendijks kun je deze schitterende gans zien foerageren. Heb je nog kracht in de benen, wandel dan langs de buitenkant van de dijk. Je hebt een beste kans om sneeuwgorzen te zien. Soms zie je er ook strandleeuweriken. Overigens kun je het schor hier beter vanaf de overzijde bekijken. Dat heeft te maken met de stand van de zon die je aan de kant van Noord-Beveland eigenlijk altijd tegen je hebt als je naar het zuiden kijkt. Rij even naar het Schor Wilhelminapolder. Een heerlijke plek om vogels te kijken. Meer informatie over deze hotspot vind je hier.
Wegens verplichtingen een ultrakort bericht: een zilverplevier in winterkleed op de Zuidpier bij IJmuiden. Niet eerder van zo dichtbij een zilverplevier gefilmd!
Het Schor Wilhelminapolder is momenteel een druk bezocht stukje buitendijks Zeeland: de zeer zeldzame witkopgors trekt massa’s vogelaars aan. Het gewone leven in dit stukje Vogelrustgebied gaat ondertussen ook gewoon door. Rotganzen grazen op het schor, steenlopers scharrelen tussen de steenstort en groepjes steltlopers zoeken er hun toevlucht als het hoog water is. Op een van de eilanden in het kweldergebied staat zo’n groepje dat uit maar liefst vijf soorten steltlopers bestaat: zilverplevier, bonte strandloper, tureluur, steenloper en scholekster. Een tafereeltje dat typisch is voor de Oosterschelde.
In het licht van de opgaande zon rust een zilverplevier uit op een strekdam op de Brouwersdam. Langs de vloedlijn tippelt een aantal soortgenoten over het strand. Alle vogels in winterkleed, bij die ene die aan het begin opvliegt kun je de zwarte vlekken in de vleugeloksels duidelijk zien.
Uitstekende vogelgids voor aan de kust: Zakgids Kust- en wadvogels