Recensie: Minigids Stoepplantjes, Hortus Botanicus Leiden

En weer een verrassend nieuw deel in de succesvolle serie Minigidsen van KNNV Uitgeverij: de Minigids Stoepplantjes. De Hortus Botanicus Leiden, de oudste botanische tuin in Nederland, deed onderzoek en ontdekte dat stoepplantjes op minder vooroordelen konden rekenen dan het aloude begrip ‘onkruid’. Prima dus om de nieuwe term ‘stoepplantjes’ te munten, want planten bepalen voor een groot deel de toekomst van onze planeet. Het zijn planten die zuurstof produceren, de atmosfeer verkoelen en zonlicht omzetten in voedsel voor andere organismen, waaronder de mens. Eens kijken wat de kracht is van deze nieuwe Minigids.

De Minigids Vogels, Minigids Roofvogels, Minigids Diersporen en Minigids Vlinders zijn zomaar een paar delen in de overbekende reeks. Alle delen in de reeks, dus ook de nieuwe Minigids Stoepplantjes, laten zich eenvoudig meenemen tijdens je tochten door de natuur. Je vouwt de kaart op, stopt hem in een jaszak en wandelen of fietsen maar. De informatie is vaak beknopt en desondanks toch gedetailleerd. Zo beknopt is de informatie per soort op de Minigids Stoepplantjes trouwens niet. Bij alle 52 stoepplantjes die worden besproken en afgebeeld, vind je handige determinatiesleutels. Zo word je snel naar de betreffende plantensoort geleid. Het aantal van 52 is geen willekeurig getal. Het correspondeert met een overzicht van ‘stoepplantjes van de week’. Elke week een stoepplantje, dat maakt 52 soorten in een jaar. De auteurs erkennen dat er in een stad veel meer soorten voorkomen, maar met deze 52 heb je de meest bekende in handen. Herken je deze eenmaal, dan is het opstapje naar de meer bijzondere soorten eenvoudiger te maken.

Klimopereprijs, Zwarte nachtschade, Kluwenhoornbloem, Vroegeling, Robertskruid en Zachte ooievaarsbek. Een greep uit de namen van planten die je in de stad kunt aantreffen. Ze groeien tussen de tegels, tussen gevel en trottoir of in een boomspiegel (het stukje open grond rond een boom). Voortaan dus lekker door de knieën wanneer je door dorp of stad loopt, en de vaak kleine planten determineren die daar groeien.

recensie minigids stoepplantjes hortus botanicus leiden

De auteurs merken de plantjes tussen de tegels aan als duurzaam. Ze hebben zich immers zonder hulp daar gevestigd. Ze worden niet onderhouden. En hoe klein soms, ook deze plantjes schijnen zelfs een positieve bijdrage te leveren aan het verkoelen van het stadklimaat. Ook bieden ze voedsel aan insecten en andere dieren. Laat ze dus maar staan, die plantjes die zich spontaan tussen de tegels hebben gevestigd!

Het aardige is dat deze minigids nog een digitaal leven leidt ook. Kom je een stoepplantje tegen en herken je het, schrijf de naam er met stoepkrijt bij en plaats de hashtag op Instagram met de foto erbij. Zo kunnen wetenschappers met behulp van alle waarnemingen een kaart van Nederlandse stoepplantjes samenstellen. Citizen Science het deze aanpak. Leuk om daaraan mee te doen.

Een leuk nieuw deel dus weer. Een verrassend thema ook, want van de term stoepplantjes had ik nog niet gehoord. En ook nog eens aantrekkelijk geprijsd, ook al een gemeenschappelijk kenmerk met de andere deeltjes in de serie Minigidsen.

Minigids Stoepplantjes / Hortus Botanicus Leiden / KNNV Uitgeverij

PS.
Wil je een compleet overzicht van planten die je in de stad kunt tegenkomen, dan geven de auteurs van de Minigids Stoepplantjes als tip het boek Stadsflora van de Lage Landen van Ton Denters. Deze gids beschrijft maar liefst 800 soorten die je in Nederlandse én Vlaamse steden kunt zien, compleet met praktische tips en stadswandelingen. Er is overigens ook een Zakgids Stoepplanten beschikbaar die vanwege het formaat ook heel handig is om mee te nemen tijdens je tochten op zoek naar stoepplanten.

Mijn tips voor natuurbeleving en vogels kijken

Met deze tips beleef je de natuur nog intenser en komen de vogels letterlijk dichterbij:

(voor elk budget de drie beste opties)

(héél véél keuze, en zelfs met geheel contactloos verblijf en dus veilig!)

(voor elk budget een paar opties)

(per provincie gesorteerd)

(aantrekkelijke planten voor vogels, vlinders en andere insecten)

(lees hier mijn tips om spechten, mezen en roofvogels naar je tuin te lokken)

(mijn persoonlijke top tien)