Recensie: Plantengallen, Arnold Grosscurt

Wie wel eens naar planten kijkt, is ze vast opgevallen: de vreemde vergroeiingen op bladeren en stengels. Gallen. De bekendste gal is ongetwijfeld het galappeltje op eikenbladeren. Wat je je misschien niet realiseert is dat er honderden soorten gallen in Nederland voorkomen. Wil je deze bijzondere natuurverschijnselen leren herkennen, dan is er nu een handboek voor je: Plantengallen, geschreven door Arnold Grosscurt.

Vakantiehuis midden in de natuur

Op Natuurhuisje.nl vind je vakantiehuisjes midden in de natuur, in Nederland en ver daarbuiten. Je geniet van de stilte en vooral: van de natuur!

Auteur Arnold Grosscurt is onder de indruk van de fantastische verscheidenheid aan galvormen. Ik neem tenminste aan dat hij ook voor zichzelf spreekt in het voorwoord. Gallen worden veroorzaakt door organismen die zich op of in een plant vestigen. De plant reageert op die indringers door het vormen van een gal. Of anders gezegd: een abnormale vergroeiing. Grosscurt houdt zich sinds 2007 bezig met het fotograferen van plantengallen en hun verwekkers. Ook verzamelde hij waarnemingen en publicaties. Je mag hem met recht een gallenkenner noemen.

De eerlijkheid gebied te zeggen dat ik me nooit druk heb gemaakt om gallen. Maar nu ik door Plantengallen blader, valt me op dat ik in de loop van de tijd toch best vaak plantengallen ben tegengekomen. Ik heb me nooit gerealiseerd dat van die merkwaardige gele of rode verkleuringen op bladeren gallen zijn. Winderoest is zo’n verkleuring. De gele verkleuringen hebben wel iets weg van wratjes. Een andere soort, een naar beneden gerold blad door de meidoornvlitmijt, is weer een heel andere vorm. De klassieke gal, althans in mijn ogen klassiek omdat ik die direct herken als gal, is die van een knikker op een blad of steel. De gevlekte gal bijvoorbeeld. Of de gallen van de bekendere galappelwesp.

En zo heb je al een paar namen van galsoorten tegengekomen. De lijsterbes-jeneverbesroest, builenbrand, stuifbrand, bedeguaar, hondsdrafsnoepje en wolfsmelkroest zijn andere illustere namen voor galsoorten die in Nederland voorkomen. Wist je dat gallen veroorzaakt worden door externe organismen die op een of andere manier in een plant binnendringen? En dat de plant daar vervolgens op reageert door een gal te vormen? Die indringers kunnen allerlei soorten dieren zijn. Aaltjes bijvoorbeeld, of insecten, galwespen en vliegen. Ook planten, bacteriën en schimmels veroorzaken de vreemde vergroeiingen op planten. Het zijn er niet zo maar een paar. Arnold Grosscurt fotografeerde maar liefst vierhonderd (!) plantengallen in Nederland. Waarbij hij vooral zocht in de provincies Flevoland en Gelderland. Moet je nagaan, er zullen in Nederland vast nog meer soorten gallen voorkomen. In Plantengallen vind je bovendien ook een enorme collectie gallenfoto’s. Meer dan 1.400 duidelijke kleurenfoto’s van gallen. Een waar handboek. Voor de tuinier en zeker voor professionals een onmisbaar boek. Ik kan me althans voorstellen dat je als hovenier wilt weten waardoor de gallen in een strak aangelegde tuin worden veroorzaakt…

Naast de uitgebreide beschrijvingen met vaak vier of zelfs meer foto’s per gal, lees je ontzettend veel achtergrondinformatie over gallen. Hoe gallen worden gevormd bijvoorbeeld. En wat het nut van gallen is voor insecten en mijten. De gallen bieden meerdere voordelen, zoals verbeterde voedselopname, het creëren van gunstiger klimaatomstandigheden (in een gal zijn luchtvochtigheid en temperatuur bijvoorbeeld constant) en natuurlijk de bescherming tegen vijanden.

Alles wat je wilt of moet weten over gallen vind je in het handboek Plantengallen van Arnold Grosscurt. Een specifiek thema waarover een lijvig handboek valt te schrijven. Dat bewijst Grosscurt. Ik vind het een prestatie van formaat. Zo veel jaren door de natuur struinen op zoek naar gallen, deze fotograferen, documenteren en jezelf aldus ontwikkelen tot een expert. En dan nu de kennis over plantengallen delen met de rest van de wereld. Voor algemeen en specifiek nut. Doe er je voordeel mee.

Plantengallen / Arnold Grosscurt / KNNV Uitgeverij / hardcover

Duurzame producten voor de vogels in je tuin

Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin.