Recensie: Knooppunt Waddenzee, Rob Buiter en Laura Govers

Dat de Waddenzee een heel belangrijk gebied is voor trekvogels, weten de meeste mensen wel. De natuur is er uniek, niet voor niets staat de Waddenzee op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. In opdracht van het Waddenfonds verrichtte een aantal biologen onderzoek naar steltlopers die tijdens hun trektochten de Waddenzee aandoen. De bijzondere resultaten verschijnen in boekvorm: Knooppunt Waddenzee.

Vakantiehuis midden in de natuur

Op Natuurhuisje.nl vind je vakantiehuisjes midden in de natuur, in Nederland en ver daarbuiten. Je geniet van de stilte en vooral: van de natuur!

Het onderzoek van het zogenaamde Metawad-team spitste zich toe op vijf bijzondere vogels die je in de Waddenzee kunt zien: de kanoet, rosse grutto, rotgans, drieteenstrandloper en lepelaar. Voor elk van deze vogels is de Waddenzee van groot belang. Als tussenstation op weg naar het verre noorden of zuiden, als plek om te overwinteren of juist als plek om de zomer door te brengen. Voor de eerste vier geldt dat ze vooral in najaar en winter te vinden zijn in de Waddenzee. De lepelaar is vooral ’s zomers in het gebied te vinden, op jacht naar kleine visjes (hoewel je ook tijdens een zachte winter soms een lepelaar ziet rond scharrelen). Werd jarenlang aangenomen dat lepelaars vooral leven van garnalen, nu blijkt dat ze het vooral voorzien hebben op jonge scholletjes. De hoeveelheid jonge scholletjes blijkt zelfs van invloed op de lepelaarstand. Zou er meer schol zijn, dan zou het aantal lepelaars verder groeien.

Kanoeten zijn een soort strandloper die leeft van nonnetjes. Die schelpdieren zitten het meest onder de kust, maar vreemd genoeg mijden kanoeten die plaatsen en zoeken ze ver op het wad naar nonnetjes. Die daar natuurlijk veel minder te vinden zijn. Wat blijkt? Ook slechtvalken verblijven vooral onder de kust en die woeste valk is een geduchte predator van kanoeten. Uit de buurt blijven dus. De onderzoekers merken heel nuchter op dat een ondoordachte menselijke actie funest kan zijn voor kanoeten. Als een mosselboer een paal of boei neerzet ver op het wad, wordt de actieradius van de slechtvalk een stuk groter en bedreigt hij ook ver uit de kust kanoeten. Over bijzondere relaties tussen vogels gesproken!

knooppunt waddenzee

En valt over elke onderzochte vogel een bijzonder verhaal te vertellen. Voor rosse grutto’s bijvoorbeeld, blijkt de Waddenzee ‘slechts’ een tussenstation. Ze reizen heen en weer tussen Noord-Siberië en zuidelijke streken in Afrika, Oman en zelfs Australië. De Waddenzee is één van de doorvliegroutes, maar uiteindelijk komen alle rosse grutto’s in dat ene gebied in Noord-Siberië terecht. Bedenkt dat maar eens wanneer je de neef van onze ‘gewone’ grutto ziet. Over de rotgans heb ik het al vaak gehad. De Waddenzee is een van de belangrijkste overwinteringsgebieden voor deze bijzondere en fraaie gans. Ze worden steeds minder afhankelijk van het getij, naar blijkt. Ze weten de graslanden vlak over de zeedijk steeds meer te vinden.

