Wauw, wat een prachtig boek heb ik weer in handen! Vogelliefde van Mike Webster en Wenfei Tong. De wereld van de vogels is op zichzelf al wonderlijk, maar geloof me: de wereld van de vogelliefde is zo mogelijk nóg wonderlijker! Van lokroep en hofmakerij, tot broeden en kuikenzorg en veel meer. Je leest erover in dit prachtig vormgegeven boek waarin alle aspecten van de vogelliefde in woord én beeld worden beschreven en uitgebeeld.
Dat de wereld van de vogelliefde een wonderlijke wereld is, wist ik al van het eveneens fascinerende boek Vogels en de liefde van Elvira Werkman. In het boek Vogelliefde gaan Mike Webster, hoogleraar ornithologie en Wenfei Tong, onderzoeksmedewerker, in op alle aspecten die te maken hebben met liefde tussen vogels. En veel van die aspecten zullen je verrassen. Zo word je op één van de eerste bladzijden al op het verkeerde been gezet. Een paartje boerenzwaluwen zit liefdevol naast elkaar op een tak die overduidelijk net in blad is geschoten. Deze zwaluwen hebben de naam dat ze binnen het gezin coöperatief, monogaam en liefdevol zijn. Maar schijn bedriegt. De relatie tussen mannetje en vrouwtje is buitengewoon complex. En daarbij komt: het mannetje zal hoogstwaarschijnlijk copuleren met andere vrouwtjes en andersom gebeurt het oog: het vrouwtje zal met meerdere mannetjes hebben gecopuleerd. En zoveel vogels, zoveel zinnen, ontdekte ik daarna. Mannetjes met één vrouwtje. Mannetjes met meerdere vrouwtjes. Vrouwtjes met meerdere mannetjes. En echtelieden die allebei relaties hebben met meerdere vrouwtjes dan wel mannetjes. Het komt allemaal voor in de bonte wereld van de vogels. Het mooie is dat de auteurs deze grote verscheidenheid van gedrag benaderen vanuit dat ene belangrijke perspectief: van evolutionaire voordelen op langere termijn. Dat is het ultieme doel van al het leven op aarde: het doorgeven van de genen om de soort in stand te houden. Elke soort pakt dit op zijn eigen wijze aan.
In zeven hoofdstukken gaan de auteurs in op allerlei aspecten die te maken hebben met vogelliefde. Elk hoofdstuk wordt opgesplitst in subhoofdstukken die elk een variant beschrijven. Zo gaan de auteurs in Hoofdstuk één Ecologie & paarsystemen in op de vraag waarom sommige soorten trouwere partners zijn en wie (eventueel) ‘wint’ in een strijd tussen de seksen. Want de titel van het boek luidt dan wel Vogelliefde, of er altijd echt sprake is van liefde, dat valt te betwijfelen. Er is soms sprake van strijd, een heftige strijd zelfs die soms uitmondt in slavernij, broedermoord, manipulatie en infanticide.
Een boeiend verhaal vond ik dat over de raaf. Er sluipt heel veel politiek in het leven van de raaf. Ravenparen zijn langdurig monogaam. Hoe langer de relatie van een ravenpaar duurt, hoe machtiger beide partners worden. Ze houden jonge paren nauwlettend in de gaten waarbij ze niet schromen om de relaties van jonge paren te verstoren. Zo behoudt het langdurig paar waarschijnlijk haar status. En dat is weer van belang om bij gedeelde voedselbronnen (bijvoorbeeld een karkas van een hert) op de eerste rang te zitten.
