Het schiereiland Bretagne is een Franse regio die velen tot de verbeelding spreekt. Natuurlijk omdat de Atlantische Oceaan er elk ogenblik tegen de oevers klotst. Natuurlijk ook vanwege het gevarieerde landschap. Kleurrijke heidevelden gaan over in uitzichten over de weidse zee. De kliffen aan de kust zijn grillig. De steile kliffen worden afgewisseld met hoge kapen, intieme baaien en uitgestrekte zandstranden. En dan heb ik de uitgestrekte bossen, de talloze eilandjes in zee, het rivierenlandschap, de moerassen nog niet eens genoemd. Geen wonder dat Bretagne geliefd is onder toeristen die willen genieten van natuurschoon in combinatie met cultuur en de heerlijke Franse keuken. Voor wie Bretagne te voet wil verkennen, verscheen de fraaie wandelgids Wandelen in Bretagne van Karin Out.

Karin Out maakt in de inleiding van Wandelen in Bretagne al meteen duidelijk hoe veelzijdig deze regio is. Je reist namelijk niet alleen voor de overweldigende natuur af naar Bretagne. De geschiedenis is niet minder boeiend! Bretagne wordt ook gezien als een mystiek stukje Frankrijk. Dat duidt in de eerste plaats op de mysterieuze megalieten. Maar het zijn vooral de Kelten die hun spirituele stempel op Bretagne hebben gedrukt. De druïden hielden de natuurgodsdiensten levendig. De ondoordringbare natuur zorgde voor talloze legenden. In later eeuwen verspreidden monniken uit Bretagne het Keltische christendom dat nog altijd op grote belangstelling mag rekenen.

Wie een bezoek aan Bretagne brengt, beseft al snel dat de culturele geschiedenis gestempeld is door de ruige natuur. Ik vind het leuk om te lezen dat Karin Out veel weet te vertellen over de flora en fauna in de regio. En die is zeer gevarieerd! Om met de vogels te beginnen: de eilandjes voor de kust zijn het leefgebied van kustvogels als visdief, papegaaiduiker, jan-van-gent en aalscholvers. Ik las op een forum voor vogelaars dat je er voor de zeevogels vooral in het voorjaar moet zijn. In juli zijn de papegaaiduikers bijvoorbeeld al verdwenen. Andere vogels als slechtvalk, kleine zilverreiger en zelfs alpenkraaien zie je er het hele jaar door. Vanaf september is de Baai van Morbihan heel interessant voor vogelaars. Dan begint de vogeltrek en strijken er duizenden steltlopers neer op de drooggevallen slikken. De moerassen, heidevelden en bossen in het binnenland hebben weer hun eigen soorten. Volgens de auteur vind je hier ontzettend veel vlinders, libellen en reptielen.

Voor liefhebbers van visgerechten is Bretagne natuurlijk een walhalla. Talloze vissers gaan erop uit om te vissen op makreel, sardine, tong en zeebaars. Oesters en mosselen worden er gekweekt. En ga je er liever zelf op uit dan kun je bij eb kokkels, oesters en garnalen oogsten op de drooggevallen stranden. Een plukje zeekraal erbij en je gerecht is helemaal af.

Hoe kun je nu beter kennis maken met een regio als Bretagne door er heerlijk doorheen te wandelen? Karin Out beschrijft in haar boek Wandelen in Bretagne 35 wandelroutes. De routes zijn heel divers. Ze voeren je uiteraard langs de kust. Over kliffen en baaien, over rotsen, stranden en duinen. En ook een paar eilandjes worden aangedaan. Je maakt kennis met de bossen, de heidevelden, oeroude vulkanen en zompige moerassen. In vergelijking met andere wandelgidsen heeft de auteur bij elke wandeling goed oog voor de natuur. Ze wijst je op insecten en zoogdieren die je tijdens je wandeling kunt tegenkomen. En als in het voorjaar boshyacinten en daslook bloeien, dan vermeldt ze dat. Daar waar kustvogels broeden of overwinteren wordt dat vermeld. Alle reden om tijdens die wandelingen je verrekijker mee te nemen. De kortste wandeling duurt ongeveer 2,5 uur en de langste 6,5 uur. Ook de moeilijkheidsgraad varieert per wandeling en zo komt elk type wandelaar aan zijn trekken. Onmisbaar bij actuele wandelgidsen zijn gps-tracks. Die kun je op de website van de uitgever downloaden.

Andere wandelgids Bretagne
Als snuffelend in de boekenkasten kwam ik nog een andere wandelgids Bretagne tegen: die van Thomas Rettstatt, een andere bekende auteur van wandelgidsen. Rettstatt beschrijft iets 50 wandelingen, 15 meer dus dan Karin Out in haar boek. Er zit natuurlijk grote overlap in de wandelingen. Beide schrijvers richten zich op de mooiste delen van Bretagne. Wat het boek Wandelen in Bretagne van Karin Out voor heeft op Bretagne van Thomas Rettstatt is de vormgeving. Het boek van Karin Out is ruimer opgezet en biedt meer achtergrondinformatie. Uit de inleidende hoofdstukken blijkt tevens dat Karin Out meer oog heeft voor de natuur. Zij weet bijvoorbeeld precies te formuleren welke vogelsoorten je in een gebied kunt zien. Thomas Rettstatt blijft vaak hangen in wat algemenere categorieën zoals ‘meeuwen, reigers, eenden en snippen.’ De kwaliteit van de afbeeldingen in Wandelen in Bretagne is ook stukken beter dan in de andere gids. Voor beide gidsen geldt dat de beschrijvingen duidelijk zijn en dat de wandelingen je op de mooiste plekjes van Bretagne brengen. Beide gidsen zijn in dat opzicht dus volwaardig.

Dat is dus verrassend. Ik begon deze recensie met Wandelen in Bretagne van Karin Out en ik eindig met twee wandelgidsen die beide ook nog eens volwaardig zijn. Elke keuze is goed, waarbij mijn lichte voorkeur uitgaat naar de gids van Karin Out.

Wandelen in Bretagne / Karin Out / One Day Walks / paperback

Bretagne / Thomas Rettstatt / Uitgeverij Elmar / paperback