Nederland bestaat bij de gratie van water. De rivieren schiepen het land en wij mensen maakten het karwei af. Toch is onze relatie met het water ambivalent. Het water brengt voorspoed, maar het brengt ook rampspoed. In hun boek Rivierenland: Nederland van Aa tot Waal vertellen Sunny Jansen en Martin van Lokven het Nederlandse verhaal van samenleven met de rivieren. Natuurlijk spelen natuurwaarden daar ook een rol in. Juist naar die hoofdstukken ging mijn aandacht uit.
John Jansen van Galen is verslaafd aan wandelen. Hij wandelt al 60 jaar en schrijft er 45 jaar over. Wie denkt dat je in Nederland niet kunt wandelen, komt bedrogen uit. In de loop der jaren is het wandelwegennet in Nederland enorm uitgebreid. En er zijn zelfs wandelingen uitgestippeld over ongebaande paden. Je kunt zelfs al wandelend verdwalen in ons kikkerlandje! Het nieuwe boek van John Jansen van Galen, Wandelparadijs Nederland, beschrijft maar liefst 500 wandelingen in alle 12 provincies. Wie Jansen van Galen kent, weet dat hij dat verhalenderwijs doet. Komt, aan de wandel, de natuur in!
Een van de belangrijkste pijlers waarop onze samenleving is gebouwd, is het christendom. De christelijke cultuur zit al eeuwenlang in ons, schrijft Yvonne Zonderop in haar boeiende boek Ongelofelijk. En toch. Door de felle secularisatie hebben nog maar weinig mensen een antenne voor de religieuze dimensies die onze samenleving hebben gevormd en nog altijd kleuren. Verrassend genoeg laat religie zich echter niet zomaar wegpoetsen, zoals steeds meer mensen ontdekken. Tijd om religie weer serieus te nemen, is haar devies. Want religie heeft ons ook heel veel goeds te bieden.
Deze week zag ik een foto van een bibliotheek in hartje Athene. Wat een imposante boekenkathedraal zeg. Enorm. En dan denk je: zijn er nog nieuwe onderwerpen te vinden? Nu ja, die zijn er. Ik heb nu weer een boek over een onwaarschijnlijk onderwerp in mijn handen. De populier. Wat het onderwerp is laat zich raden. Een schitterende monografie over onze volksboom. Wat je nog niet wist over de populier, kom je nu te weten. En voor mij gold: het meeste wist ik niet.
Wie is er niet mee groot geworden: met de Grote Bosatlas. Welk niveau je ook volgde in het voortgezet onderwijs, de Grote Bosatlas was de grote verbindende factor. Zonder dat ik dat besefte trouwens, want wist ik veel dat leerlingen van de havo deze atlas ook gebruikten? Ondertussen is alweer de 55e editie verschenen. Een editie die helemaal aansluit bij vandaag en op de toekomst.
Wat ik probeer te doen met mijn website, doet Frank Berendse in zijn kloeke en fraaie boek Natuur in Nederland: je laten kennismaken met, wel ja, de natuur in Nederland. Een boek over zien, voelen, ruiken en horen van onze natuur. En een prachtige basis om de Nederlandse natuur te leren begrijpen en waarderen. Ga mee en wandel met Frank Berendse door de natuur in eigen land.
Bram Esser is schrijver en filosoof en noemt zichzelf een ‘ontdekkingsreiziger van het alledaagse.’ Elke dag op zoek naar opnieuw een verhaal. Op zoek naar verhalen over de Nederlandse kust, verkende hij de hele kust te voet. De voetreis voerde hem van het Zwin in Zeeuw-Vlaanderen tot de Dollard in het noordoosten van Groningen. Hij legde zijn verhalen vast in het boek Kustverhalen. De rode draad in het boek is hoe wij in ons waterrijke land kunnen overleven. Ik vond het een heel bijzonder boek om te lezen.
Het is oudjaar en bij de laatste dag van het jaar past een monumentaal boek. De afgelopen week heb ik met veel plezier het nieuwe boek van Geert Mak gelezen, De levens van Jan Six. In deze geschiedenis van een elitefamilie en de stad Amsterdam maak je een tijdreis die vier eeuwen geleden begint. Elke pagina brengt je een stapje dichterbij het heden. Een van de beste boeken die dit jaar verscheen. Niet voor niets op de tweede plaats voor de NS Publieksprijs 2017. En nog mooier: Dit boek is de directe aanleiding tot het toekennen van de Prins Bernhard Cultuurfonds Prijs aan Geert Mak.
De tweede film over de nieuwe natuur in Nederland Holland – Natuur in de delta, was evenals zijn voorganger De nieuwe wildernis een succesvolle bioscoopfilm. Ik vond de tweede beter dan de eerste, vooral omdat de hoofdpersonen in het de tweede film wilde dieren zijn die hier vanouds voorkomen. Dat kun je van dat halfwilde vee in de Oostvaardersplassen (hoe mooi ook), niet beweren. Nu heb ik het fotoboek bij de tweede film in handen, en ik kan alleen maar zeggen: de foto’s van Frans Lemmens zijn een feest om te bekijken.
De Achterhoek is een van de mooiste regio’s van Nederland. Het kleinschalige en halfopen coulisselandschap, de houtwallen, heideveldjes en beekjes spreken massa’s natuurliefhebbers aan. Die komen er uitwaaien, op de fiets of te voet. Rob Wolfs raakte in de loop van de jaren verknocht aan de Achterhoek. Hij maakte er ontelbare wandeluren en publiceerde een fraaie wandelgids met niet minder dan 18 wandelingen: Wandelen over ongebaande paden in de Achterhoek. Wil je in de Achterhoek wandelen, dan kun je niet om deze wandelgids heen.
