Twee lepelaars maaiden een eind verder op het slik door het ondiepe water. Zout water, we stonden immers op de Grevelingendam. Zout water vol leven. Klein grut als grondels, garnalen en kleine krabbetjes. Voelt een lepelaar klein grut tussen zijn geopende snavel, dan wipt hij het grut omhoog en is het hap-slik-weg. Verrassend hoe vaak de lepelaars in dat ondiepe water iets weg wisten te slikken. Maar daar waren we op de plek waar we stonden nog niet aan toe.
Lees verderDit filmpje spreekt voor zich. Je kunt het tafereel in veel natte gebieden zien. Een jonge lepelaar die een van ouders hardnekkig volgt, al bedelend om voedsel. Duidelijk is dat ook lepelaarouders het gedrag van hun kroost niet altijd als een groot plezier beleven. Tot zover de blik op de natuur door een al te menselijke bril. Gefilmd door Sjaak Huijer vanuit de vogelkijkhut in de Inlaag Keihoogte.
Eindelijk ook verkrijgbaar in een heel praktische plastic hoes. Een enorme verbetering! Zeer complete gids waarin ruim 900 vogelsoorten in Europa en Noord-Afrika worden beschreven. De omschrijvingen zijn uitstekend, de tekeningen gedetailleerd. Het register achterin vermeldt ook de Engelse namen, handig voor in het buitenland. Op dit moment is de ANWB Vogelgids van Europa in mijn ogen de meest complete vogelgids. Meer hoef ik niet te schrijven. Ook volgens de redactie van Roots Magazine is dit de beste gids van dit moment. De terechte nummer 1 dus. Zie ook mijn recensie over de ANWB Vogelgids.
Een gloednieuwe vogelgids, een absolute aanwinst in de rubriek vogelgidsen. Alle vogels van Europa is vertaald uit het Frans en beschrijft alle 860 soorten die in Europa voorkomen. En dat in dus inclusief dwaalgasten. Het formaat is iets handzamer dan de ANWB Vogelgids van Europa. Deze vogels in deze gids worden afgebeeld door middel van foto’s. Per soort een aantal foto’s die de verschillen goed in beeld brengen. Een prima alternatief voor de gids hierboven. Ik weet zeker dat deze gids veel vogelaars zal bekoren.
Bespreekt iets meer dan 300 soorten. Daarmee kom je een aardig eind in Nederland. De teksten zijn kort en toegankelijk geschreven waarbij de auteur erin is geslaagd vaktermen te vermijden. Deze gids is daarmee ook geschikt voor kinderen vanaf een jaar of 14. Elke vogel wordt afgebeeld met een kleurenfoto of -illustratie. Voor beginnende en minder gevorderde vogelaars zeer geschikt. Legt het af tegen de nummers 1 en 2, maar vanwege het gebruiksgemak en duidelijke detailafbeeldingen plaats ik deze op nummer 4. Mooi vormgegeven ook, dat mag telt ook mee.
Zelfs de beste vogelgids behoeft soms aanvulling. Hoe compleet een vogelgids ook pretendeert te zijn, de informatie blijft altijd beperkt. Maar wat wanneer je een vogel zelfs met behulp van een goede vogelgids niet op naam kunt brengen? Wanneer je twijfelt tussen een bosruiter of een witgatje, een fitis of een tjiftjaf? Dan is Vogeldeterminatie een heel handige gids: een groot aantal vogels die erg op elkaar lijken wordt heel gedetailleerd met elkaar vergeleken. Een handige aanvulling bij je vogelgids of een naslagwerk voor na je vogeltochten.
De Petersons vogelgids is de klassieker onder de vogelgidsen. Er worden maar liefst 526 verschillende soorten en 170 dwaalgidsen in besproken. Bij de omschrijving worden ook de Engelse, Franse en Duitse naam gegeven, handig in het buitenland. De Petersons vogelgids is al jaren een van de meest gebruikte vogelgidsen, maar het heen en weer bladeren tussen omschrijving en afbeelding vind ik nu toch wel erg achterhaald.
Voor beginnende én ervaren vogelaars zonder meer nu al de standaard in Nederland en België voor roofvogelherkenning. Dit handboek is bestemd voor wie vliegbeelden van alle roofvogels van Europa en omstreken wil herkennen. De gedetailleerde informatie, de overvloed aan foto's en het feit dat alle roofvogels worden beschreven maken dit een gids van formaat.
De Vogelkijkgids is een fraai uitgevoerde en uitstekende basisgids voor wie wil leren vogels kijken. En gezien de toegankelijke teksten denk ik geschikt voor jong en oud. En jong is in dit geval vanaf veertien jaar.
