In mijn nieuwe serie Rolstoelvriendelijke vogelgebieden in … is vandaag Zuid-Holland aan de beurt. Hoewel de oppervlakte natuurgebied in Zuid-Holland ver onder het landelijk gemiddelde ligt, kun je er toch heerlijk vogels kijken. Ik hoop dat ik de komende maanden alle provincies kan opnemen in deze serie, hoewel ik door de a-centrische ligging van onze woonplaats niet vaak in het noorden van Nederland kom (helaas). Nu ja, wat ik weet, dat deel ik. Wat ik niet weet, dat komt hopelijk nog. In deze tweede aflevering noem ik dus een aantal rolstoelvriendelijke vogelgebieden in Zuid-Holland.

Wat zijn rolstoelvriendelijke vogelgebieden?

Gebieden die in dit overzicht van rolstoelvriendelijke vogelgebieden zijn opgenomen voldoen aan het ene ultieme criterium: het gebied is niet alleen te bereiken, maar ook te doorkruisen met een rolstoel. Het kan zijn dat er een fietspad doorheen loopt (of langs), een langzaam-verkeersweg of heel simpel: een geasfalteerd wandelpad. Asfalt is dus het criterium, want dat blijft ook tijdens langdurige regen prima te berijden. Let op: dit zijn dus niet allemaal vogelgebieden waar je lange wandelingen kunt maken met een rolstoel. Het zijn gebieden waar je vogels kunt kijken vanuit je rolstoel.

Mijn overzicht van rolstoelvriendelijke vogelgebieden in Zuid-Holland

Dit overzicht bevat een groot aantal gebieden, want er zijn in Zuid-Holland gelukkig veel vogelgebieden die je vanaf een geasfalteerde ondergrond kunt bekijken. Ik nummer de gebieden, maar dat is slechts voor de duidelijkheid. Het is dus geen rangschikking of zo. Door op Lees verder te klikken kun je de uitgebreide informatie over het gebied lezen.

N° 1 Hania’s Polder

Te bezoeken: winter, voorjaar, zomer en najaar

Dit overzicht opent met het allernieuwste natuurgebied in Zuid-Holland (per 18 juli 2020): de Hania’s Polder bij Dordrecht. Dit gloednieuwe stuk Biesbosch vind ik de ontdekking van de maand. In het moerasgebied kun je geweldig vogels kijken. En wat het aardige is: de vogels lijken wel een beetje gewend aan mensen. Er lopen tenslotte elke dag mensen in het gebied. Ik heb het gebied tot nu toe alleen in juli bezocht. Welke soorten ik er heb gezien: Nou, de roerdomp, geoorde fuut, dodaars, bosruiter, kemphaan en zelfs de gestreepte strandloper! Zoals je ziet, mooie soorten. Er loopt gelukkig een fietspad langs door de Hania’s Polder en vanaf dit pad kun je het gebied heerlijk overzien. Lees verder

N° 2 Tongplaat

Te bezoeken: winter, voorjaar, zomer en najaar

Dit gebied vind ik randje hoor. De afstand van de parkeerplaats naar het natuurgebied is behoorlijk lang, ik schat een kleine kilometer. Maar je overbrugt die afstand wel over een spiegelglad wandelpad. Eenmaal op de Tongplaat gaat het asfalt over in aangestampte kiezel dat beslist niet rul is. Wel een beetje hobbelig en pokdalig. Beweeg je jouw rolstoel voort op mensenkracht, dan heb je hier aanvullende spierkracht nodig, schat ik in. Maar doe je het op je gemak, dan kom je op de Tongplaat een heel eind. Waarbij ik dan ook moet zeggen dat de route heel simpel is: een keer rechtsaf slaan naar de vogelkijkhut en dan terug en op naar het Van der Neut-bankje waar je een voortreffelijk uitzicht over het gebied hebt.

Helaas wel een bedompte opmerking over de vogelkijkhut op de Tongplaat. Die is bepaald rolstoel-onvriendelijk. De kijkgaten zitten op ongeveer 1 meter 60. Alleen voor lange mensen geschikt en niet voor kinderen en al helemaal niet voor rolstoel-zitters. Nu zijn de meeste vogelkijkhutten problematisch voor mensen in een rolstoel, maar dit is om meerdere redenen werkelijk de meest lompe hut die ik ken. Gelukkig kun je vlak voor de hut ook nog een beetje over de slikken kijken. De bosjes voor de hut zitten regelmatig tjokvol zangvogels. Lees meer

N° 3 De Zouweboezem

Te bezoeken: voorjaar en zomer

In het voorjaar is de Zouweboezem één van mijn favoriete vogelgebieden. In de maanden april tot en met juni sta ik altijd weer versteld van het overweldigende vogelkoor. Snor, sprinkhaanrietzanger, rietzanger, kleine karekiet, cetti’s zanger, blauwborst, rietgors en vele andere vogels laten zich dan horen en zien. Dat zien is vanwege het hoge riet vanuit een rolstoel misschien wat lastig, maar de bewoners van dit gebied lijken in het voorjaar niets liever te willen dan bekeken te worden. Als later in het voorjaar ook de zwarte sterns arriveren is het feest helemaal compleet. Vanaf het vlonder kun je ze dan ook vanuit een rolstoel van heel dichtbij bekijken.

Zit je in een rolstoel, neem dan de ingang in het buurtschap Sluis. Daar begint een voortreffelijk geasfalteerd fietspad dat je langs de rietvelden voert. Na een paar honderd meter ligt het vlonder aan je rechterhand. En ga je nog een goeie honderd meter verder, dan begint er zelfs een vlonderpad naar een vogelkijkscherm. Dat vlonderpad is een honderd meter lang. Laat ik zeggen dat dit vlonderpad er is voor de avonturiers onder de rolstoelzitters. Qua breedte zal het wel gaan. Maar je moet een bruggetje over en dat is wat smaller dan het pad, geloof ik en zo niet, dan is er altijd nog het water onder het bruggetje… Als je besluit het vlonderpad te doen, doe het dan alsjeblieft met iemand die je kan helpen en nooit alleen. Je kunt er echt niet keren! Ik wil natuurlijk geen ongeluk op mijn geweten hebben 😊. Het vogelkijkscherm heeft ook een paar gaten wat lager bij de grond.

Na ongeveer honderd meter na het vlonderpad, gaat het asfalt over in grof aangestampt grint. Met hulp vast nog te doen. Je gaat tot de vogelkijkhut en dan is het denk ik een kwestie van omdraaien, want dan gaat het pad over in een breed wandelpad over en door gras.

Overigens bevindt zich aan de Zouwendijk, Ameide ook nog een vlonder dat uitstekend toegankelijk is voor mensen in een rolstoel. Je kunt er heerlijk zitten en wachten tot vogels als bruine kiekendief, purperreiger en aalscholver over komen vliegen. Je zit daar in de buitenlucht, dus hou rekening met bijvoorbeeld felle zon of regen. Lees verder

N° 4 De uiterwaarden bij Lexmond

Te bezoeken: winter, voorjaar, zomer en najaar

Vanaf de rivierdijk net buiten Lexmond (Achthoven) heb je een weids uitzicht over de uiterwaarden. Het waterpeil in de geulen dicht tegen de dijk is regelmatig heel laag en op het slik kun je dan steltlopers en eenden zien rondscharrelen. Ook staan er regelmatig groepjes lepelaars. Het is niet de meest rustige locatie (de auto’s rijden er soms best hard langs, hoewel die officieel maar 60 kilometer per uur mogen aldaar). Maar toch een goeie plek om van redelijk dichtbij de vogels van rivier en uiterwaard te zien. Lees verder

N° 5 De Donkse Laagten

Te bezoeken: voorjaar

De wandelpaden dwars door het midden van de Donkse Laagten zijn beslist niet toegankelijk voor wie in een rolstoel zit. Maar de fietspaden eromheen en zeker ook de polderwegen boven Bleskensgraaf zijn prima toegankelijk met een rolstoel. De Donkse Laagten bezoek ik vooral in april en mei, wanneer de weidevogels in het gebied zijn. Het fietspad dat begint bij de Broekmolen is prima toegankelijk en biedt uitzicht over de weilanden. Intensief bewerkte weilanden aan de linkerhand, de weilanden die op natuurlijke wijze worden beheerd aan je rechterhand. ‘s Ochtends vroeg en windstille avonden zijn het mooist (vind ik). Ga je ‘s ochtends, vergeet dan ook niet het doodlopende pad rechts voor de fietsbrug te ‘doen’. Hier geniet je in het voorjaar van zangvogels als kleine karekiet, rietzanger, tjiftjaf, rietgors, groenling, zwartkop en cetti’s zanger.

Aan de andere kant van de Donkse Laagten, biedt de Geerweg, Bleskensgraaf je een aantal uitgelezen punten om weidevogels te bekijken. Lees verder

N° 5 De Devel

Te bezoeken: in het voorjaar

Je kunt het je haast niet voorstellen: zelfs in Zwijndrecht, die aaneenschakeling van bedrijven, wegen, spoorlijnen en bebouwde kommen, kun je vogels zien als roerdomp, snor, blauwborst, bruine kiekendief, purperreiger, cetti’s zanger en rietzanger. Daar kronkelt namelijk de Devel, een waterstroom die wordt omzoomd door brede rietkragen. De Kijfhoef (Zwijndrecht) en de Develweg (Heerjansdam), daar moet je zijn. Langs de Kijfhoef heb je zelfs nog een stukje verhard wandelpad dat langs de rietkraag voert. Op de andere locaties beluister en bekijk je de vogels vanaf de geasfalteerde weg. Lees verder

N° 6 De Oeverlanden in de Hoekse Waard

Te bezoeken: in winter, voorjaar, zomer en najaar

De Oeverlanden is een uitgestrekt natuurgebied tegen het Hollands Diep in de Hoekse Waard. Het ligt verscholen achter het dorp Strijen. Het gebied zelf is met een rolstoel niet toegankelijk, maar langs de dijk ligt een kilometers lang fietspad. Dat biedt mogelijkheden om het gebied ook met een rolstoel te bekijken. Eerlijk is eerlijk: de stand van de zon is eigenlijk de hele dag niet optimaal. Je kijkt vanaf het fietspad namelijk richting het zuiden en dus haast de hele dag tegen de zon in. En ook een terzijde: vanaf het fietspad zijn de afstanden tot de vogels best groot, dus een goede verrekijker maar liever nog een telescoop zijn hier een belangrijke voorwaarde. Lees verder

N° 7 Hellegatsplaten

Te bezoeken: winter, voorjaar, zomer en najaar

De Hellegatsplaten is een geweldig natuurgebied op Goeree-Overflakkee. Er bevindt zich een viertal hutten, waarvan er één toegankelijk voor voor mensen in een rolstoel. Dat is vogelkijkhut De Kluut. Deze hut is bereikbaar via de Bosweg, Ooltgensplaat (de parallelweg langs de N59). Parkeer de auto op de parkeerplaats bij het viaduct en volg het verharde wandelpad naar de hut. Vroeg in de morgen is het best, dan heb je het zonlicht in de rug. Verder kun je de Hellegatsplaten natuurlijk ook vanaf de Bosweg bekijken, maar hou er rekening mee dat hier het verkeer altijd voorbij raast. Dat lawaai wordt soms gecompenseerd door de zeearend die zich er laat zien (hij broedt zelfs in het gebied). Lees verder

N° 8 Krammerse Slikken bij Oude-Tonge

Te bezoeken: winter, voorjaar en najaar

Rij je langs het havenkanaal van Oude-Tonge richting naar het Krammer, dan passeer je een oude kreek waar je in de winter watervogels als brilduiker, grote zaagbek en dodaars kunt zien. Zelfs in de haven maak je dan kans op grote zaagbekken. Ik vind dit nog altijd bijzondere vogels, wat waarschijnlijk komt doordat ik ze pas voor het eerst zag toen ik de dertig jaar was gepasseerd. Vanaf de zeedijk heb je een weids uitzicht over het Krammer en de Krammerse Slikken links van het kanaal. De Krammerse Slikken zijn ook via een geasfalteerd fietspad te bereiken. Tussen Oude-Tonge en de Grevelingendam ligt buitendijks ook een geasfalteerd fietspad. Verboden voor auto’s dus, heerlijk rustig. Echt een aanrader om daar ook eens te gaan kijken. Je komt uiteindelijk bij de Hoek van Sint Jacob waar in najaar en winter duizenden watervogels ruien en overwinteren. Het is wel een pad van drie tot vier kilometer. Liever dus met een scootmobiel berijden dus. Vanwege het weidse karakter is bij Oude-Tonge het gebruik van een telescoop aan te raden. Lees verder

N° 9 Battenoord

Te bezoeken: winter, voorjaar, zomer en najaar

Je hebt vast wel eens van de club flamingo’s gehoord die jaarlijks overwinteren in het Grevelingenmeer. Dat doen ze voor Battenoord, een pittoresk haventje bij Nieuwe-Tonge. Battenoord is met een buitendijks fietspad verbonden met andere locaties langs het Grevelingenmeer. Prima toegankelijk dus met een rolstoel. Lees verder

N° 10 Het Paardegat bij Herkingen

Te bezoeken: winter, voorjaar en najaar

Bij het dorp Herkingen op Goeree-Flakkee ligt een oude kreek waar je vooral watervogels kunt zien. Eenden, steltlopers en waadvogels als grote zilverreiger en lepelaar. Het natuurgebied zelf is niet toegankelijk. Of je nu goed en slecht ter been bent, je moet het doen met het bankje op de dijk dat je uitzicht biedt over het gebied. Een aardige tussenstop dus tijdens een vogeltocht over Goeree-Overflakkee. Lees verder

