Derry Brabbs is een van de beste fotografen van Engeland en geniet vooral bekendheid van zijn foto’s van monumenten, cultureel erfgoed en landschappen. Een paar jaar geleden verscheen van hand het prachtige boek De wegen naar Santiago. Nu ligt een gloednieuw foto- annex leesboek van hem voor me: Pelgrimage. De mooiste pelgrimsroutes in Europa. Fraai vormgegeven en met een heel herkenbaar plaatje op de voorkant: een foto van Mont Saint-Michel in het westen van Frankrijk.

Heel vroeger was op pelgrimage gaan heel gewoon. Hoewel, dat gold vooral voor vermogende mensen. Je moest het tenslotte wel kunnen betalen. Wat moeten de pelgrimsroutes in Pelgrimage van Derry Brabbs er toen wondermooi bij hebben gelezen. Honderden kilometers door waarlijk ongerepte en soms woeste natuur. Op de grote delen van die routes kun je de glorie van weleer nog altijd ervaren. Sommige pelgrimsroutes zijn echter inmiddels ‘opgegeten’ door asfalt. Gelukkig biedt Derry Brabbs je voor die routes welkome en meer natuurlijke alternatieven.

Pelgrimage kun je beschouwen als een zogenaamd koffietafelboek. Je legt het op tafel en laat iedereen erin bladeren. En dat doe je zelf ook regelmatig. De foto’s van de bedevaartoorden, de landschappen, de oeroude gebouwen, de betoverende uitzichten en luchten nemen je direct in beslag. Op pelgrimage gaan was nog nooit zo eenvoudig: gewoon in je stoel blijven zitten en dit boek openslaan. De inspirerende foto’s doen vervolgens de rest.

Maar zo eenvoudig is het toch niet. De tien pelgrimsroutes (die tot de mooiste van Europa behoren), worden ook uitgebreid beschreven. En dan overkomt je misschien hetzelfde als bij mij: mijn zinnen werden geprikkeld. Ik zou ook wel eens zo’n route willen lopen. Vooral die door de bergen. Niet alleen op zoek naar ‘het heilige’ of ‘het numineuze’ zoals Rudolf Otto dat zo mooi benoemde in zijn beroemde boek Het heilige, maar ook op zoek naar de flora en fauna van die ongerepte gebieden. Ik kom op het beeld van het hooggebergte, omdat na de voorzijde aan de binnenzijde van de cover een prachtige foto boven de boomgrens staat afgebeeld.

Tot mijn verrassing beleeft de pelgrimage een ware revival. Getallen zeggen in dit verband alles. De pelgrimsroute naar Santiago de Compostela is wel een van de bekendste. Wie de route volbrengt krijgt een Compostela-certificaat. In 1988 ontvingen zo’n 3.500 mensen een certificaat. In 2016 is dat aantal spectaculair gegroeid tot 277.000. Een explosie dus. Kennelijk snakt de mensheid naar stilte en contemplatie.

Tien pelgrimsroutes tref je aan in het koffietafelboek Pelgrimage van Derry Brabbs. Een route in Schotland en één in het zuiden van Engeland. Het westen van Frankrijk wordt verkend, evenals het oosten. Het zuiden van Duitsland wordt bewandeld. Maar de langste route begint aan de Vlaamse kust en eindigt waar zoveel wegen eindigen: in Rome. En de route naar Santiago telt voor twee. Aanlokkelijke namen hebben de pelgrimsroutes. De Pilgrims Way loopt van Winchester naar Dover. Les chemins du Mont-Saint-Michel voert je van Rouen naar het beroemde Franse eiland. Ik noem de Müncher Jakobsweg met ere en natuurlijk de Via di Francesco in Italië. Deze route eindigt natuurlijk in Assisi, waar anders? Wil je echt een jaar of zo onderweg geraken, loop dan de Via Francigena. Deze doorkruist heel Europa. Het beginpunt ligt tegen Het Kanaal aan: Calais. En het eindpunt is de eeuwige stad.

Op alle routes kom je onderweg de mooiste abdijen, kloosters, kerken en andere heiligdommen tegen. Heb je geluk, en dat geluk kan je in het zuiden van Duitsland haast niet in de steek laten, dan les je je dorst met de beste abdijbieren die worden gebrouwen. De figuur van Franciscus van Assisi vind ik een boeiende sinds ik in 2017 een heilige berg aan hem gewijd bezocht in Noord-Italië: bij Orta San Guilio. In centraal Italië kun je een pelgrimsroute van 550 kilometer bewandelen waar je natuurlijk de twee belangrijkste Franciscaanse plaatsen bezoekt: het Heiligdom van La Verna en Assisi. Het heiligdom behoort tot een van de heiligste plaatsen in heel Italië!

