Erik van Ommen is een van de bekendste beeldend kunstenaars in Nederland die zijn inspiratie haalt uit de natuur. Geïnspireerd door een rifreiger in Mauretanië legde Erik van Ommen duizenden kilometers af op zijn zoektocht naar reigers. De reizen brachten hem in rietvelden, moerassen, bij plassen, in polders, het veen en zelfs in steden. Het resulteerde in een bijzonder boek: Mijn reigerparadijs.
Vakantiehuis midden in de natuur Op Natuurhuisje.nl vind je vakantiehuisjes midden in de natuur, in Nederland en ver daarbuiten. Je geniet van de stilte en vooral: van de natuur! |  |
Op een van zijn vogelreizen zit Erik van Ommen achter de grote stern aan. Hij zeilt urenlang langs vogels, water en wad in West-Afrika. Op de terugreis bladert hij door zijn schetsboek en blijft zijn blik hangen op de rifreiger die hij eerder tekende. Het blijken vlotte en krachtige tekeningen die het wezen van de reiger weergeven. Hoewel de rifreiger niet het doel van de reis is, bevallen de tekeningen van deze soort Erik van Ommen het best. Eenmaal thuis schaft hij een paar standaardboeken over reigers aan en zie, een passie voor reigers is geboren!
Reigers, voor mij stonden reigers lange tijd synoniem voor ‘blauwe reigers’. Als ik een reiger zag in Zeeland, dan was het een blauwe. Die ene keer dat ik tijdens een vogeltelling in de Rammegors een grote zilverreiger zag, was dat een regelrechte sensatie. In diezelfde Rammegors hoorde ik jaren later twee roerdompen, niet minder spectaculair. Inmiddels zijn de tijden veranderd en zijn de grote en kleine zilverreiger in Zeeland algemene soorten. En woon ik vlakbij Kinderdijk met zijn fantastische kolonie purperreigers.
Erik van Ommen kijkt als een kunstenaar naar reigers. Hij plaatst ze allereerst in hun context. Zo onderscheidt hij de moerasreiger van de wadreiger. Kent hij een rietreiger, een veenreiger en een polderreiger. En, hoe kan het anders in ons dichtbevolkte land: de stadsreiger. Kunstenaars kijken goed en het leuke van Van Ommen is dat hij even beeldend schrijft als dat hij tekent en schildert. Zinnen komen tot leven en plots krijg je een visioen van een roepende roerdomp:
‘De reiger stopte, haalde diep adem en pompte zijn keelzak vol lucht. Je zag de nek opzwellen. Vervolgens zakte hij door de poten, zette zijn veren op, trok de hals in en richtte zijn snavel omlaag. De lucht werd met kracht uit zijn keelzak geperst en zodoende klonk het bekende Whoemp-geluid. Na drie roepen was de keelzak leeg en begon het ritueel weer van voren af aan.’
Vind je de beschrijving en de tekeningen niet genoeg, dan kun je de video’s bekijken die Van Ommen maakte voor Mijn reigerparadijs. Dat geeft toch ook wel aan hoe veelzijdig Erik van Ommen als kunstenaar is: hij tekent en schildert niet alleen, hij maakt ook video’s, foto’s en litho’s.
Ik zei al: Erik van Ommen plaatst de reigers in Mijn reigerparadijs in hun context. Die context is hun leefgebied dat de reigers delen met andere vogels. En dus is Mijn reigerparadijs een lusthof waarin ook andere vogels rond fladderen. IJsvogels bijvoorbeeld, en baardmannetjes. Zelfs de buizerd zit op een paaltje, een karakteristieke aquarel.
Als een vogelaar rept van een reigerparadijs, dan reis ik in gedachten meteen af naar een gebied als De Brenne in Frankrijk. Daar wemelt het van de reigers en is een kolonie kwakken heel gewoon. Maar je kunt het reigerparadijs ook iets menselijker benaderen. Dat deden onze voorouders in elk geval. Wat wij ons niet kunnen voorstellen was in de zestiende eeuw heel gewoon: onze voorouders aten reigers alsof het kippetjes waren. Van Ommen duikelde het allereerste Nederlandse kookboek op en ontdekte een recept voor het bereiden van een reiger. ‘Neem een reiger, laat hem bloeden als een kraanvogel. Serveer hem op alle punten als een kraan, in het braden, versnijden en snij het bot van de nek weg. Laat de huid er op. Rooster hem en saus hem als een kraan, breek het bot van de knie tot de voet weg. En laat het vel er op.’ Eet smakelijk, maar mij niet gezien!
Hendrik VIII van Engeland dacht daar iets anders over: die zette tijdens een feestmaal in 1532 zijn gasten maar liefst 440 geroosterde reigers voor. Het zijn taferelen waar wij ons niets bij kunnen voorstellen, maar misschien herinnert de kunstliefhebber zich nu plots een schilderij van ‘onze’ Rembrandt van Rijn: De roerdompjager die een dode roerdomp onderste boven omhoog houdt. Leuk dat Van Ommen dat allemaal in een hoofdstuk met de titel De historische reiger heeft opgenomen. Laten wij ons maar op een andere manier met roerdompen bezig houden, bijvoorbeeld door in een leeg frisdrankflesje te blazen en op die manier de roep van de roerdomp nabootsen. Een leuke tip van Erik van Ommen.
In zijn boek Mijn reigerparadijs deelt Erik van Ommen niet alleen zijn kunstwerken met je. Hij laat je ook zien hoe je zelf reigers kunt tekenen en schilderen. Daarbij is een verrekijker of telescoop onmisbaar, evenals een schetsboek en een potlood. Het voordeel van potlood is dat het onder alle omstandigheden werkt, ook bij vochtig weer en het heeft geen droogtijd. Van Ommen laat je trouwens ook zien hoe je zelf een inkt- en aquarelreiger kunt maken. Buitengewoon inspirerend voor wie graag tekent of schildert.
Vogels kijken en schilderen is de passie van de Erik van Ommen. Daarvan is elke bladzijde in Mijn reigerparadijs een bewijs. De manier hoe hij zijn belevenissen in de natuur beschrijft, is buitengewoon enthousiastmerend. Je krijgt tijdens het lezen meteen zin om zelf naar buiten te gaan. Gelukkig geeft Van Ommen hier en daar ook aan waar hij de reiger heeft gezien. Ontdek je meteen ook een paar nieuwe interessante vogelgebieden. En heb je een passie voor tekenen en schilderen, dan is dit helemaal een ideaal natuurboek voor je: wat is er nu mooier om het werk van de meester te bekijken en vervolgens zelf aan de slag te gaan met zijn aanwijzingen? En voor de jeugd zijn er de video’s die Mijn reigerparadijs een multimediaal karakter geeft. Hopelijk springen ze zo vanachter hun scherm hup een rietveld in. Een bijzonder en een inspirerend boek dus!
Erik van Ommen laat zijn reigers dansen. En de lezers van Mijn reigerparadijs met hen.
Mijn reigerparadijs / Erik van Ommen / Uitgeverij KNNV / Hardcover
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42  | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 8x42  | Door Roots verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 10x42. | |
3. Kowa SVII 10x42  | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42  | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42  | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42  | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42  | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42  | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30  | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42  | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42  | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42  | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! | |