De gave van de reuk. Voor heel veel dieren van levensbelang. Zonder reuk zouden ze niet overleven. In hun originele en verrassend mooie prentenboek Stefs Grote Neuzenboek nemen illustrator Sten den Ridder en Anneke Groen je mee in de wonderlijke wereld van de reuk. Heel veel neuzen komen voorbij, fraai in beeld gebracht. En bij elke neus een verhaal. Veel kijk-, ruik- en leesplezier wensen Stef en Anneke je. Ik voeg me in hun ensemble.
Stefs Grote Neuzenboek is niet alleen prachtig, het is ook bijzonder kloek. Dit is tenminste echt een prentenboek te noemen. De illustraties komen op deze manier helemaal tot leven.
Leven. Elk dier doet zijn uiterste best om in leven te blijven. En heeft daartoe in de loop van de tijd zo optimaal mogelijke eigenschappen ontwikkeld. Het ene dier kan razendsnel lopen. Een ander dier ziet in het donker beter dan in het licht. En weer een ander dier hoort zo goed dat hij precies weet waar een muisje loopt. Tja, niet gek dus dat heel veel dieren ook hun reukvermogen tot in de perfectie hebben ontwikkeld. Daar heb ik eerlijk gezegd nog niet vaak bij stil gestaan, misschien zelfs wel nooit: dat reuk van beslissend belang is. Ruikt de wolf bijvoorbeeld het konijn dat zich diep in de sneeuw heeft ingegraven? Normaal gesproken wel, want wolven zijn de kampioen onder de ruikers. Het reukvermogen van de wolf is wel duizend keer sterker dan dat van ons. Tjonge, ik moet er eerlijk gezegd niet aan denken om zo te kunnen ruiken. Je zou toch horendol, pardon, geurendol, worden in onze huizen, kantoren en steden?
Weet je waar het ook een geurenfestijn is? In de nesten van spreeuwen. Spreeuwen herkennen geschikt nestmateriaal aan de geur. Met sterk geurende spullen houden ze parasieten uit het nest, want die hebben een hekel aan die luchtjes. Nooit geweten dat sommige vogels ook goed kunnen ruiken…
Ook in het water wordt volop geroken. Stekelbaarsjes zoeken met hun neus een geschikte partner. De waterspitsmuis spoort insecten, visjes en schaaldieren op met zijn neus. Onder water! Laat ik het zo formuleren: dat doe ik hem ook niet na.
Wil je weten hoe de reukorganen van dieren eruit zien, dan even doorbladeren naar de pagina’s 18 en 19. De neuzen van dieren als de slang, het zwijn, de kat, nachtvlinder, vogel, wolf en steur worden hier prachtig in beeld gebracht. Stef den Ridder en Anneke Groen leggen je bij elke neus uit hoe het orgaan ‘werkt’. Heel fraai!
En zo bevat Stefs Grote Neuzenboek tal van heel interessante en fraai geïllustreerde hoofdstukken. Over de evolutie van neus naar snavel. Er wordt namelijk veel onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van de neus van dinosaurussen naar de snavel van vogels. Het merkwaardige is dat wetenschappers hebben ontdekt dat door het wegnemen van bepaalde groeistoffen bij het embryo van een kuiken de ontwikkeling van een snavel wordt beïnvloed. Dan groeit er geen snavel aan, maar een reptiel-achtige snuit.
Politiehond, de stinkende hop (een prachtige vogel trouwens), bunzing, beer, otter en tal van andere dieren passeren in de volgende hoofdstukken de revue. Allerlei spreekwoorden en gezegden komen daarbij langs. Zo verrijken kinderen ook meteen hun taalbegrip. Lont ruiken. Het deksel op zijn neus krijgen en Rozengeur en manenschijn (maar dan net iets anders) bijvoorbeeld. Ik zou zeggen: vooral lezen welk dier in Stefs Grote Neuzenboek het deksel op zijn neus krijgt. Het heeft alles te maken met een overlevingstactiek van een dier dat op slimme manier gebruik maakt van het reukvermogen van zijn belager. Hij legt het lam, om het eens zo uit te drukken.
Mijn recensie van Stefs Grote Neuzenboek besluit ik echter met de geurenserenade van de kleine watersalamander. Het mannetje danst in het voorjaar voor het vrouwtje van zijn dromen en wappert daarbij een luchtje haar kant op. De mens is kennelijk niet de enige die parfum inzet om in de smaak te vallen. Een liefdevol besluit van deze recensie.
Geur is heel belangrijk in de natuur, dat zal ondertussen wel duidelijk zijn. Om allerlei redenen en op vele manieren. Stef den Ridder en Anneke Groen hebben er met Stefs Grote Neuzenboek een ontzettend leuk en origineel prentenboek over gemaakt. De tekeningen sprankelen, de teksten zijn interessant en uitnodigend. Denk je aan een prentenboek, dan denk je aan kinderen. Wel, dit prentenboek is inderdaad heel geschikt voor kinderen. Voor thuis en op school. Leren ze zowel over een bijzonder biologisch verschijnsel als over onze taal (denk aan de taalvondsten). Maar ik denk dat menig volwassene ook zal genieten van Stefs Grote Neuzenboek. Het onderwerp is namelijk zo verrassend en zo fris uitgewerkt.
Kortom: een heel origineel en verrassend mooi prentenboek!
Stefs Grote Neuzenboek / Stef den Ridder en Anneke Groen / KNNV Uitgeverij / hardcover
De beste vogelgidsen voor kinderen van dit moment:
 | Toegankelijke beschrijvingen van de meest voorkomende vogels in Nederland en België. |
 | Een vogelgidsje voor kinderen die nog maar net zijn begonnen met vogels kijken.
|
 | De meest populaire vogelgids van Nederland en België. |
 | Vogelgids voor alle leeftijden. |
 | Een gids bestemd voor beginnende vogelaars die behoefte hebben aan duidelijkheid. |
 | Populaire vogelgids voor jongeren, beginnende vogelaars en vakantiegangers. |
 | Ben je op zoek naar een goede maar betaalbare verrekijker voor een kind, bekijk dan mijn overzicht van geschikte modellen. Het is een mix van verrekijkers voor jonge en oudere kinderen. |