Waar sprake is van liefde, daar is ook bij vogels sprake van einde van de liefde. Ook hier valt het evolutionaire voordeel te onderscheiden: er is bewijs dat een echtscheiding, in elk geval voor één van de partijen, het reproductieve succes verbetert. Zo gaan zilvermeeuwen na een mislukte broedpoging vaak uit elkaar. Dat biedt op zijn minst één van de partners de kans om een andere, meer succesvolle partner, te vinden. Overigens variëren de scheidingscijfers bij vogels enorm: bij pimpelmezen hebben sommige populaties scheidingspercentages tot maar liefst 85% terwijl andere soorten tot slechts 5% komen. In zijn algemeenheid kun je wel stellen dat vogels sociaal monogaam zijn, tijdelijk of levenslang, maar dat het copuleren bij héél véél soorten geen exclusieve daad is die voorbehouden is aan de twee echtelieden. Je genen doorgeven aan een vrouwtje zonder jezelf ook maar een seconde druk te hoeven maken om de kuikens, kun je gerust een stevig evolutionair voordeel noemen. Overigens heeft de natuur ook weer iets gevonden op vreemdgaan. Zo hebben zich bij vrouwelijke eenden langere en ingewikkeldere vagina’s ontwikkeld om gedwongen copulaties tegen te gaan. Waarop mannelijke eenden dan weer langere fallussen ontwikkelden. Een heuse wapenwedloop tussen de seksen. De Argentijnse stekelstaart gaat hierbij aan kop: de woerden hebben een fallus zo lang als zijn hele lichaam. Oef, dat is verhoudingsgewijs best lang.
Over lang gesproken: sommige vrouwelijke vogels vallen op mannetjes met de langste staart. Zo’n extravagante uitdossing is kennelijk het signaal dat de echtgenoot in spe een gezonde krachtpatser is, het zogenaamde Rode Koningin-effect. Deze verklaring gaat ervan uit dat vogels in een evolutionaire wapenwedloop zijn met ziektekiemen. Een lange staart, maar ook felle kleuren, zijn een teken van goede gezondheid. De mannelijke hanenstaartwidavink met de langste staart moet dan wel de beste partner zijn met de sterkste genen. En hetzelfde geldt voor de pauw met de meest opwindende staart. Ja, ook de ultieme verentooi kost vogels ontzettend veel energie om die te bereiken en te onderhouden. En dus zijn die extravagante kleuren een teken van opperbeste gezondheid en kracht.
In andere hoofdstukken gaan de auteurs in op het nestelgedrag en het leggen van de eieren, de zorg voor de kuikens (bij sommige soorten piepen de vrouwtjes al heel snel na het uitkomen van de eieren er tussen uit), de omkering van geslachtsrollen, het broeden in groepen en natuurlijk ook broedparasitisme.
Dat de wereld van de vogelliefde veelkleurig was, wist ik wel. Maar dat die zo bont is als de auteurs van Vogelliefde laten zien, dat wist ik niet. Het mooie van dit boek is in mijn ogen dat de auteurs in hun boek nergens sensatiebelust zijn. Ze benaderen de veelkleurigheid vanuit het ene perspectief van het evolutionaire voordeel. Dat levert een zeer coherent boek op, en zeer overtuigend ook. De hoofdstukken, elk dus onderverdeeld in subhoofdstukken, lezen als een trein. De foto’s zijn weergaloos. En de voorbeelden komen van over de hele wereld ‘aanvliegen’. Je leest dus verhalen over vogels dichtbij huis, en verhalen over vogels ver weg. Wil je weten wat er zich elk voorjaar in je achtertuin, in het natuurgebied dichtbij, in bos en park of dichtbij zee afspeelt, lees dan Vogelliefde. Een hartverscheurend en soms ook huiveringwekkend boek waarvan ik zeer heb genoten en dat vrijwel zeker een belangrijke informatiebron voor me wordt.
Vogelliefde / Mike Webster en Wenfei Tong / Uitgeverij Kosmos / als hardcover
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42 | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 8x42 | Door Roots verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 10x42. | |
3. Kowa SVII 10x42 | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42 | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42 | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42 | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42 | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42 | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30 | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42 | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42 | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42 | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |
Duurzame producten voor de vogels in je tuin Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |