Liefhebbers van weekdieren opgelet: onlangs verscheen een complete en handige veldgids voor het determineren van land- en zoetwaterslakken (inclusief mossels) in Nederland. De Veldgids Slakken en mossels van expert Bert Jansen is een heus standaardwerk voor amateur-liefhebbers, biologen en beheerders.

De Veldgids Slakken en mossels van Bert Jansen beschrijft meer dan 200 soorten. Nooit geweten dat er zoveel weekdieren in ons land voorkomen waarbij nog niet eens de zoutwatersoorten meegenomen zijn. Officieel spreek je trouwens van ‘mollusken’, in deze gids worden dus landmollusken en zoetwatermollusken beschreven, waarbij onder zoet water ook brak water wordt verstaan, omdat ook in brak water soms zoetwatermollusken leven.

De aanleiding van het schrijven van de Veldgids Slakken en mosselen was dat bestaande standaardwerken aan vernieuwing toe waren. Bert Jansen nam de klus op zich waarbij hij zich liet assisteren door experts uit de Nederlandse Malacologische Vereniging. Nu ja, van gebrek aan deskundigheid kun je de auteurs zeker niet betichten en dat blijkt ook wel uit de opzet van deze veldgids. Uit alles blijkt dat auteur en medewerkers zeer deskundig zijn. En denk niet dat deze gids daarmee voor beginners onleesbaar is vanwege vakjargon en wetenschappelijk taalgebruik. Bert Jansen schrijft met een lichte toets en dat betekent dat deze veldgids voor iedereen zeer leesbaar is.

In het eerste hoofdstuk krijg je algemene informatie over weekdieren aangereikt. Waar en hoe kun je weekdieren zoeken en waarnemen. En hoe leg je een collectie aan en hoe beheer je die vervolgens? Ook het informatie over het liefdesleven van mollusken is zeer lezenswaardig. Over het opmerkelijke voortplantingsgedrag valt genoeg interessants te ontdekken in de Veldgids Slakken en mosselen.

Het tweede hoofdstuk is enigszins technisch van aard. Het gaat in op de naamgeving en bevat nadere informatie over de verschillende families. Het ‘echte werk’ begint in hoofdstuk drie met de beschrijving van alle soorten landmollusken waarna logischerwijze hoofdstuk vier beschrijvingen van alle soorten zoetwatermollusken bevat. Ondertussen heb je in het veld gebruik kunnen maken van de uiterst handige determinatietabel waarmee je snel en kundig naar de juiste familie wordt geleid. Want vergis je niet: wil je weekdieren herkennen dan dien je te letten op niet alledaagse kenmerken als de kiel, de ademopening en de vorm van de slakkenhuizen. De determinatietabel helpt je bij het ontdekken en kijken naar deze details.

De soortpagina’s zijn overzichtelijk en consequent ingedeeld. De afbeeldingen bestaan uit duidelijke kleurenfoto’s van de schelpen. Vorm, grootte, kleur en habitat (leefgebied) worden beschreven. Duidelijke kaartjes geven aan waar de betreffende soort in Nederland is aangetroffen. Als de soort op de Rode Lijst staat, wordt dat tenslotte ook aangegeven.

Slakken kun je vrijwel overal tegenkomen. Licht in het voorjaar maar eens wat bladeren op van planten in je tuin. Geheid dat je er een paar slakken zult aantreffen. Huisjesslakken of naaktslakken. Ook in zoetwatergebieden leeft een groot aantal weekdieren. Ben je geïnteresseerd in weekdieren, of verzamel je de huisjes en schelpen, dan is de Veldgids Slakken en mosselen van Bert Jansen een onmisbaar instrument. Ik zou geen andere veldgids weten die zo compleet is en die de soorten zo goed beschrijft en duidelijk afbeeldt. Of je nu beginner bent of kenner, met deze veldgids kun je prima uit de voeten om slakken en mossels te leren herkennen.

Veldgids Slakken en mossels / Bert Jansen / KNNV Uitgeverij / Hardcover