Gisteren rolde er zowaar een gloednieuwe vogelgids uit een doosje dat zojuist was bezorgd. Felrood en vrolijk vormgegeven, ik werd er spontaan vrolijk van. En de inhoud mag er ook zijn. Ik denk dat een vogelgids á la Vogels, verrassend vlakbij van Jip Louwe Kooijmans nog ontbrak: een veldgids voor de beginnende vogelaar (ook jongeren!) en voor natuurliefhebbers die de meest voorkomende vogels willen herkennen. Wat Vogels, verrassend vlakbij zo bijzonder maakt lees je hieronder.
Jip Louwe Kooijmans is een ervaren vogelaar. Hij kijkt vogels van jongs af aan en hij schreef verschillende vogelboeken, waaronder De stadsvogelaar & andere verhalen en de Minigids vogels van Nederland en België. En nu dus een heuse vogelgids waarin hij op aanstekelijke manier schrijft over vogels kijken.
Handzame vogelgids
Vogels, verrassend vlakbij is een handzame vogelgids met maar liefst 342 pagina’s. Het is bepaald geen gewone veldgids waarin je uitsluitend beschrijvingen van vogelsoorten aantreft. Die omschrijvingen tref je natuurlijk ook in deze vogelgids aan. De meest voorkomende vogels worden beschreven, 159 in totaal. Tel je daar de vogels die tussendoor in andere hoofdstukken worden beschreven bij op, dan kom je op een veel hoger aantal. Daar kom je een heel eind mee in Nederland, zeker als beginnende vogelaar of als natuurliefhebber die geen behoefte heeft aan informatie over de laatste dwaalgasten. De soorten zijn ingedeeld naar gebieden waar ze leven, in zes hoofdstukken: Tuinen en parken, De stad, Het boerenland, Moeras en open water, Bos en veld, Duin en kust.
Vooringenomen als ik ben, blader ik naar pagina 210 waar de rotgans wordt beschreven. Evenals auteur Jip Louwe Kooijmans kijk ik vanaf mijn jeugd vogels en op het Zeeuwse eiland Tholen keek ik altijd uit naar deze wintergast. Een jaar geen rotgans gezien, is een jaar niet gevogeld, maar dat is me gelukkig nog niet overkomen. De rotgans dus, op pagina 210. Na een beschrijving van acht regels – goed leesbare zinnen, dus niet de afgemeten kreten zoals in veel veldgidsen – volgen de foto en een overzichtje van de belangrijkste kenmerken. In de kantlijn wordt duidelijk aangegeven in welke maanden je de rotgans kunt zien (alle maanden behalve juni, juli en augustus). Onder de foto geeft Kooijmans in een kader een leuk weetje. In geval van de rotgans de beste plekken in Nederland om rotganzen te zien. Per soort één foto, het nadeel daarvan is dat je verschil in zomer- en winterkleed of andere kleurverschillen niet te zien krijgt. Ben je een beginnende vogelaar en merk je op een gegeven moment dat je meer informatie nodig hebt, dan is dat dus het moment om een completere veldgids aan te schaffen.
Veel extra informatie
Hebben ervaren vogelaars dan niets aan Vogels, verrassend vlakbij? Nou, dat vind ik juist het verrassende van deze vogelgids! Deze gids bevat namelijk niet alleen beschrijvingen van vogels (die voor ervaren vogelaars te weinig informatie bieden), maar ook ontzettend veel extra informatie. En ik vermoed dat die extra informatie niet alleen voor beginnende vogelaars en ‘gewone’ natuurliefhebbers interessant is, maar ook voor ervaren vogelaars. Zo vind je verspreid door het hele boek suggesties voor de beste vogelgebieden in Nederland. Van Amsterdam (stadsvogels), Eemland (weidevogels en ganzen) tot de Brouwersdam (zeevogels in de winter). En als Nederland niet genoeg te bieden heeft, dan vlieg je met deze vogelgids in je koffer naar een gebied in het buitenland, naar Frankrijk, Schotland of Bulgarije bijvoorbeeld. Het voert te ver om alle andere thema’s op te noemen die in Vogels, verrassend vlakbij worden besproken. Een verrassende bladzijde vond ik die waarop Jip Louwe Kooijmans uitlegt hoe je meeuwen van elkaar kunt onderscheiden. Heel praktisch en mooi gedaan. Wat ik ook erg aangenaam vind, is dat bij elke maand wordt aangegeven welke vogels je dan zoal kunt zien. In januari zijn dat bijvoorbeeld de grote bonte specht, bosuil, zeekoet en roek. De mooie sfeervolle foto’s en de informatieve tekstjes motiveren je meteen om erop uit te trekken. Tja, de bosuil in een boomholte staat hoog op mijn verlanglijstje om eens te filmen. In andere korte hoofdstukken word je iets uitgelegd over de vogeltrek, veren, snavels, poten, vogelkijkhutten in Nederland of vogelzang.
En dan nog iets waarin Vogels, verrassend vlakbij zich onderscheidt van ‘gewone’ veldgidsen: de notitieruimte achterin en de soortenlijst waarop je kunt aanvinken welke soorten je al hebt gezien. Ik weet niet precies hoeveel soorten je gezien moet hebben om jezelf een ervaren vogelaar te mogen noemen, maar ik zou zeggen: begin er maar mee! Tot slot wil ik met ere noemen: het leeslint. Zéér handig in een veldgids…
Trouwens, Vogels, verrassend vlakbij is een deeltje in de serie Verrassend vlakbij. Twee andere deeltjes zijn inmiddels ook verschenen: Vlinders & libellen en Tuindieren.
Alle delen in de serie Verrassend vlakbij, en dus ook Vogels, zijn bedoeld voor mensen die geïnteresseerd zijn in natuur. Ze zijn leesbaar vanaf de tienerleeftijd. En heb je een jonger kind dat vogels wil leren kijken, lees het dan samen met hem of haar.
Enthousiast ontvangst
Ik vind deze serie een verrassend en vernieuwend initiatief. Wat Vogels, verrassend vlakbij betreft: deze vogelgids maakt vogels kijken toegankelijker en aantrekkelijker dan ooit. Zo veel informatie en zo aanstekelijk geschreven, ik ben er oprecht enthousiast over. Niet alleen ik trouwens. Toen mijn kinderen thuis kwamen (nog geen fervente vogelaars helaas), stortten ze zich direct op de opvallend rode vogelgids. Er is al flink in gebladerd. Voorlopig laat ik hem lekker in de woonkamer rond slingeren!
Vogels, verrassend vlakbij / Jip Louwe Kooijman / KNNV Uitgeverij / hardcover