N° 11 Markenje bij Ouddorp

Te bezoeken: voorjaar en zomer

In het Grevelingenmeer ligt bij Ouddorp een vogeleiland: Markenje. Vanaf de dijk heb je uitzicht op het eiland. Dwergstern, grote stern en visdiefje vliegen af en aan. Op het eiland komen natuurlijk allerlei steltlopers voor. Helaas ligt het eiland een flink eind uit de kant, dus een goede telescoop heb je nodig om de vogels op het eiland bezig te zien. Vanaf de dijk heb je dus een goed uitzicht en zie je de sterns af en aan vliegen. Achter de dijk ligt een karrenveld waar je weidevogels en watervogels kunt zien vanaf de polderwegen. Lees meer

N° 12 Zeevogeltrek op de Maasvlakte

Te bezoeken: najaar (september en oktober)

De nieuwe Maasvlakte steekt een flink eind de zee in. Een ideale locatie om de zeevogeltrek te volgen. Zeevogels als grote jager, roodkeelduiker en zeekoet scheren rakelings langs de kust. Vanaf het hoogste duin laat zich vooral de najaarstrek goed vogel. Lekker gaan zitten bij de trektelpost (jezelf wel warm aankleden, want het is één van de guurste plekken van ons land) en turen door je verrekijker en liever nog: door je telescoop. De beste plekken zijn de zeetrektelpost dat uitkijkt op het strand en de Nieuwe Stuifdijk. Lees meer

N° 13 Pier van Hoek van Holland

Te bezoeken: najaar en winter

De Pier van Hoek van Holland doet qua guurheid niet onder voor de duinen op de Maasvlakte. Het is een behoorlijk drukke locatie. Wandelaars en sportvissers bezoeken de pier maar al te graag. Heel veel vogels zie je op de pier niet, maar in najaar en winter overwinteren er altijd wel steltlopers als paarse strandloper en drieteenstrandloper op de rotsblokken en het strand vlak voor de pier. Een locatie waar je heerlijk kunt uitwaaien bovendien. Hou wel rekening met het getij. Ga erheen bij laag water en zorg dat je ruim voor hoog weer weg bent. En staat er een stormwind, dan zeker niet gaan. Het zoute water slaat over de pier en vreet de metalen onderdelen van je rolstoel geheid aan. Lees meer

N° 14 Polder Vockestaert bij Schiedam

Te bezoeken: voorjaar

Polder Vockestaert is een relatief nieuw natuurgebied boven Schiedam. Er zijn uitgestrekte rietvelden ingeplant, en die trekken massa’s rietvogels aan in het voorjaar. Snor, blauwborst, rietzanger, kleine karekiet, rietgors en winterkoning hebben in het voorjaar het hoogste woord. Ik zag er tijdens een bezoek ook een roerdomp vliegen. Hoewel de paden tussen de rietvelden onverhard zijn en in natte perioden ronduit modderig, kun je vanaf de geasfalteerde fietspaden de verrichtingen van de zangvogels prima volgen. In de weilanden rondom kun je in het voorjaar ook grutto’s zien. Lees verder

N° 15 Eendrachtspolder bij Zevenhuizen

Te bezoeken: voorjaar en najaar

De Eendrachtspolder bij Zevenhuizen is soms het decor van roeiwedstrijden. Maar in dit waterrijke gebied is het prima vogels kijken. En de spiegelgladde fietspaden nodigen je van harte uit om er met een rolstoel doorheen te wandelen of te rijden. Lees verder

N° 16 Doove gat bij Haastrecht

Te bezoeken: voorjaar

Eenmaal bezocht ik dit moerasgebied bij Haastrecht, maar het is echt een aanrader hoor.  Plassen worden afgewisseld door weilanden en in de plassen bevinden zich eilandjes. Het gebied is in totaal ongeveer 50 hectare groot. Het Doove Gat doet nu tevens dienst als opvanggebied voor overtollig water. Naast de soms duizenden vogels in het Doove Gat is ook de historische Zesde Molen (of: Boezemmolen) een bezienswaardigheid. Langs het Doove Gat kronkelt de rivier de Vlist. Zo ongeveer moet eeuwen geleden het oer-Hollandse landschap er hebben uitgezien. Er lopen fietspaden door het gebied en die maken het prima toegankelijk met een rolstoel. Lees verder

Weet jij ook een rolstoelvriendelijk vogelgebied in Zuid-Holland?

Mocht je nog andere gebieden kennen die prima toegankelijk zijn voor vogelaars in een rolstoel, stuur deze dan gerust in met de relevante informatie voor mensen die in een rolstoel zitten. En mocht een gebied dat ik hierboven beschrijf bij nader inzien toch niet zo rolstoelvriendelijk (meer) te zijn, laat het me dan ook zeker weten. Liefst met een korte omschrijving. Je kunt mij de informatie sturen via het formulier onder de knop Over mij.