De Zuidpier en de Noordpier bij IJmuiden. Voor veel vogelliefhebbers iconische vogelplekken die op zijn minst een paar keer per jaar bezocht moeten worden. Zelf behoor ik ook tot de liefhebbers, hoewel ik moet bekennen dat ik de Noordpier tot nu toe alleen vanaf de Zuidpier heb bekeken. Het zijn plekken die bijna garant staan voor een onvergetelijke vogeldag, schrijven de auteurs van het prachtige boek Vogels van de Pier terecht. Dit boek is een lust voor het oog en een feest van herkenning en een stimulans voor een volgend bezoek!
Het boek Vogels van de Pier is een ode aan het IJmondgebied met daarin de twee pieren als de grote trekpleisters. In het weekend scharrelen er groepjes vogelaars over de pieren, op zoek naar bijzondere waarnemingen en mooie plaatjes. De contrasten zijn er trouwens enorm. Aan de ene kant de Noordzee en haar uitgestrekte stranden. Draai je je gezicht om dan heb je opeens de hoogovens van Tata Steel in je blikveld en zo nog een paar lelijke voortbrengselen van de menselijke geest. Maar is dit contrast niet juist wat dit gebied zo fascinerend maakt?
Vogels van de Pier gaat in de allereerste plaats natuurlijk over de vogels die je in het IJmondgebied kunt zien. Op de pieren, de stranden en in de havens rond het sluizencomplex. Het is werkelijk ontzagwekkend hoeveel soorten er in de loop van de tijd zijn waargenomen. Van kleinste jager tot Ross’ meeuw, en van Dougalls stern tot kleine vliegenvanger. In totaal zijn hier tot en met maart 2020 319 vogelsoorten waargenomen. Dat is meer dan zestig procent van het totaal in Nederland waargenomen aantal, lees ik. En dat op zo’n piepklein oppervlak.
Voor de regelmatige bezoeker van de Zuidpier en omgeving zal Vogels van de Pier een feest van herkenning zijn. In het overzicht van de in de IJmond waargenomen vogelsoorten staan alle 319 soorten vermeld. Bij elke soort staat een korte toelichting. Wat de beste periode is om de soort te zien. En wat de kans is dat je de soort te zien krijgt. Zeer zeldzame soorten worden incidenteel gezien en algemene soorten kun je in vrijwel alle maanden van het jaar zien. Wat dit boek natuurlijk zijn charme geeft zijn de vele foto’s van de waarnemingen. Haast bij elke soort staan sfeervolle foto’s. Ik heb het boek opengeslagen op pagina 105 waarop ik een sperwer zie, rustend op een rotsblok. En wat zou ik graag hebben neergeknield voor de grote jager die ik op bladzijde 19 zie zitten op de pier. Of voor de waterral op een met ijs beslagen stuk steen. Schitterend! Zulke waarnemingen maken een bezoek aan de pieren onvergetelijk. De foto’s van vaste gasten als drieteenstrandloper, kanoet en rosse grutto zullen veel vogelaars natuurlijk meteen herkennen. En wat te denken van de paarse strandloper? Hoe vaak ik deze steltlopers ook heb gezien (en gefilmd), ik kom er nog altijd graag mijn bed voor uit.
Het overzicht van waargenomen vogels wordt nu en dan onderbroken door korte hoofdstukken over een bepaald thema. Hoofdstukken over de voorjaars- en najaarstrek langs de pieren bijvoorbeeld. Of over de zoogdieren en planten die je in de IJmonding ook kunt zien. Vos en gewone zeehond scharrelen er namelijk ook rond. Zelf kwam ik een paar weken geleden het opgezwollen karkas van een grijze zeehond tegen op het strand. Ook een praktisch hoofdstuk over vogels fotograferen op de pieren. Dat het op de pieren ook flink kan spoken zal niet bevreemden. Bij te harde wind gaan beide pieren dicht, want dan is het er levensgevaarlijk. Helaas is er ook sprake van menselijke verstoring. Dat is op een strand nooit helemaal te voorkomen, maar voor vogels die tijdens de trek elk voorraadje energie nodig hebben, kan verstoring fataal zijn.
Over de harde wind gesproken: staat er in najaar of winter een harde westen- of noordwestenwind, spoed je dan die dag (of de dag na de storm) naar één van de pieren. De kans op bijzondere waarnemingen is bijzonder groot. Ga je tijdens de storm, hou dan rekening met opstuivend zand én de spetters zeewater die voortdurend brillenglazen en verrekijkerlenzen doen beslaan. Zout water, niet het beste water om gecoate lenzen mee te besprenkelen.
Met dat ik Vogels van de Pier lees, bekijk en nog eens doorblader, neem ik me voor in oktober weer af te reizen zodra het kan. Liefst op een doordeweekse dag, want dan is het rustiger met mensen dan in het weekend. Wat verschijnen er toch mooie natuurboeken en dit is ook weer zo’n parel. Een lust voor het oog en een feest van herkenning en een stimulans voor een volgend bezoek!
Vogels van de Pier / Jelle van der Helm en Dick Groenendijk / Noordboek Natuur / als hardcover
Mijn tips voor natuurbeleving en vogels kijken
Met deze tips beleef je de natuur nog intenser en komen de vogels letterlijk dichterbij:
 | (voor elk budget de drie beste opties) |
 | (héél véél keuze, en zelfs met geheel contactloos verblijf en dus veilig!) |
 | (voor elk budget een paar opties) |
 | (per provincie gesorteerd) |
 | (aantrekkelijke planten voor vogels, vlinders en andere insecten) |
 | (lees hier mijn tips om spechten, mezen en roofvogels naar je tuin te lokken) |
 | (mijn persoonlijke top tien) |