Op de dag dat in Colombia de biodiversiteitstop wordt gehouden, ligt het boek Over leven en uitsterven van Sijmen Hendriks voor me. Een boek dat gaat over het uitsterven van soorten. Lange tijd kon men zich niet voorstellen dat soorten kunnen uitsterven. Nu weten we wel beter en we weten ook dat een rijke biodiversiteit essentieel is voor een vitale aarde. Maar de Nederlandse regering laat verstek gaan en schittert door afwezigheid. De boodschap van dit boek is duidelijk: we moeten afscheid nemen van de gedachte dat wij boven het dierenrijk staan. En dat de aarde onze voorraadkast is en dat wij die voorraadkast mogen plunderen.
Duurzame producten voor de vogels in je tuin Het hele jaar rond de vogels in je tuin welkom heten. En zeker in de herfst en de winter! Met verantwoorde producten zoals vogelvoer en nestkasten om in te schuilen. Op Vivara.nl vind je een uitgebreid aanbod aan betrouwbare natuurproducten voor in de tuin. |  |
Over Turn the tide, Sijmen Hendriks’ vorige boek schreef ik: ‘Prachtige composities, geweldig licht, indrukwekkende landschappen en veel meer…’ Nu opnieuw een boek van zijn hand, een boek waarin beeld en tekst samen opgaan. Mooie beelden met verontrustende teksten en gelukkig ook wat hoop. Want, wist je dat:
- Van de 10.998 vogelsoorten wereldwijd er 231 ernstig worden bedreigd?
- En van 5.412 soorten (49%) de populaties afnemen?
- En dat er sinds 1.500 187 vogelsoorten zijn uitgestorven?
- En dat het uitsterven sinds het einde van de 20e eeuw in tempo versnelt?
Sombere cijfers die nog veel somberder zouden zijn wanneer ik alle statistieken uit Over leven en uitsterven zou overnemen. Gelukkig gloort er ook hoop: ‘Als de mens verantwoordelijk is voor het uitsterven van soorten, dan is de mens ook in staat om er iets aan te doen.’ Laten we ons daar dan maar aan vastklampen, hoewel onze regering dus geen afvaardiging stuurt naar de biodiversiteitstop en daarmee in het rijtje van slechts presterende landen op het gebied van biodiversiteit belandt.
Een natuurfotograaf denkt in de eerste plaats in beelden. Sijmen Hendriks brengt in zijn boek vier vogelsoorten samen die samen het verhaal vertellen van overleven en uitsterven: de reuzenalk (in de 19e eeuw uitgestorven), de heremietibis (stond op de rand van uitsterven), de kemphaan (in Nederland uitgestorven als broedvogel) en de grutto (die bijna geen jong meer groot brengen kan in de Nederlandse weidegebieden).
‘Het is een grote tragedie wanneer vogelsoorten uitsterven,’ schrijft Hendriks in de inleiding. Hoewel ik de vogel natuurlijk nooit in leven heb gezien, beaam ik dat. Wat zou ik graag de reuzenalk in de ogen hebben gekeken! In 1844 werd het laatste paartje van deze iconische vogel gedood omdat verzamelaars en musea nu eenmaal een exemplaar van deze vogelsoort in hun collectie wilden hebben. Zie hem staan in de vitrine, deze geweldenaar onder de zeevogels die zelfs tot aan de Nederlandse kust voorkwam, getuige vondsten van botten van reuzenalken op de Maasvlakte. Niet gespeend van sarcasme schrijft Hendriks: ‘Tegenwoordig is de reuzenalk alleen nog te zien in zijn biotoop: het museum.’
Zullen de andere soorten in Over leven en uitsterven het wel bolwerken? De heremietibis, ooit een wijdverbreide waadvogel, behoorde halverwege de jaren negentig van de vorige eeuw tot de zeldzaamste en meest bedreigde vogelsoorten ter wereld. Toch kon in 2018 de status van deze soort worden omgezet naar bedreigd. Dat is nog altijd niet optimaal, maar wel beter dan de status: met uitsterven bedreigd. Verstoring van broedkolonies, habitatsverlies en het gebruik van landbouwgif (DDT) deed deze bijzondere vogels bijna de das om. In landen als Marokko, Oostenrijk en Duitsland wierpen beschermingsprogramma’s hun vruchten af. Dit is een verhaal van hoop.
Het verhaal over de kemphaan spreekt ook boekdelen. Ooit was de kemphaan een veel voorkomende broedvogel in Nederland. Nu is hij hier als broedvogel zo goed als uitgestorven. Enkel tijdens de trekperioden kun je ze in ons land zien, maar helaas zijn ook die aantallen flink gedaald. Moderne weilanden zijn niet geschikt voor kemphanen. Helaas gaat de afname in delen van Europa nog gestaag door. In Finland, vanouds ook een belangrijk land voor de kemphaan, neemt hun aantal ook in rap tempo af. Het lijkt er wel op dat de kemphaan zijn broedareaal met succes verplaatst richting het oosten, naar Siberië. De hoop en droom is natuurlijk dat de kemphaan ooit weer op zijn schreden terug zal keren.
Het verhaal van de grutto, tot slot, is bekend. De aantallen broedpaartjes zijn in de laatste decennia gekelderd en het lijkt erop dat deze afname zich nog doorzet. Ook hier is het weer de moderne landbouw die een vogelsoort de das omdoet. Gaan we nog een ommekeer meemaken? De verhalen van de vier vogelsoorten maken één ding duidelijk: we moeten ons leefruimte delen met vogels en andere dieren om te voorkomen dat ze verdwijnen.
Over leven en uitsterven is opnieuw een prachtig vormgegeven boek van natuurfotograaf Sijmen Hendriks. Zelfs de foto’s van de opgezette reuzenalk zijn indrukwekkend. Laat staan zijn foto’s van heremietibis, kemphaan en grutto. De teksten hebben een plezierige verteltrant. Korte alinea’s die prettig zijn geschreven.
Kortom, een mooi boek voor het oog, een boek met een mix van treurnis en stille hoop. Een boek om te bekijken én te lezen. Een boek waarvan ik hoop dat onze regering er ook nota van neemt. Ook ons welzijn hangt immers af van de veerkracht van de natuur. Zeker met de toenemende gevolgen van klimaatverandering. Natuur is daarbij een vriend, geen vijand. En dat geldt zeker voor onze vogels.
Over leven en uitsterven / Sijmen Hendriks / KNNV Uitgeverij / als hardcover
De beste verrekijkers voor vogelaars
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00 | ||
Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn. | ||
1. Vortex Diamondback HD 10x42  | Ligt heerlijk in de hand. Helder beeld, ook bij weinig licht. Volledig multi-coated lenzen | |
2. Bynolyt Stork WPR 10x42 DCF  | Een slank en elegant instapmodel. Laag gewicht. Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 8x42. | |
3. Kowa SVII 10x42  | Lichtgewicht allround verrekijker. Volledig multi-coated lenzen. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00 | ||
Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. | ||
1. GPO Passion ED 10x42  | Hoogwaardig ED glas. Ligt zeer prettig in de hand. Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is. De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss. | |
2. Bynolyt Yellowbird 8x42  | Zeer scherp en lichtsterk beeld. Zeer prettig gebruikscomfort. Relatief lichte verrekijker. | |
3. Hawke Frontier EDX 10x42  | Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber. Hoogwaardige coatings en prisma's. Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort. Ook verkrijgbaar als 8x42. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00 | ||
Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen. | ||
1. GPO Passion HD 10x42  | Scherp van rand tot rand. HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld. Zeer natuurgetrouwe kleuren. | |
2. Leica Trinovid HD 10x42  | Robuust en lichtvan gewicht. Haarscherp beeld en briljant beeld. Zeer nauwkeurig scherpstellen. | |
3. Swarovski CL Companion 8x30  | Een van de beste verrekijkers van dit moment. Hoogwaardige materialen en coatings. Heerlijk lichtgewicht. | |
De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00 | ||
Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers! | ||
1. Swarovski NL Pure 10x42  | De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment! | |
2. Leica Noctivid 10x42  | Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. | |
3. Zeiss Victory T*SF 8x42  | Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker! | |