Een boek over een leven lang vogels kijken door Nederlands bekendste vogelaar, Nico de Haan. Ik denk dat veel vogelaars zich in zijn verhalen zullen herkennen. In elk geval is dat bij mij zeker het geval. Een jaar of tien was hij toen hij begon met vogels kijken. Dat zal voor mij hetzelfde zijn geweest. Wat voor hem de gekraagde roodstaart was, was voor mij waarschijnlijk een merel die ik voor een specht aanzag. In zijn boek Vogels. Een leven lang bundelt hij een groot aantal persoonlijke verhalen die laten zien hoe een leven met vogels eruit kan zien.
Dat vogels kijken spannende avonturen kan opleveren, ook dat herken ik. De Haan opent zijn eerste verhaal met een woedende stier die achter hem aan kwam denderen. Het ventje van twaalf dat De Haan toen was wist niets anders te doen dan dwars door verroest prikkeldraad te stormen, een wilg in te klimmen en boven het water van de IJssel te wachten tot de stier was afgedropen. Dat is al een mooi eerste verhaal om te lezen. Vele verhalen volgen, ingedeeld naar de seizoenen.
Het leuke van de persoonlijk getoonzette verhalen is dat je er ook heel veel van opsteekt. Ben je op zoek naar groene spechten? Zoek dan bij mierenhopen eens naar grijs verbrande sigarettenpeuken. Zo zien de uitwerpselen van groene spechten eruit. Vind je die, dan weet je dat er een groene specht in de buurt is. Veel leuker is het om die uitwerpselen uit te pluizen. Verpulver je zo’n droge keutel, dan vind je er allerlei onverteerbare insectenonderdelen in, vooral van mieren uiteraard.
Dat ook een gerenommeerde vogelaar soms een gevoel van hulpeloosheid kan overvallen, doet me deugd. Dat is voor elke gevorderde vogelaar goed om te ervaren. Dan kun je je nog beter inleven in de beginnende vogelaar die soms bijkans de wanhoop nabij is. ‘Vogels kijken is niet zo moeilijk, maar het herkennen, dáár schort het aan.’ En dat uit de mond van één van de meest ervaren vogelaars van ons land! Het is geen wonder. Hij staat namelijk langs de kust van de Stille Oceaan, in Canada, en daar vliegen vogels rond die je in Europa niet snel zult zien. Deze vogels te zien is het probleem niet, maar ze op naam te brengen wel.
De zomer is wat saai. Ook dat ben ik met De Haan eens. Dat is precies de reden waarom ik me dan gedurende een paar weken op de dagvlinders stort. Liefst ergens in Centraal of Zuid-Euopa. Toch was het goed om ook dit verhaal te lezen, want, zo laat De Haan zien, ook op zomerse dagen valt er best nog wat te beleven, ook al zijn de vogels in de rui en houden ze hun snavel. Boomleeuweriken laten zich nog wel horen op de Veluwe. Een duinpieper liet zich die zomer in een zandverstuiving zien. Tapuiten vlogen er nog rond. En de warme zomeravond stimuleert nachtzwaluwen om hun kenmerkende geratel te laten horen. Moet ik nu bekennen dat ik nog nooit een nachtzwaluw in eigen land heb gehoord, laat staan gezien? Dit jaar moet ik dan toch het voorbeeld van De Haan maar eens gaan volgen om de saaie zomer wat minder saai te laten worden.
Overigens beschrijft hij ook tal van locaties waar hij vogels ging kijken. Langer geleden of recent. Dat levert toch ook de nodige suggesties op van gebieden die je kunt bezoeken.
De carrière van Nico de Haan voerde hem langs allerlei functies bij Vogelbescherming Nederland. In de loop der jaren raakte hij betrokken bij veel projecten die vogels moesten beschermen. Denk aan het verbod om spiering te vissen op het IJsselmeer. Of het teruggeven van de Hedwigepolder aan de natuur. Een project dat tot veel commotie leidde in Nederland, maar dat door het werk van Vogelbescherming Nederland toch is doorgezet. Het is mooi om ook over deze kant van het leven van een (professionele) vogelaar te lezen.
De verhalen in Vogels. Een leven lang van Nico de Haan staan garant voor wekenlang leesplezier. Wat mij bijzonder aanspreekt is dat hij zo treffend weet te verwoorden wat hij ziet. Dat is het oog van de meester! Nico de Haan toont zich in Vogels. Een leven lang dan ook (opnieuw) een geboren verteller en schrijver. De bekende illustrator Elwin van der Kolk verzorgde de sfeervolle tekeningen van talloze vogels die dit boek opluisteren.
Vogels. Een leven lang / Nico de Haan / Kosmos Uitgevers / als hardcover en als e-book