Dinsdag ging ik al op zoek met mijn zoon Jelle, maar toen vergiste ik me in de locatie. Stonden we over de Binnenhaven op de Neeltje Jans uit te kijken op zoek naar de ijsduiker in plaats van dat we langs de Mattenhaven stonden. Toen had ik ook nog niet door dat er ook een parelduiker ter plekke was. Vandaag ging ik met Sjaak terug en wisten we de Mattenhaven wel te vinden. En de twee duikers eveneens en zelfs een derde!
Lees verder IJsduiker en parelduiker kijken op de Neeltje JansDe ijsduiker is een wintervogel die je jaarlijks aan de Nederlandse kust kunt tegenkomen. Veel zijn het er overigens niet. Enkele tientallen, lees ik in het Handboek Vogels van Nederland en België. Ik vind het altijd weer een feest om een ijsduiker te zien. Wat een slagschip is dit toch. De grootste en donkerste van de drie duikers die je in Nederland kunt zien. En met een opvallende bult op zijn kop. Of eigenlijk is het een verhoogd voorhoofd. Jammer genoeg is de ijsduiker een echte zeevogel. Vaak zie je hem op volle zee, een heel eind uit de kust. Dan heb je een goede telescoop nodig om hem te zien en te herkennen. Of hij vliegt langs een van de zeetelposten. Dan moet je helemaal een goede vogelaar zijn om hem in die paar tellen te herkennen. Petje af voor al die zeetrektellers die dit kunnen. Droom je ook van het zien van een ijsduiker, dan vraag je jezelf misschien af: Wat zijn de beste gebieden om de ijsduiker te zien? In dit artikel bied ik je een overzicht.
Lees verder De beste gebieden om de ijsduiker te zien‘Ongewoon veel ijsduikers in Nederland deze winter.’ Zoiets berichtte SOVON een paar weken geleden. Een van de ijsduikers zwemt al wekenlang op het Veerse Meer rond, voor de Veerse Dam bij Vrouwenpolder. IJsduikers zijn in vergelijking met roodkeelduikers van een formaat slagschip waar je u tegen zegt. Ik las in het grandioze boek Huiswaarts van Bernd Heinrich dat ijsduikers na terugkeer naar het meer waar ze willen broeden rivalen op leven en dood bevechten. En neem dat leven en vooral ‘en dood’ heel letterlijk. Niet zelden sneuvelt een ijsduiker in de strijd om territorium en vrouw. Kijk eens naar die kop met die grote bult, die enorme snavel die verandert bij het zien van een mannelijke rivaal verandert in een dodelijke dolk. En dat alles te samen geeft de ijsduiker, in elk geval die daar op het Veerse Meer, in mijn ogen een wat dreigend uiterlijk. Trouwens: in Europa broeden ijsduikers alleen op IJsland. Wil je elders broedende ijsduikers zien, dan moet je doorvliegen naar meren in Noord-Amerika.
Waar je de ijsduiker op het Veerse Meer kunt zien
De ijsduiker op het Veerse Meer zwemt dus voor de Veerse Dam (officieel: de Veerse Gatdam). Sla op de N57 af naar de parallelweg en speur vanaf de parkeerterreinen naar de ijsduiker. ‘Mijn’ ijsduiker filmde ik in de hoek voor surfschool Veerse Dam, zeg maar de hoek in het noorden. Ik zag daar ook grote groepen middelste zaagbekken en brilduiker. Plus een enkele geoorde fuut. Doe je een rondje Zeeland, vergeet de Veerse Gatdam niet. De deltawerken hebben in bepaald opzichten de natuurwaarden niet altijd gediend, maar voor het zien van zeevogels zijn ze een zegen. De ijsduiker op het Veerse Meer zit trouwens niet ver uit de kant, met verrekijker en telescoop laat hij zich uitstekend zien. Bang is hij ook niet. Loop een stukje over het strandje om dichterbij te komen. Zolang je rustig bent, laat hij het allemaal toe.
