Dit keer een wat lastige opdracht: het bespreken van een veldgids kevers geschreven in de mooie Friese taal. Mijn grote probleem is echter dat ik een geboren Zeeuw ben. Hoe kan ik nu vaststellen of de Friese taal mooi is? Maar deze gids is natuurlijk meer dan de Friese taal. Het is in de eerste plaats een fraai vormgegeven veldgids. Die ik maar al te graag onder de loep neem.
Over de Peazemerlannen schreef ik al eerder. Ik filmde er een prachtige frater, maar daar houdt het verhaal niet mee op. Ik wandelde daar dus over de rechter strekdam in de richting van een hoogwatervluchtplaats. Na de bocht naar rechts zat een grote groep bergeenden en scholeksters. Omdat de eerste groep wel heel snel op de vlucht ging en de scholeksters ook aanstalten maakten om het luchtruim te kiezen, besloot ik niet verder te gaan. De vogels hebben hun rust nodig en die moet je ze dan ook gunnen.
Terug dus. De fraters waren al verdwenen. Maar daar hoorde ik opeens een ijl geluid dat ik onbewust al eerder had gehoord die ochtend. Thuis brengen lukte niet, maar toen zag ik opeens een groepje zangvogels zitten. Tussen het wier, aanspoelsel en wadplanten. Een groepje strandleeuweriken! Nooit zoveel strandleeuweriken bij elkaar gezien! Op de Oesterdam ooit twee en nu een stuk of acht á tien. Strandleeuweriken zijn met frater en strandgors graag geziene wintergasten. In de Peazemelerlannen dus, het uiterste puntje van Friesland. Een authentiek natuurgebied waar het heerlijk uitwaaien is.
De Peazemerlannen. Ben je aan de Friese Waddenkust, dan raad ik je een bezoek aan dit ongerepte natuurgebied aan. Het ligt buitendijks, is een groot kweldergebied dat door een dijkdoorbraak is ontstaan en je hebt er een fantastisch uitzicht tot aan Ameland aan toe. En dan nog het gegeven dat Paesens en Moddergat twee authentieke Friese dorpjes zijn, en dan weet je: hier valt veel te zien. En zou je geen vogels zien, dan nog is het er heerlijk toeven.
Ik zag er bijvoorbeeld fraters. Gelukkig hij die een frater ziet. Kleine zangvogels, ze lijken een beetje op kneutjes, uit het Hoge Noorden. Wintergasten dus die, zo zegt mijn veldgids Alle vogels van Europa, voorkomen in korte kustvegetatie, duinen en in woestenij. Duinen vind je niet in de Peazemerlannen, maar korte vegetatie wel en woestenij ook. Deze frater was er één van drie. Zaten ze bij elkaar, dan vlogen ze verschrikt op als ik mijn gezicht ook maar even liet zien. En dat is op zich opmerkelijk, want fraters zijn over het algemeen niet heel schuw. Gelukkig bleef deze frater, zolang hij alleen zat, wel voor mijn camera zitten:
Steeds meer kinderen ontdekken hoe leuk vogels kijken is.
Vogelbescherming Nederland haalde er het Jeugdjournaal mee: met het bericht dat steeds meer kinderen vogels kijken leuk vinden. Naar aanleiding van dit bericht maakte ik een filmpje voor kinderen die geïnteresseerd zijn in vogels kijken.
Ben je op zoek naar een goede maar betaalbare verrekijker voor een kind, bekijk dan mijn overzicht van geschikte modellen. Het is een mix van verrekijkers voor jonge en oudere kinderen.
Alom aangeprezen als ideaal vakantie-eiland: Terschelling. Natuurlijk, veel mensen gaan voor de stranden en de festivals. Maar elke vogelaar zal begrijpen dat Terschelling een vogelparadijs is. Aan de zuidkant ligt de uitgestrekte Waddenzee, het belangrijkste natuurgebied van Nederland. Aan de noordkant stroomt de Noordzee, een natuurgebied dat niet onderdoet voor de Waddenzee. En te midden van die zilte natuur een eiland met een gevarieerd landschap: duinen, meren, kwelders, naald- en loofbossen. En buitendijks natuurlijk de slikken en schorren. En in die natuur wemelt het van de vogels. Meest waddenvogels, maar tijdens de trek- en broedperiode ook ontzettend veel zangvogels.
Wie gaat vogels kijken op Terschelling wil weten wat de beste plekjes zijn op het eiland. Hieronder noem ik de belangrijkste vogelplekken op Terschelling met de vogelsoorten die je er kunt zien.
