De natuurreisgidsen in de serie Crossbill Guides hebben één ding gemeen: ze zijn steengoed. Terwijl vrijwel alle voorgaande delen Engelstalig zijn, is het nieuwe deel Natuurgids Veluwe in het Nederlands geschreven. En dat verdient dit uitgestrekte gebied. Je kunt er volgens auteur Dirk Hilbers drie dagen lang wandelen zonder bos en heide te verlaten. Wil je weten welke bijzondere natuur op de Veluwe op je ligt te wachten, en waar precies, dan is deze gids precies wat je zoekt.
Ja, de Natuurgids Veluwe in de hand, rugzak op je rug en wandelen maar. Er is ontzettend veel te ontdekken op de Veluwe en uit de ontelbaar vele mogelijkheden stelde Dirk Hilbers samen met terreinbeheerders routes samen waar je de mooiste en meeste diverse landschappen, flora en fauna kunt vinden. Met de gids in de hand ga je via Nijkerk naar Harderwijk en via Kroondomein Het Loo, Kootwijkerzand naar het zuiden waar de Hoge Veluwe, Veluwezoom en het riverenlandschap bij Wageningen, Renkum en Arnhem op je liggen te wachten. Wist je trouwens dat de Veluwe het grootste aaneengesloten gebied van zandheuvels en stuwwallen in Nederland is? En dat het exact in het midden van Nederland ligt? En dit allemaal veroorzaakt door de voorlaatste ijstijd, ongeveer 160.000 jaar gelden. Je leest over het geologie en de geschiedenis van de Veluwe natuurlijk veel meer in de gids.
Hoewel de Veluwe bekend staat om zijn zandgronden, is het landschap van de Veluwe bepaald niet eenvormig. In het rivierengebied vind je oeverwallen, moerasbos en ruige weilanden. Bij Putten en Ermelo vind je hoogopgaande bossen. Loofbossen die vooral bestaan uit beuken, eiken en berken. In het westen en het centrum vind je het landschap waar de Veluwe bekend om staat: het zandlandschap met haar vennen en venen. En grenzend aan de Randmeren vind je polderland en historische stadjes als Harderwijk en Elburg. En al die landschapstypes liggen op wisselende hoogte. Een mooie dwarsdoorsnede van het landschap staat op de pagina’s 18 en 19 waar duidelijk zichtbaar is dat het zandlandschap, de vennen en venen een heel eind boven het laagland van de rest van Nederland uittorenen.
De Natuurgids Veluwe biedt per landschapstype een uitgebreide beschrijving van geschiedenis, geologie, flora en fauna. De meest markante plekken worden aangestipt. Velp is bijvoorbeeld zo’n markante plek. Een van de beste plekken om de stuwwal van de Veluwezoom op te wandelen. Wie weet zie je een boommarter in een van de bomen. Appelvink en fluiter zijn vogels in het gebied die mij zeer aanspreken.
Over flora en fauna gesproken. Het hoofdstuk flora en fauna doet mij watertanden. Zoogdieren, vogels, vlinders, libellen, reptielen en amfibieën, bomen en planten worden in afzonderlijke hoofdstukken besproken. In het hoofdstuk vogels wordt in een handige tabel weergegeven welke soorten je waar en wanneer kunt zien. Dat zijn toch vier volle pagina’s. Ook handig: bij de meest bijzondere soorten worden ook de wandel- en fietsroutes aangegeven waar je ze kunt zien. Handig voor als je gericht op zoek bent naar de middelste bonte specht, de fluiter of de raaf.
En dan zijn daar natuurlijk de routes, kenmerkend voor de Crossbill Guides. In de Natuurgids Veluwe worden je maar liefst 22 routes aangeboden. Als je na het wandelen of fietsen van deze routes de Veluwe nog niet kent… Dan doe je gewoon nog een keer, want de natuur is altijd weer anders. Vrijwel elke route kent twee gezichten: een fietsroute en een of meer wandelroutes. En zo je verken de Veluwe van noord naar zuid en van west naar oost. De routebeschrijvingen wijzen je op horeca, op de bijzondere geschiedenis van het gebied, op de opvallende flora en fauna en alles wat een plaats moet krijgen in een natuurreisgids met bescheiden aandacht voor cultuur. Op bladzijde 173 blijft mijn verlangende blik lang haken op de kleine heivlinder waarvan nog slechts één populatie over is op de Veluwe (en in Nederland): op het Kootwijkerzand. Hoewel het niet de mooiste dagvlinder is, zou ik hem graag eens filmen.
En daarmee is meteen duidelijk waarom de Natuurgids Veluwe niet alleen voor de ‘gewone’ natuurliefhebber van uitzonderlijke klasse is. Ook wie gericht op zoek wil naar bepaalde soorten, heeft ontzettend veel aan deze gids. Mijn ervaring is dat je zeker in het bos en op de hei vaak veel meters moet maken om een soort te zien. Met de Natuurgids Veluwe in de hand kun je een stuk gerichter te werk gaan. Waarbij ik niet garandeer dat je op je eerste de beste tocht de nachtzwaluw zult zien. Voor sommige dieren moet je immers een ontzettende portie geluk hebben, daar verandert zelfs de Natuurgids Veluwe niets aan.
Alsof bovenstaande nog niet genoeg is, sluit Dirk Hilbers zijn Natuurgids Veluwe af met een keur aan praktische tips. De mooiste bossen, goede horeca, de beste gebieden voor mensen met een lichamelijke beperking, de 10 beste wildroutes, de natuur in met kinderen, campings en bungalows, de mooiste bloeiende heidevelden, enzovoorts, enzovoorts.
Het is mij wel duidelijk: wil je de natuur op de Veluwe ontdekken, doe dat dan met de Natuurgids Veluwe in de hand. Ik heb de gids al mogen beproeven met een bezoek aan Nationaal Park Hoge Veluwe. En dat smaakte naar meer. Auteur Dirk Hilbers heeft helemaal gelijk: ‘De Veluwe is een uniek Nederlands natuurgebied. Met deze gids ontdek je de Veluwenatuur optimaal.’
Natuurgids Veluwe / Dirk Hilbers / KNNV Uitgeverij / paperback
Andere goede natuurreisgidsen:
Het complete overzicht van natuurreisgidsen
Ontdek de mooiste natuurgebieden in Europa. Bekijk hier het complete overzicht van natuurreisgidsen.
De 101 mooiste vogelkijkgebieden van Nederland
Een heel handig gidsje voor de vogelaar. Het beschrijft de mooiste vogelkijkgebieden in Nederland.
Natuurgids Veluwe
Ontdek de mooiste plekjes op de Veluwe. Een aanrader!
Vogels kijken in de Camargue en de Crau
Een prachtige reisgids voor liefhebbers van natuur, vogels en reizen in Frankrijk. De Camargue is een uitgestrekt natuurgebied in Zuid-Frankrijk. Op de grens van zoet en zout vind je er een uniek landschap van meren, moerassen, rietvelden en zoutpannen, met tal van bijzondere planten- en diersoorten.
Vogels kijken in Noordoost-Duitsland
Duitsland heeft vogelliefhebbers veel te bieden. Het noordoosten is rijk aan uitgestrekte natuurgebieden: grote en kleinere meren, gevarieerde loofbossen, rijke uiterwaarden en zompige moerassen. Deze natuurreisgids laat je kennismaken met deze prachtige landschappen, waar je zomaar bevers, kraanvogels, grote trappen, vis- en zeearenden kunt tegenkomen. Een schitterende uitgave van de KNNV en 100% Nederlandstalig.
National Geographic Reisgids Costa Rica
Vogels kijken in Costa Rica en ondertussen ruimschoots genieten van de rest… De National Geographic Reisgids Costa Rica is een uitstekend hulpmiddel bij de voorbereiding van je reis en een deskundige metgezel tijdens je rondreis door dit land.
Vogels kijken in de Extremadura
Je vogelvakantie naar de Extremadura begint met het lezen van de reisgids Vogels kijken in de Extremadura. Deze natuurreisgids is in het Nederlands geschreven. Een fenomenale natuurreisgids.
Vogels kijken op Lesbos
Het Griekse eiland Lesbos staat bij vele vogelaars, vogelfotografen en natuurliefhebbers bekend als een waar paradijs. Dit is de ideale natuurreisgids voor iedereen die deze rijkdom wil ontdekken. Opnieuw een schitterende uitgave van KNNV Uitgeverij. 100% Nederlandstalig.
Vogels kijken op Mallorca
Er liggen schatten op je te wachten en Vogels kijken op Mallorca is een uitstekend hulpmiddel om die schatten te ontdekken. In sommige kranten en tijdschriften worden sterren gegeven, nou, deze gids krijgt van mij de volle vijf sterren. Dubbel en dwars verdiend. Ook 100% Nederlandstalig.
Adembenemend België verrassende natuur
België is een heerlijk land om vogels te kijken en om van de natuur te genieten. De mooiste natuurgebieden worden beschreven in het boek Adembenemend België verrassende natuur .
A birdwatching guide to France south of the Loire including Corsica
Dit vind ik een fenomenale vogelreisgids. Hoewel in het Engels geschreven, is hij goed leesbaar. Per regio geeft de auteur gedetailleerd aan wat de hotspots zijn, hoe je die kunt bereiken en welke bijzondere vogels je er kunt waarnemen. Voor een geslaagde vogelvakantie in Frankrijk ten zuiden van de Loire is dit voor mij een onmisbare gids. En door de uitvoering praktisch onverwoestbaar.
A birdwatching guide to France north of the Loire
Deze auteur schreef ook de gids hierboven. Wat ik hierboven schreef, geldt ook voor deze gids, maar dan voor hotspots in Frankrijk ten noorden van de Loire.