Hier mijn opname:
Zoals je ziet prijkt onder dit bericht een opname van een nijlgans. Zo’n exoot uit verre landen, tegenwoordig een gewillige prooi voor zeearenden in de Hollandse delta. Het is een fraai dier. Vrouw en kinderen zijn onder de indruk van zijn verschijning. Ik vind hem ook wel mooi, zo in de stromende regen, maar liever had ik over de Trekvaart achter de nijlgans de ijsduiker voorbij zien peddelen. Want speciaal voor deze bijzondere wintergast reisde ik vanmorgen af naar Den Haag. De wateren rond treinstation Den Haag HS heb ik vanwege de gestage regen met de auto afgespeurd. Zelf kan ik nog wel een druppeltje hemelwater velen, maar mijn videocamera legt al snel het loodje in natte omstandigheden. Wil je de ijsduiker in Den Haag gaan bekijken, kies dan een droog moment uit. Ga in ieder geval te voet, te fiets of op de brommer zodat je alle hoekjes kunt afspeuren. Bijkomend voordeel van droog weer is dat dan ook andere vogelaars actief zijn. Zie je een groen gekleed persoon met verrekijker of kanon van een fotocamera rondlopen, dan heb je een collega ontmoet. En vragen staat altijd vrij. Laakhaven, Binckhorst en de Trekvliet (Haagvliet), daar zwemt de ijsduiker zijn rondjes en vist hij rivierkreeften uit het water. Het moet een bijzonder tafereel zijn hoor. De wateren in de Haagse binnenstad zijn erg smal, de ijsduiker komt haast over je schoenen zwemmen. Tot kwart over tien gaf ik mezelf zodat ik om half elf op ons kantoor in Zoetermeer kon zijn. Kwart over tien verstreek en de schone belofte van een ijsduiker aan mijn voeten werd niet vervuld. Wel een nijlgans dus, nou ja, ook mooi zoals je ziet. Toen ik verslag uitbracht aan mijn collega’s en ik waarneming.nl opende, was de eerste melding zojuist ingevoerd.
Vogels kijken in de stad
Wat me tijdens mijn tocht door de Haagse binnenstad opviel, was het grote aantal vogels dat je ziet. Het zijn weliswaar meestal niet de meest bijzondere vogels, maar de close-up van de nijlgans toont aan dat ook gewone vogels mooi zijn. Het vraagt alleen andere aandacht van je. Aandacht voor verenkleed, kleur ogen of gedrag in plaats van de focus op zeldzame soorten. Sportvissers hebben allang ontdekt dat je in binnensteden vaak prima kunt vissen zonder dat je meteen altijd kanjers van karpers omhoog takelt. Urban fishing wordt dat genoemd in tijdschriften over sportvissen. Urban birdwatching lijkt me een mooie tegenhanger voor vogelaars. Lekker genieten van meerkoet, waterhoen, halsbandparkiet, fuut, kokmeeuw, zilvermeeuw, spreeuw, kauw en aalscholver. Terug naar de essentie van vogels kijken: gewoon genieten van een mooi dier. Probeer het maar eens.
SOVON meldt deze week dat er in de eerste week van 2016 aardig wat ijsduikers zijn gesignaleerd in de Hollandse delta. Op het Veerse Meer, de Brouwersdam, de Oosterschelde en het Krammer-Volkerak worden ijsduikers gemeld. Zelfs in hartje Den Haag verblijft momenteel een ijsduiker. IJsduikers vind ik de slagroom op de taart tijdens een vogelrondje. Ik zag tijdens een strenge winter mijn eerste en vorige ijsduiker. Dat is al meer dan twaalf jaar geleden. Dat was ook op de Brouwersdam, twee winterjassen over elkaar, zo koud was het toen. Vanuit mijn ouwe Citroën BX even een flits van een ijsduiker, met die kenmerkende bult op zijn kop. Hij bleef twaalf jaar onder water. Tot afgelopen zaterdag ongeveer op dezelfde plek hij zich weer meldde. Ook wat verder weg op het water, maar dicht genoeg om nog enigszins acceptabel te kunnen filmen. Een opname voor het bewijs deze keer.
IJsduiker in het Laakkwartier in Den Haag
Sinds een week peddelt er een ijsduiker in hartje Den Haag. Hij pendelt tussen de wijken Laakkwartier, Stationsbuurt en Binckhorst. Collega’s uit Den Haag lachten besmuikt toen ik over de locatie begon. Ik moest maar goed op autosleutels en videocamera letten. Ik ga het hopelijk morgen ervaren, mits de weergoden besluiten de malse regenbuitjes over te laten waaien. Hij schijnt bepaald niet schuw te zijn. Rivierkreeften vangt hij waar je bij staat en hij laat zich gewillig fotograferen daar voor de molen op de oever. Op naar de Haagse molen dus. Zie je morgen geen opname van een Haagse ijsduiker voorbij komen, dan weet je dat ik hem finaal heb gemist. Of het dan nog toch een herkansing komt, waag ik te betwijfelen…
Hier mijn ijsduiker op de Noordzee voor de Brouwersdam: