Voor de ‘gewone’ plantenliefhebber is een botanische gids op wetenschappelijke leest geschoeid vaak te hoog te gegrepen. De Nieuwe plantengids voor onderweg van Thomas Schauer wil daarin voorzien, maar of hij inderdaad altijd zo eenvoudig is? Deze gids beschrijft maar liefst 1.150 veel voorkomende planten in Europa, inclusief bomen en struiken en grassen. De omschrijvingen zijn beknopt, de tekeningen full colour en gedetailleerd. Lees hier mijn recensie.
De Nieuwe plantengids voor onderweg is zo ingedeeld dat je hem ook zonder botanische voorkennis kunt gebruiken. De planten zijn namelijk ingedeeld op basis van de kleur van de bloemen. Eerst planten met witte bloemen, daarna die met gele bloemen, dan de rubriek met blauwe, lila of violette bloemen om te eindigen met groene, bruine of onopvallende bloemen. De eenvoudige determatinatietabellen aan de binnenzijde van de voorkant brengen je verder op weg. Meer dan 1.150 soorten, dat betekent dat de gids behoorlijk dik is. Het is wat je noemt ‘een baksteentje’.
De inleidende hoofdstukken gaan in op de soorten biotopen en de karakteristieken ervan. Met speciale aandacht voor bijvoorbeeld de Alpen en de kust. Aan het gebruik van vaktermen ontkomt een plantengids niet. Daarom vind je vanaf bladzijde 12 een aantal pagina’s met verklaringen van de vaktermen.
Die verklaring van vaktermen blijkt nodig ook. De omschrijvingen per plantensoort is namelijk uiterst summier. Zeg gerust dat de omschrijving behoorlijk is ingedikt. Vaktermen worden afgekort, de landennamen van Nederland en België worden weergegeven als N. en B., Europa heeft Eur. Dat levert bijvoorbeeld bij het Torenkruid de volgende omschrijving op:
Wortelb. bochtig getand tot veerdelig, tijdens de bloei verwelkt; st.b. gaafrandig, st. omvattend zittend, kaal, blauwachtig berijpt; kroon 5-8 mm br., gelig wit; hauwen 4-kantig, 4-7 cm lg., tegen de st. aangedrukt; bosranden, heggen, licht bos; in N. en B. zeer zeldz.; verspreid in Eur.
Heel eerlijk: ik vind de omschrijving een beetje moeizaam. De abstractie neemt door het gebruik van die ingedikte taal enorm toe, terwijl het gebruik van vaktermen voor mij al abstract genoeg is. En ik vind de wereld van de planten al ingewikkeld genoeg. Zoveel soorten, zoveel details, het duizelt me zo dat ik eigenlijk nooit ben begonnen aan het bestuderen ervan. Staat tegenover dat ik het ook wel weer begrijp. Zie maar eens zo’n plantengids samen te stellen met uitgebreide en heel toegankelijke omschrijvingen. Dan heb je veel meer woorden nodig en dat levert een twee keer zo dikke veldgids op.
De tekeningen ondertussen zijn fraai. Volledig in kleur, en waar nodig details eruit lichtend.
Conclusie: De Nieuwe plantengids voor onderweg bevat een grote verzameling veel voorkomende planten in Europa. Het is een plantengids voor de ‘gewone’ natuurliefhebber hoewel ik het zo’n eenvoudige gids nog niet vind. Wie als wetenschapper of als onderzoeker met wilde planten aan de slag gaat, die zal denk ik eerder kiezen voor de geheel herziene editie van de Heukels’ Flora van Nederland. Deze gids beschrijft meer dan 2.500 soorten en is dus een stuk completer.
Nieuwe plantengids voor onderweg / Thomas Schauer / Kosmos Uitgevers / als paperback