Het nieuwe boek van Derry Brabbs Pelgrimage biedt inspiratie voor de wandelaar van vandaag. De wandelaar die op zoek is naar sereniteit en stilte. Ben je na het bekijken en lezen van Pelgrimage bereid om één van de routes te gaan ‘doen’, dan vind je helemaal achterin het boek een aantal websites. Hier vind je meer informatie over de pelgrimroutes.

Pelgrimeren is tegenwoordig ook genieten van de ongerepte natuur die je op grote delen van de routes nog kunt ervaren. En dat je onderweg ook de spiritualiteit van de eeuwen door proeft, is alleen maar meegenomen. Pelgrimage is beslist het mooiste boek dat ik over dit onderwerp ken. Als koffietafelboek is het een sieraad op elke tafel. En een aanwinst in elke boekenkast. Een inspirerend cadeau aan jezelf en aan een ander.

Pelgrimage / Derry Brabbs / Uitgeverij Kok / hardcover

De mooiste reisgidsen voor natuurliefhebbers:

Geweldige natuurreisgids voor de Provence en de Camargue! Engelstalig.	Ontdek de beste vogelgebieden in Extremadura (en veel meer). Engelstalig.
Een geweldige natuurgids om het Waddengebied te ontdekken!	Nog zo'n geweldige natuurgids, nu om de Veluwe te ontdekken.
Per provincie de beste vogelgebieden met beschrijving.	Een reisgids naar een bijzonder gebied.
Nederlandstalige natuurreisgids naar één van de beste vogelgebieden in Europa.	Nederlandstalige natuurreisgids voor wie vogels wil kijken in Noordoost-Duitsland.
Costa Rica behoort tot de beste landen ter wereld om vogels te kijken!	Nederlandstalige vogelreisgids naar Extremadura, één van de beste gebieden in Europa om vogels te kijken.
Weer zo'n fijne natuurreisgids voor wie vogels wil kijken op dit bijzondere Griekse eiland.	Wist je dat je uitstekend kunt vogels kijken op Mallorca? Deze gids beschrijft de beste vogelgebieden.
Ontdek de mooiste natuurgebieden in België.	Helaas uitverkocht, maar deze gids koester ik. Beschrijft de beste vogelgebieden in Zuid-Frankrijk. Kun je hem bestellen, dan zeker doen (mits tegen een redelijke prijs uiteraard).
Beschrijft de beste vogelgebieden in Noord-Frankrijk. Helaas ook uitverkocht. Kun je hem tegen een redelijke prijs bestellen, dan zeker doen.	Een (natuur)reisgids naar een bijzondere vakantiebestemming.
De 50 spectaculairste wandelroutes ter wereld!	Deze geliefde vakantiestemming heeft je ook op het gebied van vogels kijken heel veel te bieden. Inclusief een beschrijving van De Brenne. Engelstalig.
De meest complete natuurreisgids naar de Dordogne. Engelstalig.	De meest complete natuurreisgids naar de Cévennes. Engelstalig.
Zuid-Portugal heeft spectaculaire natuur te bieden. Ontdek het in deze Engelstalige natuurreisgids.	Voor wie een rustige (natuur)camping zoekt in Centraal-Europa.
Voor wie een rustige (natuur)camping zoekt in Italië.	Bevat een overzicht van de beste vogelgebieden in Nederland en België.
Een leuk reisgidsje om de onderwaternatuur in de Middellandse Zee te ontdekken.	Wat mij betreft is Zeeland de mooiste provincie van Nederland.
Voor wie een rustige camping zoekt in Polen, Tsjechië en Slowakije.	Piemonte in het noorden van Italië heeft alles wat een vakantieganger met liefde voor de natuur verlangt.
Ontdek de natuur in Drenthe te voet.	Orta San Guilio, een bijzonder stadje gelegen aan de voet van de Alpen.
Voor wie wandelen wil op IJsland.	Is er een betere manier om Schotland te verkennen dan te voet?
De mooiste wandelingen over de Utrechtse Heuvelrug.	Ontdek de mooiste plekjes in Italië.
De mooiste wandelroutes in Midden-Zweden.	Wandelingen voor beginners en gevorderden door één van de mooiste regio's in Frankrijk.
De mooiste wandeltochten door Bretagne.	De beste plaatsen om walvissen te kijken. Dat wordt een bijzondere vakantie!
Het langste natuurpad van Nederland is tevens het beste pad om vogels te kijken!	Uit in eigen land: maar liefst 80 natuurtochten in Nederland.