Het tijdschrift Vogels van Vogelbescherming Nederland had jarenlang een vaste rubriek: die van verhalen over broedvogels van de Nederlandse Rode Lijst. René de Vos en Hans Peeters, beiden jarenlang verbonden aan het tijdschrift, verzamelden de mooie verhalen uit deze rubriek en stelden er het schitterende boek Prachtvogels mee samen. Schitterend, niet alleen vanwege de mooie verhalen, maar zeker ook vanwege de sublieme foto’s. Een lees- en kijkboek dus!
‘Vogels maken de wereld een stukje mooier. Door de verhalen in dit boek zal er een wereld voor je opengaan waarin je nieuwsgierigheid alsmaar aangewakkerd wordt.‘ Niet mijn woorden, maar die van Camilla Dreef, ecoloog en ambassadeur van Vogelbescherming Nederland in het voorwoord in Prachtvogels. Ik volg haar helemaal.
Mooie verhalen schreef ik in de inleiding hierboven. Dat klopt niet helemaal. Het zijn soms ook schrijnende verhalen, ontroerende of bizarre. Niet voor niets zijn het verhalen over de Nederlandse broedvogels die op de Rode Lijst staan. Op die lijst staan soorten die er niet goed voorstaan. Gelukkig staat een aantal van deze broedvogels inmiddels niet meer op de Rode Lijst. Dat kan dus ook. Daar gaat het ondertussen weer wat beter mee. In het inleidende hoofdstuk lees je trouwens alles over de Rode Lijst. Een interessant hoofdstuk om te lezen.
‘Het bal’ wordt geopend met een specialist in nood: de grote stern. Het is boven dit verhaal dat ik lees dat de verhalenreeks over de van de Rode Lijst startte in 2006 en liep (of beter: loopt) tot in 2025). Je raakt meteen onder de indruk van de negatieve invloed van ons mensen op sommige zo niet de meeste populaties broedvogels. In de jaren vijftig broedden er nog zo’n 40.000 paartjes grote sterns in ons land. Tien jaar later waren er daar nog 865 van over. Giflozingen op zee roeiden de soort nagenoeg uit. De soort herstelde zich gedeeltelijk tot 17.000 paar, maar nu doemt er een andere bedreiging op: de overbevissing van haringachtigen. En laten die haringachtigen nu net het hoofdvoedsel van de grote stern zijn! Ik eet graag een haring, maar dit verhaal zet me toch wel aan het denken.
Het kan ook anders. Het aantal grauwe gorzen, een ietwat onopvallende plattelandsvogel, kelderde door intensivering van de landbouw. Maar nu in Limburg reservaten voor de korenwolf worden aangelegd, profiteert de grauwe gors daarvan. Hoewel de oorspronkelijke omvang van de populatie nog lang niet in zicht is, wordt hiermee wel aangetoond dat herstel wel degelijk mogelijk is.
Eén verhaal verder en mijn optimisme slaat wreed aan gruzelementen. In Frankrijk zaaide men duizend hectare akkerranden in met kruidenmengsels speciaal voor de patrijs. Die profiteerde daar aanvankelijk van, maar toen verdwenen ze. Wat bleek? Predatoren (roofdieren) bleken dit luilekkerland te vinden en plukten de patrijzen er feilloos uit. Consequente afschot van predatoren lijkt te helpen: de patrijzenstand groeit dan weer als kool. Terecht merkt de auteur van dit verhaal op dat we op zo’n manier in ons land de natuur niet willen beschermen. Een totaal ander landbouwbeleid is de enige oplossing. Toch een kritische vraag hierbij: hangt er niet vanaf welke soort je zou moeten bestrijden? Het bestrijden van de bruine rat lijkt me toch van een andere orde dan het bestrijden van havik of buizerd?
Ik hoef niet lang door te bladeren om een van mijn favoriete vogels tegen te komen: de purperreiger. ‘Hautaine verschijning’ staat als kop boven het verhaal. Dat is misschien wel een goede typering. En zowaar wordt ook mijn favoriete vogelgebied in het voorjaar genoemd: de Zouweboezem met zijn grote kolonie purperreigers. Klimaatverandering kan een killer zijn. Langdurige droogte in de Sahel, het overwinteringsgebied van de purperreiger, deed de Nederlandse populatie haast de das om. Toen de Niger weer water kreeg, herstelde onze populatie zich deels. Wat overigens ook op het conto komt van het Beschermingsplan Moerasvogels.
Wielewaal, zomertaling, visdief, boomvalk, zomertortel, de uitgestorven ortolaan, stuk voor stuk soorten waarover schrijnende en interessante verhalen te vertellen vallen, maar dan kom ik uit bij de grutto. De vogel waar ik gericht naar zocht. ‘De enige trekvogel die Nederland zelf ‘gemaakt’ heeft.’ Daarmee onderstreept Theunis Piersma de verantwoordelijkheid die Nederland heeft voor deze charmante weidevogel. Waarom het met de grutto niet goed gaat? ‘Duizenden [kuikens] worden verpletterd onder en verpulverd in het machinegeweld van de moderne veeteelt.’
Prachtvogels sluit af met een ander tragisch verhaal, dat van het korhoen. Leefden aan het begin van de jaren veertig zo’n 15.000 korhoenders in ons land, daar zijn er eind jaren zeventig nog ongeveer 450 van over. Nu worden er korhoenders uit Zweden geïntroduceerd, maar hun kuikens sterven vroegtijdig. Herstelprogramma’s mislukken, ons land lijkt definitief ongeschikt om deze indrukwekkende vogel te herbergen.
Verhalen uit voorbije edities van het tijdschrift van Vogelbescherming Nederland. Over hoe het er destijds voorstond met deze broedvogels op de Rode Lijst. Voor een aantal soorten geldt dat de situatie sindsdien niet of nauwelijks gewijzigd is. Met een aantal soorten gaat het gelukkig beter. De verhalen worden gevolgd door de zogenaamde Prachtvogel index. Van blauwe kiekendief tot zwarte stern. Per soort de foto bij het verhaal, de status in 1995 afgezet tegen de huidige status, het huidig aantal broedparen, het aantal wintergasten, doortrekkers en wanneer het verhaal over de betreffende soort werd gepubliceerd in tijdschrift Vogels. En natuurlijk de naam van de fotograaf.
Tot slot nog een opmerking over de foto’s. Die zijn stuk voor stuk van uitzonderlijke kwaliteit en zijn afkomstig uit de befaamde beeldbank van AGAMI. Welke foto ik de mooiste vind, is lastig te bepalen. Misschien is het wel de foto van de baltsende middelste zaagbek over twee pagina’s. Wat een kleurenpracht!
Prachtvogels is een uitzonderlijk mooi vormgegeven bundel vogelverhalen. Sommige verhalen zijn schrijnend, in andere verhalen schemert toch wat hoop door. En altijd zijn er de foto’s. Die indrukwekkende foto’s die in één oogopslag duidelijk maken waarom deze vogels als broedvogel in ons land niet mogen verdwijnen.
Prachtvogels / René de Vos en Hans Peeters / Uitgeverij Noordboek / als hardcover
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42 | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 10x42 DCF | Een slank en elegant instapmodel. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 8x42. | |
3. Kowa SVII 10x42 | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42 | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42 | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42 | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42 | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42 | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30 | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42 | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42 | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42 | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! |
Duurzame producten voor de vogels in je tuin Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |