Een bijzondere herinnering voor mij rond de roman Het meisje dat verdween was de presentatie in de Rooms-Katholieke Kerk in Beneden Leeuwen. Een van de onderduikadressen van de Joodse familie Frank tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar wie niet mee onderdook was dochter Lotte. Haar vader en moeder besloten haar bij de huishoudster onder te brengen. In de hoop en het vertrouwen dat Lotte op die manier de oorlog zou overleven.

Beneden Leeuwen. Een dorpje in de Betuwe. De H. Alphonsuskerk staat nog fier aan de Zandstraat. En als je goed kijkt zie je de kogelinslagen nog in de gevel. Tijdens de boekpresentatie kregen we een rondleiding door de kerk en zagen we waar de familie Frank de laatste jaren van de Tweede Wereldoorlog hadden doorgebracht. Vader en moeder en pleegzus overleefden de oorlog. Maar het zusje, in Het meisje dat verdween Lotte geheten, juist niet. Hoe kwam dat?

Dat was het werk van een lafhartige burgemeester die het meisje niet hoefde aan te geven bij de bezetter, maar het in al zijn wijsheid toch maar deed. Burgemeester en veldwachter halen het meisje bij de huishoudster op en zetten het op de trein. Moederziel alleen komt Lotte aan in Den Haag waar het drie dagen later op transport wordt gezet naar Auschwitz. Daar wordt ze meteen vergast.

In de roman Het meisje dat verdween vertelt Els Florijn (van wie vorig jaar de roman Rode papaver verscheen) het verhaal van de ondergedoken familieleden én het vijfjarige zusje. Ze doet dat in een ingetogen stijl. De ene verhaallijn vertelt de ervaringen van de gezinsleden, vanuit het perspectief van de pleegzus, in Het meisje dat verdween Ditte geheten. De andere verhaallijn is uiteraard die van Lotte. De ondergedoken leden hebben het uiteraard ook niet makkelijk. Op het eerste onderduikadres kunnen ze maar kort blijven. De familie slaat op de vlucht, zwerft wat rond en komt uiteindelijk in de Rooms-Katholieke Kerk terecht waar ze de rest van de oorlog verblijven.

Mocht je de indruk krijgen dat Els Florijn een verslag doet van het leven en de vernietiging van een van de vele Joodse meisjes in de Tweede Wereldoorlog, dan heb je het enigszins mis. Voor haar roman Het meisje dat verdween heeft ze gebruik gemaakt van wat bekend is van de lotgevallen van de familie Frank (overigens geen familie van de wereldberoemde Anne Frank). Ze gebruikte de lotgevallen als raamwerk voor deze roman. Niet alles berust dus op waarheid. De hoofdlijnen wel.

De titel intrigeert. Het meisje dat verdween. Dat is in de eerste plaats het zusje Lotte. Een vijfjarig meisje dat zonder begeleiding op transport werd gezet en in de hel van Auschwitz verdwijnt. Heeft iemand zich over haar ontfermd tijdens de reis? Niemand die het weet. Els Florijn ging zo ver als mogelijk met haar mee. Heel aangrijpend. Maar pleegzus Ditte, die de oorlog wel overleeft, hoe verging het haar na de oorlog? Lees de roman goed en vraag jezelf af of er misschien niet twee meisjes verdwenen in deze indrukwekkende roman. Het meisje dat verdween bevat een aantal authentieke foto’s. Ook is er een documentaire gemaakt, die kun je hieronder bekijken. Ik vind het altijd een hachelijke zaak om twee romans met elkaar te vergelijken, maar in dit geval doe ik het toch. Het meisje dat verdween deed mij onmiddellijk denken aan de bestseller Haar naam was Sarah.

Ben je op zoek naar een roman die je bij blijft, dan heb ik je vandaag een suggestie gedaan. Het meisje dat verdween. Gebaseerd op een waargebeurd verhaal over een Joodse peuter die werd verraden. Wat mij betreft een roman die iedereen gelezen moet hebben.

Het meisje dat verdween / Els Florijn / Uitgeverij Mozaïek / als paperback en als e-book