Zie je een zwaan met een geel en zwarte snavel, dan heb je twee opties: een wilde zwaan of een kleine zwaan. Meestal is het een kleine zwaan, omdat die simpelweg veel talrijker zijn in de winter. Van de wilde zwaan overwinteren er niet zo gek veel in ons land. Monica Wesseling, bekend auteur van boeken als Waarom krijgt een specht geen koppijn?, noemt de kleine zwaan in de Vogelscheurkalender 2018 een ‘ware wintertractatie’. Nu ja, dat vind ik ook wel. Zitten er kleine zwanen in de Alblasserwaard, dan trek ik erop uit. Het zijn koene vogels. Broeden doen ze in Arctische gebieden, tot in Noord-Siberië aan toe. En in oktober vliegen ze naar ons land om in maart weer terug te vliegen. Doe het ze maar eens na!
Wilde zwaan of kleine zwaan? Beide zijn wit (de volwassen vogels dan). Beide hebben geel op de snavel. Beide overwinteren in ons land. Kiezen maar. En soms een beetje puzzelen. Toch zijn de verschillen niet heel moeilijk. Je moet ze alleen even ontdekken. Zoals daar zijn: de wilde zwaan is een stuk groter dan de kleine zwaan. De wilde zwaan heeft meer geel op de snavel en dat geel loopt uit op een punt. En de kop van de wilde zwaan is ‘wigvormig’. Terwijl de wilde zwaan een ‘voornaam’ voorkomen heeft, doet de kleine zwaan eerder een beetje gansachtig aan, lees ik in de heel handige gids Vogeldeterminatie. Deze gids gebruik ik vrijwel altijd om verschillen te ontdekken tussen vogels die erg op elkaar lijken. De duidelijke plaatjes en de uitgebreide toelichting vind ik heel handig.
In theorie zou je nu de verschillen moeten kennen. Maar een filmpje doet ook wat. En daarom vandaag een filmpje met daarin de verschillen tussen beide soorten. Gelukkig kon ik ze van redelijk dichtbij filmen. En na het kijken van het filmpje de natuur in. Want in het echt zijn ze nog véél mooier.
De beste vogelgidsen van dit moment:
#1. ANWB Vogelgids van Europa
Eindelijk ook verkrijgbaar in een heel praktische plastic hoes. Een enorme verbetering! Zeer complete gids waarin ruim 900 vogelsoorten in Europa en Noord-Afrika worden beschreven. De omschrijvingen zijn uitstekend, de tekeningen gedetailleerd. Het register achterin vermeldt ook de Engelse namen, handig voor in het buitenland. Op dit moment is de ANWB Vogelgids van Europa in mijn ogen de meest complete vogelgids. Meer hoef ik niet te schrijven. Ook volgens de redactie van Roots Magazine is dit de beste gids van dit moment. De terechte nummer 1 dus. Zie ook mijn recensie over de ANWB Vogelgids.
#2. Alle vogels van Europa
Een gloednieuwe vogelgids, een absolute aanwinst in de rubriek vogelgidsen. Alle vogels van Europa is vertaald uit het Frans en beschrijft alle 860 soorten die in Europa voorkomen. En dat in dus inclusief dwaalgasten. Het formaat is iets handzamer dan de ANWB Vogelgids van Europa. Deze vogels in deze gids worden afgebeeld door middel van foto’s. Per soort een aantal foto’s die de verschillen goed in beeld brengen. Een prima alternatief voor de gids hierboven. Ik weet zeker dat deze gids veel vogelaars zal bekoren.
#3. Zakgids Vogels van Nederland en België
Bespreekt iets meer dan 300 soorten. Daarmee kom je een aardig eind in Nederland. De teksten zijn kort en toegankelijk geschreven waarbij de auteur erin is geslaagd vaktermen te vermijden. Deze gids is daarmee ook geschikt voor kinderen vanaf een jaar of 14. Elke vogel wordt afgebeeld met een kleurenfoto of -illustratie. Voor beginnende en minder gevorderde vogelaars zeer geschikt. Legt het af tegen de nummers 1 en 2, maar vanwege het gebruiksgemak en duidelijke detailafbeeldingen plaats ik deze op nummer 4. Mooi vormgegeven ook, dat mag telt ook mee.
#4. Vogeldeterminatie
Zelfs de beste vogelgids behoeft soms aanvulling. Hoe compleet een vogelgids ook pretendeert te zijn, de informatie blijft altijd beperkt. Maar wat wanneer je een vogel zelfs met behulp van een goede vogelgids niet op naam kunt brengen? Wanneer je twijfelt tussen een bosruiter of een witgatje, een fitis of een tjiftjaf? Dan is Vogeldeterminatie een heel handige gids: een groot aantal vogels die erg op elkaar lijken wordt heel gedetailleerd met elkaar vergeleken. Een handige aanvulling bij je vogelgids of een naslagwerk voor na je vogeltochten.
#5. Petersons vogelgids
De Petersons vogelgids is de klassieker onder de vogelgidsen. Er worden maar liefst 526 verschillende soorten en 170 dwaalgidsen in besproken. Bij de omschrijving worden ook de Engelse, Franse en Duitse naam gegeven, handig in het buitenland. De Petersons vogelgids is al jaren een van de meest gebruikte vogelgidsen, maar het heen en weer bladeren tussen omschrijving en afbeelding vind ik nu toch wel erg achterhaald.
#6. Roofvogels van Europa, Noord Afrika en het Midden-Oosten
Voor beginnende én ervaren vogelaars zonder meer nu al de standaard in Nederland en België voor roofvogelherkenning. Dit handboek is bestemd voor wie vliegbeelden van alle roofvogels van Europa en omstreken wil herkennen. De gedetailleerde informatie, de overvloed aan foto's en het feit dat alle roofvogels worden beschreven maken dit een gids van formaat.
#7. De slimste vogelgids
Een gids bestemd voor beginnende vogelaars die vooral behoefte hebben aan duidelijkheid. Of deze gids die duidelijkheid verschaft? Ik zou zeggen van wel ja.
#8. Vogelsporen
Een briljante vogelgids die het begrip vogels kijken een andere dimensie geeft. Je ziet de vogel niet, maar herkent hem wel aan de hand van veer, ei of pootafdruk. Geweldig!
#9. Welke vogel is dat?
Populaire vogelgids voor jongeren, beginnende vogelaars en vakantiegangers. Toegankelijk en compact.
#10. Veldgids Roofvogels en uilen
Een compact en heel toegankelijke veldgids die alle Europese roofvogels en uilen beschrijft.
Toegift: MINIGIDS Vogels van Nederland en België
Oké, een toegift om af te sluiten. Met deze uitvouwkaart heb je in één oogopslag 200 vogelsoorten in beeld. Wil je iemand enthousiast maken om vogels te gaan kijken, dan is dit een leuk cadeau. Voor de prijs hoef je het echt niet te laten.