Een vogelgids die de geluiden beschrijft van meer dan 200 Europese vogelsoorten. Met de bijhorende gratis app kun je hiermee heel veel vogelgeluiden herkennen. Realiseer je vogelzang een van de belangrijkste kenmerken is waaraan je een vogel kunt herkennen. De veldgidsen van KNNV Uitgeverij hebben een uitstekende reputatie. De Veldgids Vogelzang moet daarom in dit rijtje vermeld worden. Zelfs ervaren vogelaars zullen er nog veel van leren.
Populaire vogelgids voor jongeren, beginnende vogelaars en vakantiegangers. Toegankelijk en compact.
Een compact en heel toegankelijke veldgids die alle Europese roofvogels en uilen beschrijft.
Oké, een toegift om af te sluiten. Met deze uitvouwkaart heb je in één oogopslag 200 vogelsoorten in beeld. Wil je iemand enthousiast maken om vogels te gaan kijken, dan is dit een leuk cadeau. Voor de prijs hoef je het echt niet te laten.
Ergens vorige week las ik het op waarneming.nl: er was weer een lepelaar gesignaleerd in de Karrenvelden bij de Oesterdam op Tholen. En laat ik nu afgelopen vrijdag een afspraak hebben om de molen van mijn ouders een beetje te kuisen. Als ik er toch ben, moet ik de kans niet laten liggen om zo’n prachtige vogel te filmen. Wel, het zag er een paar uur lang niet naar uit dat ik die lepelaar zou filmen, want hij zat er niet. Aan de andere kant van de dijk was het water op zijn laagst en dan wil een lepelaar nog wel eens de oversteek wagen. In het zoute water valt wel een garnaaltje of grondel te vangen.
Maar toen ik mijn broer belde dat ik binnen vijf minuten in de viswinkel zou zijn, zag ik daar deze lepelaar staan. Er zat niet veel meer actie in. Hij stond een beetje uit te rusten. De kluten om hem heen maakten meer kabaal zoals je in dit filmpje kunt zien. De kluten zijn nu al flink bezig met het verdedigen van hun territorium. En dat gaat er soms erg agressief aan toe. Alles wat als een bedreiging wordt gezien wordt op brute wijze weggejaagd. En dat zijn alle vogels, hoe klein of hoe groot ook.
De lepelaar ondertussen is nog een beetje aan het aansterken. Eerlijk gezegd vraag ik me af waar zijn of haar broedkolonie is. Ik weet een kolonie in Quackjeswater, maar dat is een natuurgebied bij Hellevoetsluis. Wel heel erg ver weg. Zou er in of om het Markiezaat misschien een lepelaarkolonie zijn?
Met 650 gram niet heel zwaar, stikstofgasgevuld (waardoor de lenzen onder vochtige omstandigheden niet beslaan), slank, robuust en waterdicht. Door Roots verkozen tot de beste verrekijker in zijn aantrekkelijke prijsklasse. Een heerlijk instapmodel met verder de volgende kenmerken: - Close focus 2,5 meter. Deze verrekijker stelt dus op 2,5 meter scherp.
- Gezichtsveld op 1.000 meter 129 meter.
- Schemergetal 18,3. Een prima overdagkijker dus die ook in de beginnende schemering te gebruiken is.
- Geschikt voor brildragers In mijn ogen is de Nikon Prostaff 3S 8×42 een ‘lekkere’ verrekijker voor een beginnende vogelaar. De fabrikant heeft dit model helemaal gerestyled. Het werd lichter en ligt dus beter in de hand. Verder roemen testers dit model vanwege de lenzen die zeer helder zijn. Het gewicht is 692 gram en het gezichtsveld 120 meter. Ik vind het zelf wel een strak en stoer model. Ook heel aantrekkelijk geprijsd. En vanwege zijn uitstekende close focus (stelt heel dichtbij scherp) ook te gebruiken om insecten mee te kijken. Ben je op zoek naar een goedkope maar goede verrekijker voor bijvoorbeeld een kind of ben je een niet al te fanatieke vogelaar, dan kun je dit model overwegen. De verrekijkers van Eden zijn goedkoop en ze komen in tests als goed uit de bus. Aanbevolen door een topvogelaar als Nico de Haan. Deze verrekijker is ook gevuld met stikstofgas en combineert een laag gewicht met een compacte uitvoering en hard rubber dat een goede grip en bescherming oplevert. Echt een instapmodel voor de beginnende vogelaar! Laatst kwam ik iemand tegen die een verrekijker van Steiner had. Ik vroeg hem of ik hem even vast mocht houden en het resultaat beviel me zeer. Een robuuste, stoere verrekijker met een helder een beeld. Mooi is ook dat hij op heel korte afstand scherp stelt en daarmee is hij ook heel geschikt om insecten mee te kijken. Ook een prima instapmodel. Deze verrekijker is ook iets duurder, maar wel heel fijn. Ik kwam hem zelfs tegen in een vogelkijkgids voor beginnende vogelaars. Waarin hij wordt aanbevolen door Vogelbescherming Nederland. Het gewicht is met 650 gram heel redelijk. Het gezichtsveld is 119 meter en dat is goed. Ben je bereid iets meer te betalen voor een echt goede verrekijker, overweeg dan dit hoogwaardige en compacte model van Bynolyt. Het gewicht is met 620 gram heel redelijk en dat verklaart waarom deze verrekijker zo prettig in de hand ligt. Verder is het gezichtsveld maar liefst 136 meter en daar kunnen veel verrekijkers niet aan tippen. Zonder meer een goede start van een vogelaarsleven. Je betaalt wel iets extra, maar hij gaat je hele leven lang mee. 
