Kuifje is in alle werelddelen thuis, dus ook in Afrika. Het tweede album in de serie, Kuifje in Afrika, voert Kuifje naar de binnenlanden van Congo, een voormalige Belgische kolonie. Er valt veel te lachen in dit album, maar een waarschuwing is op zijn plaats: de stereotype wijze waarop blank en zwart wordt neergezet zal in deze tijd velen tegen de borst stuiten.

Kuifje gaat voor een reportage naar Afrika, zoals gezegd, Kongo. Op de boot naar Afrika wordt Bobbie het slachtoffer van zijn eigen onhandigheid. Eenmaal in Kongo wordt Kuifje door de zwarte bevolking ontvangen als een held. Hier wordt het stereotype beeld van de domme Afrikaan al meteen duidelijk. Als stripliefhebber ben ik al snel geneigd om het te nuanceren en te spreken over geestige karikaturen, maar dat is misschien iets te kort door de blanke bocht. Het zal trouwens Kuifje niet zijn of een of ander duister figuur kijkt vanachter een muur toe met het voornemen hem te dwarsbomen.

Op zijn reis door Kongo krijgt de T-Ford pech. Te voet trekken Kuifje, Bobbie en Koko, de zwarte en nederige knecht, verder. Tere zieltjes moeten Kuifje in Afrika ook vanwege de omgang met dieren voorzichtig lezen. Een al te agressieve krokodil krijgt een genadeschot, en een paar bladzijden verderop schiet Kuifje enige tientallen antilopen. Ook een gorilla overleeft het niet. Een aanrijding met een trein brengt het stel in een inheems dorp. ‘Massa Blanka’ is al snel de grote held van het dorp. Hij verlost de arme zwartjes van de kwade leeuw. Een duistere blanke en de tovenaar spannen echter samen en besluiten Kuifje uit de weg te ruimen. Kuifje is hen echter telkens te slim af. En telkens wanneer het erop lijkt dat Kuifje nu echt het loodje gaat leggen, dan verlost de een of andere hem weer. Een wijze pater bijvoorbeeld. Ook zoiets, alle blanken dragen een geweer, alle zwarten een speer en schild. Een boa constrictor is niet veel slimmer dan de gemiddelde Afrikaan en vreet zijn eigen staart op, terwijl verderop een olifant geveld wordt door een verdwaalde kogel die een aap per ongeluk afvuurt. Kuifje was juist op jacht op de olifant en komt triomfantelijk met de slagtanden aanlopen. Een beeld dat je in deze tijd ook niet meer goed kunt voorstellen met de afschuwelijke stroperij die we allemaal kennen. Maar zo serieus moet je een strip nou ook weer niet lezen, vind ik.

Uiteindelijk blijkt de duistere blanke te werken voor Al Capone, de beroemde maffiabaas. Deze wil zijn werkterrein in Afrika veilig stellen en daarvoor moet Kuifje uit de weg worden geruimd. Gelukkig slagen ze daar niet in en Kuifje kan zich helemaal uitleven in het bejagen van groot wild. Kuifje verlaat Afrika, en op de laatste pagina is duidelijk hoeveel indruk zijn aanwezigheid op de zwartjes van Kongo heeft gemaakt.

Kuifje in Afrika is duidelijk een album uit een heel andere tijd. Wie strijdt tegen discriminatie en racisme, die zal grote moeite hebben met dit album. En ik meen terecht. Overigens: Kapitein Haddock en het duo Janssen en Jansen ontbreken in dit album. Zij moeten nog geboren worden. Verder valt er veel te lachen.

Kuifje in Afrika / Hergé / Casterman