Recensie: Waarom heeft een vogel geen tanden?, Monica Wesseling

Nee, vogels hebben geen tanden, maar waarom eigenlijk niet? Had je het mij voor het lezen van het nieuwe boek van Monica Wesseling gevraagd, dan had ik mijn schouders opgehaald. Oftewel: ik had het niet geweten en er verder ook niet over nagedacht. Na mijn vorige recensie (die over Wat maakt vogels zo interessant?) vandaag opnieuw een bespreking van een boek met talloze verrassende vragen voor leken én kenners: Waarom heeft een vogel geen tanden? van Monica Wesseling.

Monica Wesseling is een natuurschrijver die al een heel oeuvre op haar naam heeft staan. Dit nieuwe boek kent een aantal voorgangers, waaronder het leuke boek Waarom krijgt een specht geen koppijn? Maar de natuur en ook de vogelwereld kent vele mysteries en aan vragen stellen komt dan ook geen eind.

In Waarom heeft een vogel geen tanden? beantwoordt Wesseling meer dan 100 vragen over vogels. Dingen die je je misschien ook al eens afvroeg. Of zaken die bij nader inzien inderdaad best intrigeren. Dat van die tanden intrigeert mij in elk geval nu wel. Vogels hebben geen tanden, omdat ze anders niet kunnen vliegen, lees ik. Tanden zijn zwaar en verpesten het vliegevenwicht. Sommige vogels echter hebben andere manieren ontwikkeld om voedsel te vermalen. Ze slikken steentjes in die het voedsel in de maag vermalen. Of ze slikken insecten in hun geheel in en poepen of braken de onverteerbare delen uit. Roofvogels en uilen doen het wéér anders: die hebben een sterk maagzuur waarin de prooien (en hun onderdelen) in verteren. De onverteerbare delen worden als braakballen naar buiten gewerkt. En daarmee is de vraag die tevens te titel is opgehelderd.

recensie waarom heeft een vogel geen tanden monica wesseling

Kort en bondig en altijd in de vorm van een leuk verhaaltje, beantwoordt Wesseling vragen als ‘Pakt een vogel wel eens een verkeerde prooi?’, Waarom breekt een ei niet onder een zware vogel?, Worden vogels doof door vliegtuigen?’ en natuurlijk ook de nodige vragen of de voortplanting, want dat is bij veel vogels toch een bijzondere zaak. Immers: overspel alom. En dat promiscue gedrag leidt tot strategisch vrijen. Zo is het bij scholeksters van groot belang dat de oudervogels bij elkaar blijven. Ze voeren immers allebei hun kuikens bij. Belangrijk dus dat het mannetje trouw blijft aan het vrouwtje. En wat doet zij daarvoor? Zich keer op keer aanbieden aan haar man. ‘Tegen de klippen op vrijen,’ schrijft Wesseling. Want alleen zo weet zij hem ervan te overtuigen dat alleen hij de vader van de kuikens is wat de betrokkenheid van vaderlief kennelijk behoorlijk vergroot.

Er zijn echter ook vogels die hun partner hun hele leven lang trouw blijven. Kauwtjes bijvoorbeeld. Bij veel mensen niet geliefd, maar toch héél bijzonder. Kauwtjes zijn familie van de kraaien en dat betekent dat ze behoorlijk intelligent zijn. Ze zijn zelfs in staat om een nest in een holle schoorsteen te bouwen. Maar hoe doe je dat eigenlijk? Alle schoorstenen immers staan loodrecht op de aarde. Kauwtjes doen dat door takjes in de schoorsteen te gooien. Na een aantal pogingen blijft er altijd wel eentje steken in de pijp. De volgende tak blijft dan ook hangen enzovoorts. Na vele takjes kruipt één van de partners in de pijp en maakt van de takken een nest. En wat blijkt: samenwerken gaat met het jaar beter. En dan is partnertrouw best handig.

Het blijft een feest om telkens weer nieuwe dingen uit de vogelwereld te ontdekken. En daarmee heb ik meteen verraden wat ik van het nieuwe boek van Monica Wesseling vind: een feest om te lezen. Een heel leuk boekje waarin je weer veel verrassende dingen leest over vogels.

Waarom heeft een vogel geen tanden? / Monica Wesseling / Luitingh-Sijthoff / als paperback

Verwelkom nieuw leven in jouw tuin dit broedseizoen!