Het Andere Friesland, zo staat de streek in Zuidoost-Fryslân wel bekend. Hier lagen eens uitgestrekte hoog- en laagveenmoerassen, maar de meeste ervan zijn in de loop der eeuwen in rook opgegaan. Gestookt als turf, een kaalgevreten landschap achterlatend, met hier en daar nog een schamel restant hoogveen dat nu bekende natuurgebieden zijn als de Rottige Meente, Nationaal park De Alde Feanen en het Drents-Friese Wold. Ik schreef dan wel ‘een kaalgevreten landschap’ maar dat slaat op de teloorgang van het veen. Nu vind je er coulissen van elzen en eikensingels, vaarten, statige landhuizen en inderdaad die befaamde natuurgebieden. Dit landschap nodigt uit om te wandelen en te fietsen en de gids Wandelen en fietsen vanaf de Turfroute in Zuidoost-Fryslân laat je uitgerekend met het turflandschap kennis maken. Met de natuur én de cultuur.
Vakantiehuis midden in de natuur Op Natuurhuisje.nl vind je vakantiehuisjes midden in de natuur, in Nederland en ver daarbuiten. Je geniet van de stilte en vooral: van de natuur! |  |
Zestien routes, of beter gezegd: zestien wandelroutes en zestien fietsroutes, bevat de gids Wandelen en fietsen vanaf de Turfroute in Zuidoost-Fryslân. Netjes aan elkaar geknopt met wandel- en fietsknooppunten dus verdwalen is er haast niet bij. Ik mis eerlijk gezegd wel qr-codes om de routebeschrijvingen als gpx-bestand te downloaden. Voor de wandelaar en fietser die de route ook graag digitaal raadpleegt is dat een gemis.
Misschien is het ook wel symbolisch op te vatten, dat gebrek aan digitaal. De routes voeren je immers door eeuwenoude landschappen waarvan enkele delen nog behoorlijk ongerept zijn. Hier zou je alles wat digitaal is diep moeten verstoppen in je rugzak. Al op de eerste route doe je immers het Fochteloërveen aan, één van de weinige onaangetaste hoogveengebieden in ons land. Hier vind je de kraanvogel nog, de slangenarend, adder en zonnedauw. Gelukkig werken boeren en Natuurmonumenten in dit deel van Friesland samen aan akkerbeheer en bloemrijke en voedselrijke akkerranden. Zo kan het ook, ik zou zeggen: zo zou het moeten. En dan, bij Appelscha, sta je plots op een zandrug en sta je aan de rand van het meest uitgestrekte bos van Nederland. Dat associeer ik niet met Friesland, en toch is het zo. Het bos wordt we onderhouden, of beter gezegd: productiebos wordt door Staatsbosbeheer gekapt om leefgebied voor tapuit en draaihals te creëren.
Wie ook oog heeft voor cultuur, die bezoekt in de zomer het dorp Oldeberkoop waar elk jaar een kunstroute voor iedereen wordt georganiseerd. Rond Heerenveen, één van de oudste veenkoloniale plaatsen van Noord-Nederland, vergaap je aan de landhuizen en monumentale villa’s. Het contrast is er groot, want met de durfkapitalisten van weleer kwamen natuurlijk ook de arbeiders mee en die woonden in nabijgelegen armeluisdorpen.
Met de gids Wandelen en fietsen vanaf de Turfroute in Zuidoost-Fryslân in de hand maak je op de beste manier kennis met het landschap, de natuur en de geschiedenis van dit deel van Friesland. Rijk en arm leefden er samen. Natuurlijk werden de armen door de rijken uitgebuit, zo ging dat in de veenkoloniën. Niet alleen daar trouwens. De sociale strijd is op een aantal plekken nog steeds voelbaar. De Tweede Oorlog liet er zijn sporen na. En zijn er nog tal van zaken te noemen die een verkenningstocht in deze regio aanlokkelijk maken.
De gids Wandelen en fietsen vanaf de Turfroute in Zuidoost-Fryslân beschrijft de geschiedenis, de natuur en cultuur van het landschap in Zuidoost-Fryslân. Het is een heel rijke gids, je wordt om de zoveel honderd meter gewezen op bezienswaardigheden en ingewijd in de geheimen van het landschap. Het is wel een enigszins Spartaanse gids. Hij zit strak in de band wat het onvermijdelijk maakt dat de gids dichtslaat zodra je hem weglegt. Om dat te voorkomen moet je de rug breken, maar een boekliefhebber doet dat liever niet. Of je gebruikt de flappen als boekenlegger. En anders toch maar de rug breken, het is tenslotte een gebruiksboek. Ook is de letter aan de kleine kant. Wel is de gids fraai vormgegeven met ontzettend veel foto’s en beeldmateriaal. Het is een rijke en informatieve wandel- en fietsgids die heden en verleden op een ontzettend boeiende wijze met elkaar verbindt.
Wandelen en fietsen vanaf de Turfroute in Zuidoost-Fryslân / Fokko Bosker en Janneke Donkerlo / Uitgeverij Noordboek / als paperback
Vakantiehuis midden in de natuur Op Natuurhuisje.nl vind je vakantiehuisjes midden in de natuur, in Nederland en ver daarbuiten. Je geniet van de stilte en vooral: van de natuur! | |