De beste perioden om vogels te kijken op Terschelling
Allereerst nog iets over de beste perioden om te gaan vogels kijken op Terschelling. Zoals over het algemeen in Nederland zijn dat voorjaar en najaar. In beide perioden vindt de vogeltrek plaats. Naar zuid en noord. In het voorjaar arriveren vanaf maart de eerste broedvogels. De maanden maart tot en met mei laten die zich gelden. Voor het najaar geldt dat de maanden september tot en met november het beste zijn. Overigens kun je natuurlijk het hele jaar goed vogels kijken op Terschelling. Vroeg in de zomer immers begint de najaarstrek al. En in de winter verblijven er grote groepen wintergasten in de Waddenzee.
Overdag kun je ervoor kiezen om rond hoog water vogels te gaan kijken. Zoek dan een hoogwatervluchtplaats op. Vlak voor hoog water komen de zwermen steltlopers aanvliegen. Vlak na hoog water verlaten ze de locatie op zoek naar droogvallende slikken. Bij laag water zitten de vogels veel verder weg en geniet je van de vogels op de slikken. Neem in beide gevallen liefst een telescoop mee.
De beste plekken om te gaan vogels kijken op Terschelling
Kroonpolders. Het grootste duinmeer van Terschelling wordt omringd door duintoppen en lage vegetatie. Je kunt hier heerlijk vogels kijken. Watervogels én zangvogels. Denk aan watersnip, groenpootruiter, zwarte ruiter, tureluur, oeverloper, witgatje, waterral en dodaars. In het struweel en rietpartijen zijn volop zangvogels te zien. In het broedseizoen bijvoorbeeld de nachtegaal, bosrietzanger, sprinkhaanrietzanger, blauwborst, braamsluiper, grasmus, spotvogel en baardmannetje. Tijdens de najaarstrek kun je er ook leuke soorten zien. Denk aan bonte vliegenvanger, gekraagde roodstaart, rietzanger, braamsluiper, roodborsttapuit en kleine barmsijs. Roofvogels komen op al deze vogels ook af. Havik, buizerd, bruine kiekendief en in de winter blauwe kiekendief jagen er.
Foto: Arjen van Trigt
Dellewal. Deze belangrijke hoogwatervluchtplaats in het zuidwesten van Terschelling moet je zeker bezoeken als je aantallen wilt scoren. Steltlopers als rosse grutto, goudplevier, tureluur, wulp, drieteenstrandloper en kanoet drommen hier te samen tijdens de vloed. Soms wordt er een zeldzaamheid gezien. Een grote pieper of een grauwe franjepoot. En in de winter is dit het jachtterrein voor het smelleken.
Wad/kwelders bij Seerijp. Ook al zo’n fantastische hoogwatervluchtplaats. De steltlopers die ik hierboven al noemde bij Dellewal zie je ook hier, ook hier vaak in enorme aantallen. Ik noem bontbekplevier en bonte strandloper ook nog ter aanvulling. Weet je wat je hier ook kunt zien? Grote groepen lepelaars. En kleine zilverreigers.
De polders ten zuiden van Formerum. Op Terschelling kun je ook genieten van weidevogels als grutto’s en kievit. Je vindt ze in de polders ten zuiden van Formerum. In de winter zijn deze polders het decor van duizenden ganzen, waaronder natuurlijk de fascinerende rotgans.
Foto: Arjen van Trigt
Boschplaat. Dit is verreweg het meest afgelegen punt op Terschelling. Hier heeft de natuur de vrije hand. Er te komen is een ware uitdaging. Wandelen (of fietsen) over onverharde paden en een uitgestorven vlakte. Maar op die vlakte wemelt het van de vogels. Soms moet je er wel op letten en natuurlijk moet je altijd net op het juiste moment aanwezig zijn. Maar alleen al voor het landschap zou je de Boschplaat al bezoeken. Grote groepen steltlopers en allerlei steltlopers kom je hier tegen en in het voorjaar broeden er lepelaars. Op de Boschplaat kun je ook het befaamde vogelwachtershuisje bezoeken. Dit huisje is vrijwel permanent bezet door vogelaars die de omgeving een beetje in de gaten houden en de aanwezige vogels tellen. Breng een bezoek aan het huisje en laat je informeren door de aanwezige vogelaars. Heel leerzaam en interessant.
Vogelaar in actie.
Alle andere gebieden. Terschelling is één groot vogeleiland. Er liggen nog tal van andere interessante gebieden die ik hier niet kan noemen. Om alle andere goede vogelgebieden te ontdekken, download hier de vogelkaart Terschelling die Vogelbescherming Nederland heeft ontwikkeld. Wil je weten welke vogels er de laatste tijd in deze gebieden zijn waargenomen, klik dan hier.
Met dank aan Arjen van Trigt voor het ter beschikking stellen van de foto’s.