Het boek Knooppunt Waddenzee bevat de uitkomsten van meer dan honderd publicaties over de Waddenzee. Het is geschreven met het oog op een breed publiek, want iedereen moet weten hoe belangrijk de Waddenzee is. Gas boren in de Waddenzee? Ik zeg: nee! Ongebreideld kokkels en mossels wegvangen? Ook niet zo’n best plan. Laten we dit laatste restant oernatuur dat ons land rijk is koesteren zodat de natuurwaarden intact blijven. Dat is niet alleen goed voor de vogels, maar uiteindelijk ook voor onszelf. De Waddenzee is de kraamkamer voor tal van vissoorten. Al die jonge scholletjes worden heus niet opgevreten door de lepelaars. Inhoudelijk een prachtig boek en ook nog eens rijk geïllustreerd! Kijk maar eens naar die schitterende voorkant. Wie wil zo’n sieraad nou niet in de kast hebben staan? En alsof ik nog niet genoeg reclame voor dit boek heb gemaakt: de hoofdstukken zijn heel toegankelijk en vooral persoonlijk geschreven. De soms best ingewikkelde wetenschappelijke onderzoeken zijn beschreven in voor iedereen begrijpelijke taal. Omdat de onderzoekers zelf aan het woord komen, maak je niet alleen kennis met de vogels van de Waddenzee, maar ook met de mensen die zulk belangrijk werk verrichten. De hoofdstukken zijn ook nog eens prachtig opgemaakt, met kleurenafbeeldingen, grafieken en wat niet meer. Kortom, voor iedereen die betrokken is op het wel en wee van onze kustvogels is dit een prachtige aanvulling in de boekenkast.

Tenslotte nog een tip van @visdief: Geef jezelf of iemand anders een wadloop arrangement cadeau. Zo maak je pas echt kennis met de Waddenzee en de vogels die er leven.

Knooppunt Waddenzee / Rob Buiten, Laura Govers, Theunis Piersma en Metawad-team / Bornmeer

De beste verrekijkers voor vogelaars

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 300,00

Goede en betrouwbare verrekijkers voor beginnende vogelaars en voor mensen die niet te duur uit willen zijn.

1. Vortex Diamondback HD 10x42

Ligt heerlijk in de hand.

Helder beeld, ook bij weinig licht.

Volledig multi-coated lenzen

2. Bynolyt Stork WPR 8x42

Door Roots verkozen tot beste verrekijker in deze prijsklasse.

Laag gewicht.

Haarscherp beeld en ook verkrijgbaar als 10x42.

3. Kowa SVII 10x42

Lichtgewicht allround verrekijker.

Volledig multi-coated lenzen.

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 750,00

Verrekijkers die net een stapje verder gaan in gebruikte materialen, afwerking en gebruikscomfort. 

1. GPO Passion ED 10x42

Hoogwaardig ED glas.

Ligt zeer prettig in de hand.

Goede beeldkwaliteit, ook als het minder licht is.

De makers hebben hun sporen verdiend bij Zeiss.

2. Bynolyt Yellowbird 8x42

Zeer scherp en lichtsterk beeld.

Zeer prettig gebruikscomfort.

Relatief lichte verrekijker.

3. Hawke Frontier EDX 10x42 

Een hoogwaardige verrekijker voor de allround natuurliefhebber.

Hoogwaardige coatings en prisma's.

Lichtsterk met een hoog gebruikscomfort.

Ook verkrijgbaar als 8x42.

De beste verrekijkers in de prijsklasse tot EURO 1.500,00

Topverrekijkers die qua afwerking en gebruikte materialen je nog een stap verder brengen.

1. GPO Passion HD 10x42

Scherp van rand tot rand.

HD glas en meerdere coatings en dus een briljant beeld.

Zeer natuurgetrouwe kleuren.

2. Leica Trinovid HD 10x42

Robuust en lichtvan gewicht.

Haarscherp beeld en briljant beeld.

Zeer nauwkeurig scherpstellen.

3. Swarovski CL Companion 8x30

Een van de beste verrekijkers van dit moment.

Hoogwaardige materialen en coatings.

Heerlijk lichtgewicht.

De beste verrekijkers in de prijsklasse vanaf EURO 1.500,00

Dit zijn de Ferrari's onder de verrekijkers!

1. Swarovski NL Pure 10x42

De nieuwe reeks topkijkers van Swarovski. Levert nog meer kijkgemak, helderheid, lichtheid, contrast en stabiliteit op. En met een gezichtsveld van 133 meter is dit model onovertroffen. De ab-so-lu-te topkijker van dit moment!

2. Leica Noctivid 10x42

Het paradepaardje van Leica waarmee je razendsnel en super precies scherp stelt. 

3. Zeiss Victory T*SF 8x42

Het topmodel van Zeiss dat niet alleen een fantastisch beeld oplevert, maar ook nog eens heerlijk in de hand ligt, weet ik uit ervaring. En het gezichtsveld van 148 meter is ook absoluut top. Een geweldige verrekijker!