Recensie: Plantenliefde, Michael Allaby

Planten hebben seks. Dat is de strekking van het boek Plantenliefde van Michael Allaby. Sterker nog: de seksuele uitspattingen van planten zijn veel afwisselender dan die van mensen. Maar dat beseffen veel mensen niet. Weet jij bijvoorbeeld dat die mooie bos bloemen bij jou op tafel eigenlijk een verzameling geslachtsdelen is die je tentoonstelt? Welkom in de wondere wereld van de plantenliefde.

 

 

 

De lente is officieel begonnen en ik heb een boek met als titel Plantenliefde in mijn handen. Een prachtig vormgegeven boek, hardcover uitvoering en rijk voorzien van schitterende kleurenplaten. En een verrassende inhoud. Besprak ik een paar weken geleden een boekje over het bijzondere liefdesleven van vogels, nu zijn de planten aan te beurt. Dieprode bloemen hangen verleidelijk over de kaft. De diepere betekenis is wel duidelijk. Michael Allaby presenteert zichzelf als een auteur van populair-wetenschappelijke boeken. Welnu, dat populaire tref je zeker aan in Plantenliefde. Het is een boek over ‘de naakte waarheid over het seksleven van planten.’ En je hebt het ene hoofdstuk over de ‘rosse buurten’ nog niet uit of je stuit op een hoofdstuk over ‘stellen en hoeren’. Nu vind ik het een hachelijke zaak om fenomenen uit de mensenwereld te vertalen naar de plantenwereld. Maar beeldend is het wel.




Over die rosse buurten gesproken. Michael Allaby laat zien dat planten schaamteloos pronken met hun geslachtsdelen. Elke plant schreeuwt volgens hem om een orgie. ‘Ik!’ roept elke bloem, ‘Zie mij, neem mij, hier ben ik, klaar en welwillend.’ Evenals andere auteurs toont Allaby, ondanks zijn populaire beelden een zeer deskundig bioloog, aan dat planten reageren op hun omgeving en veranderingen in hun omgeving. Wordt de bodem warmer en vochtiger, dan gaan planten groeien. Planten zijn uiterst gevoelig voor licht. Allaby beschouwt planten die in een lentebos pronken met hun bloemen als de hoofdrolspelers in een rosse buurt. Ze lonken naar voorbij vliegende insecten en proberen hen te verleiden. Sneeuwklokjes, winterakonieten, helleborussen en bosbingelkruid doen hun uiterste best om zich te laten bevruchten.

In Plantenliefde laat Michael Allaby zien dat planten onderling wedijveren om de aandacht van hun bestuivers. Dat kunnen insecten zijn, zoogdieren, vogels of de wind. Misleiding is een veel gekozen strategie. Wonderlijk, je verwacht dat soort gedrag alleen bij dieren en mensen. Maar ook planten bedriegen door hun bestuivers zonder beloning te laten werken. Andersom gebeurt het trouwens ook: er zijn schijnbare bestuivers die nectar stelen zonder te bestuiven. Bestuiver en te bestuiven plant dansen om elkaar heen en proberen elkaar te slim af te zijn. Andere planten zijn giftig om zichzelf tegen planteneters te beschermen.

Wij mensen dichten planten allerlei eigenschappen toe. Genezende eigenschappen bijvoorbeeld. Levermos zou goed zijn voor de lever, ogentroost voor de ogen en slangenwortel zou werken tegen slangenbeten. Ik zou er niet al te veel op vertrouwen. Wat geinig is, is dat mensen ook menen dat sommige planten het seksuele verlangen stimuleren. De mandragona zou bijvoorbeeld het verlangen bij een vrouw stimuleren. In vroeger tijden keek men uiterst nauwkeurig naar planten en de vorm alleen al associeerde men met de uitwerking. Maar het blijkt dat sommige planten inderdaad lustopwekkende stoffen bevatten. De orchidee Vanda tassellata bijvoorbeeld. De uitwerking van deze plant is dezelfde als een portie Viagra. En wanneer man en vrouw samen van de kleine maagdenpalm eten, dan ‘ontstaat er Liefde.’

Maar dat is even een zijpaadje. In Plantenliefde, een kloek boek van 240 bladzijden dik, staat het liefdesleven van planten centraal. In een populaire stijl geschreven en dat brengt één ding zeker teweeg: het boek leest als een trein. Dat komt niet alleen door de soms populaire vergelijkingen, maar evenzeer door de heel soepele pen waarmee Michael Allaby zijn boek heeft geschreven.

Ben je geïnteresseerd in de natuur in de breedste zin van het woord, dan is Plantenliefde een waar lenteboek te noemen. Laat de liefde groeien en bloeien. Het wordt een prachtig voorjaar.

Plantenliefde / Michael Allaby / Terra / hardcover