#1. Bynolyt Stork WPR 8×42 DCF
#2. Nikon Prostaff 3S 8x42 verrekijker
#3. Vortex Diamondback 8×42
#4. Eden Verrekijker HD 8×42
#5. Bynolyt Sparrow WPR 8×42
#6. Steiner Observer 8×42 verrekijker
#7. Nikon Prostaff 7S 8x42 verrekijker
#8. Bynolyt Buzzard III 8x42 SHR verrekijker
Lepelaars die in een van de Nederlandse natuurgebieden broeden (en dat aantal neemt nog steeds toe), overwinteren voor het grootste deel niet in ons land. Vrijwel alle lepelaars vliegen aan het eind van de zomer naar het zuiden. Waarbij ongeveer 40% de winter doorbrengt in Zuid-Europa. In Frankrijk of Spanje bijvoorbeeld. De rest vliegt door naar gebieden diep in Afrika. Naar het befaamde waddengebied Banc d’Arguin bijvoorbeeld, ten westen van Mauritanië. Een van de bekendste onderzoekers van de trek van steltlopers is Theunis Piersma. Die meewerkte aan het boek Knooppunt Waddenzee en zelf ook een wonderschoon boek schreef over de trek van steltlopers: Reisvogels. In dit artikel gaat het me om de lepelaar die steeds vaker in Nederland de winter afwacht. Lees verder
Het is avond en een eenzame lepelaar foerageert in het ondiepe water van de Crezéepolder bij Ridderkerk. Het is een wat lang filmpje, maar halverwege vangt de lepelaar een platvis. Ik heb dat stukje ook vertraagd. Je kunt goed zien dat het een botje is.
Vandaag bracht ik de tijd door in de Blauwe Kamer bij Rhenen. In dit natuurgebied heeft de rivier de Nederrijn vrij spel. Gelukkig stond er niet veel water in de Blauwe Kamer. Een wandeling maken en vogels kijken was daarom goed te doen. Tot mijn verrassing had ik bij de vogelkijkhut een fraai uitzicht op een kolonie lepelaars, aalscholvers en blauwe reigers. Zo’n broedeiland deed me denken aan de reigerkolonies in De Brenne. Het is trouwens een mooi stukje Nederland daar rond Rhenen. Je waant je haast in het buitenland, zo anders is de sfeer er. De lepelaars in deze opname staan in de plas bij de kolonie. Als je goed kijkt, zie je ook nog een paar witgatjes rond scharrelen.
In de juni-editie van het tijdschrift Roots worden vijf hotspots beschreven om lepelaars te zien. De jongen zijn inmiddels uitgevlogen en lopen bedelend achter hun ouders aan. Dat ze dat lang kunnen volhouden, bleek wel toen ik vanuit vogelkijkhut De Kluut een groep lepelaars filmde. Eén jong liep minutenlang piepend achter een oudervogel aan. Voor lepelaars zijn de omstandigheden in Nederland de laatste decennia flink verbeterd. Ze broeden op een flink aantal plekken en de nieuwe natuur in ons land is ideaal voor deze prachtige vogel die veel mensen tot de verbeelding spreekt. Je ziet ze gelukkig op tal van plaatsen. Vijf hotspots in Roots vind ik iets te zuinig en daarom heb ik mijn eigen top 10 bedacht: de tien beste gebieden om lepelaars te zien in de zomermaanden. Een beetje in willekeurige volgorde en een zekere persoonlijke kleur ontbreekt niet, want zoals @richardtkiewiet terecht op Twitter opmerkt: ‘De meeste lepelaars zitten toch echt op de Waddeneilanden.’
Ach, ooh en wauw! Wie kan fotograferen als Ruben Smit en kornuiten kunnen, die mag zich met recht topfotograaf noemen. Die kwalificatie is helaas niet voor iedereen weggelegd. Dat betekent gelukkig niet dat je verstoken hoeft te blijven van mooie foto’s. Levende rivier is een groot vierkant boek met bar weinig tekst maar met héél veel foto’s, om preciezer te zijn: met een keur aan indrukwekkende foto’s!
Bij de Slikken van de Dortsman op het eiland Tholen is een heus broedeiland aangelegd. Een dikke laag schelpen erop, een plas water erom heen en aan de andere kant van de dijk: de Oosterschelde. En het leuke is: het werkt! Er broeden bijna 100 paar visdiefjes op het eiland en 29 paar kluten. In de opname die je hieronder kunt bekijken, zie je zelfs een dwergstern op het eiland landen! Ben je in de buurt, rij dan even de polder in.
Het natuurgebied aan de Heideweg behoort tot de Slikken van de Dortsman. Dat is op zichzelf al een fenomenaal vogelgebied in de Oosterschelde. Bij eb vallen er honderden hectares slik droog en kun je er duizenden steltlopers zien. Zilverplevieren, rosse grutto’s, scholeksters, wulpen, steenlopers en bonte strandlopers bijvoorbeeld. De periode van september tot en met mei is de beste periode om hier vogels te kijken. Het broedeiland ligt binnendijks, en in dit gebied zie je in het voorjaar vogels als visdiefje, kluut, bergeend, scholekster en bruine kiekendief. Voor scholeksters fungeert het gebiedje als een hoogwatervluchtplaats. Trouwens, aan het einde van het broedseizoen kun je er ook groepjes lepelaars zien.
Op internet las ik een artikel waarin de boswachter die het gebied beheert aan het woord kwam. Zij geeft aan dat het eilandje in de winter onder water komt te staan. Dit is een effectieve maatregel tegen de bruine rat, een geducht roofdier dat vele kuikens kan verorberen. Doordat het eiland onder water komt te staan, kan de bruine rat zich er niet vestigen. Vossen ook niet trouwens, ook een dier dat niet bevorderlijk is voor het aantal kuikens dat uitvliegt. De boswachter geeft aan dat het over het algemeen slecht gaat met kustbroedvogels in ons land (niet gek gezien de recreatiedruk in vrijwel alle gebieden). Zij ziet gelukkig mogelijkheden om ook elders op het eiland Tholen broedeilanden aan te leggen. In de Van Haaftenpolder bijvoorbeeld, Daar liggen ook befaamde natuurgebieden: de Krabbenkreek en Het Stinkgat. Volgens mij is het dan niet zo heel moeilijk om er nog een paar andere gebieden bij te bedenken ook: Het Rammegors, de Karrenvelden bij de Oesterdam en de Pluimpot bij Sint-Maartensdijk. Ik hoop alleen wel dat de eilandjes goed onderhouden worden, dat is nog wel eens een probleem. Kijk maar eens naar het broedeiland voor de vogelkijkhut op de Philipsdam… Zowat helemaal begroeid met planten, niet interessant meer voor visdiefjes.
Voorlopig is een bezoekje aan het broedeiland aan de Heideweg bij Sint-Maartensdijk een uitstekend idee! Een mooi initiatief van Staatsbosbeheer. Dat er nog veel mogen volgen! En hoe je er komt? Gewoon ‘Heideweg Sint-Maartensdijk’ invoeren in je TomTom. De Heideweg is een doodlopende polderweg die je helemaal uitrijdt. Achter de windmolen ligt het broedeiland.
Gisteren berichtte ik van twee jagende lepelaars voor vogelkijkhut De Zwartkopmeeuw in de Hellegatsplaten. Even daarvoor zat ik nog in Het Rammegors bij Sint-Philipsland. Dit natuurgebied staat sinds een paar jaar in verbinding met de Oosterschelde en verandert langzaam in een stuk kwelder. Dat proces staat momenteel geloof ik stil, omdat de sluis dicht staat. Maar dat zoute water zal er over een poosje weer instromen. Of die ingreep de miljoenen euro’s waard zijn, is niet aan mij om te beoordelen. De roerdompen zijn in ieder geval gevlogen. Maar er komt ook mooie, oorspronkelijke natuur voor terug. Op een oude kaart uit de zeventiende eeuw staat Het Rammegors al vermeld. Als zilt kweldergebied. Zouden er toen ook al lepelaars hebben rond gescharreld? Deze groep filmde ik vanaf de Krabbenkreekdam. Ik ben zo laag mogelijk gaan zitten, de schrammen van de bramen zie je nog op mijn benen. Onder mijn camouflagedoek was het heerlijk toeven en de lepelaars, erg schuw, zagen me niet. Het nut van dat doek is weer eens bewezen. Wel een beetje tegen de zon in, het kan niet altijd ideaal zijn.
